Mahkemesi :İş Mahkemesi
...

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma kararına uyarak ilâmında belirtildiği şekilde “davanın kısmen kabulüne,” karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar ve feri müdahil Kurum vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Hizmet tespiti davalarının amacı, hizmetlerin karşılığı olan sosyal güvenlik haklarının korunmasıdır. Hizmet akdine dayalı çalışma olgusunun ispatında delil sınırlandırması yoksa da davacının Kurum sicil dosyası, işyeri özlük dosyası temin edilip işyerinin Kanunun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlendikten sonra iddia edilen çalışmanın başlangıç ve bitiş tarihleri, hangi işyerinde ne iş yapıldığı, işyerinin kapsam, kapasite ve niteliği, prime esas kazanca tabi ücretin ne olduğu, çalışmanın sürekli, kesintili, mevsimlik olup olmadığı eksiksiz bir şekilde açıklığa kavuşturulmalıdır.
Taraf tanıklarının sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef, ustabaşı ve postabaşı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Eldeki dosyada davacı, davalı işyeri nezdinde geçen ve 01/11/1988-31/07/1997 tarihleri arasında Kuruma eksik olarak bildirilen hizmetlerinin tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan araştırma ve inceleme neticesi davacının Kuruma bildirimlerinin yapıldığı kesintili dönem içerisinde tam süreli olarak çalıştığının kabulü ile sonuca gidilmiş ise de davacının ihtilaf konusu dönem içerisinde yapmış olduğu kalıp işinin kesintisiz, yaz-kış devam etmesi hayatın olağan akışına aykırıdır.
Yapılacak iş, öncelikle adresleri de bildirmek suretiyle davacıya davalıya ait hangi inşaatta, ne kadar çalıştığı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 31 inci maddesi kapsamında açıklattırılmalı, bu inşaatlara ait ruhsat belgesi Belediyeden getirtilmek suretiyle inşaat işyerinin faaliyet dönemi denetlenmeli, davalı işyeri sahibinin ilgili sicil no lu inşaat işyerlerinin bordrolu tanıkları dönem dönem, ayrı ayrı belirlenerek tanıklara dokuz yıla yakın çalışma iddiası karşısında davacının ilgili inşaatın kalıp işinde sürekli çalışıp çalışmadığı, Kuruma bildirimi yapılan dönem içerisinde ne şekilde çalıştığı, kalıp işinin bu sürelerde süreklilik arz edip etmediği, kalıp işi dışında başkaca çalışmasının olup olmadığı hususları etraflıca sorularak tanıkların beyanları alınmalı, resen araştırma ilkesi çerçevesinde gerektiğinde araştırma genişletilmeli ve toplanan deliller birlikte değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre Kuruma bildirimi yapılan dava dışı işyerinde geçen hizmet süresinin, askerlikte geçen sürenin dışlandığını, davalı inşaat işyerlerinin sicil numarasını ve kesintili hizmet dönemlerini açıkça gösteren, infazı mümkün bir karar verilmelidir.
Öte yandan, 506 sayılı Yasanın 11/12/1981 tarihli 2564 sayılı Yasa ile değiştirilen 60/G maddesinde 18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık sürelerinin 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edileceği, Geçici 54. maddesinde ise 01/04/1981 tarihinden önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tescil edilmiş olanlar hakkında 60/G maddesinin uygulanmayacağı bildirilmiş olup Mahkemece 18/01/1973 doğumlu olan davacının sigorta başlangıç tarihi olan 18 yaşını doldurduğu 18/01/1991 tarihinden önceki (01/11/1988-17/01/1991 tarihleri arası) çalışmalarıyla ilgili olarak davalı inşaat işyerinde geçen hizmet sürelerinin prim ödeme gün sayısına dahil edilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik inceleme ve araştırma neticesi yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalılar ve feri müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, 04/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.