Yargıtay 12. Ceza Dairesi 2021/4522 Esas 2022/4889 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Ceza Dairesi
Dava : Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat
Hüküm : Düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddi

Davacının tazminat talebinin kısmen kabulüne ilişkin hükme yönelik, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Ceza Dairesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda 29.11.2017 tarihli, 2017/3654 Esas, 2017/3732 Karar sayılı "düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine" ilişkin karar davacı vekili ve katılma yoluyla davalı vekili tarafından temyiz edilmekle dosya incelenerek gereği düşünüldü:
Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat davaları her ne kadar 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanununda düzenlenmiş ise de özel hukuk yanı ağır basan bir dava olması nedeniyle bu Kanunda düzenlenme bulunmayan hallerde tazminat hukukunun genel prensipleri çerçevesinde 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun uygulanması gerekmektedir. Ceza Muhakemeleri Kanununun 280/1. maddesinde düzenlenen duruşma açılmadan düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilebilecek haller bir suç kovuşturması sonucu verilen hükümler için geçerli olup doğrudan tazminat davalarında uygulanması mümkün değildir. Bu nedenle Hukuk Muhakemeleri Kanununun istinafa ilişkin hükümlerinin kıyas yolu ile uygulanması gerekmekte olup, aynı Kanunun 353. maddesi gereğince tazminat miktarlarının azaltılması veya artırılmasının duruşma açılmaksızın düzeltilerek esastan reddine karar verilmesinde bir engel bulunmadığından tebliğnamedeki tazminat miktarının artırılmasının duruşma açılarak yapılması gerektiğine ilişkin bozma isteyen görüşe iştirak edilmemiştir.
Tazminat talebinin dayanağı olan Sakarya 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2013/66 Esas – 2016/382 Karar sayılı ceza dosyası kapsamında, davacının insan ticareti suçundan 22.11.2012 - 09.05.2013 tarihleri arasında 168 gün gözaltında ve tutuklu kaldığı, yapılan yargılama sonunda beraatine hükmedildiği, her ne kadar beraat hükmü hakkında kesinleşme şerhi düzenlenmiş ise de, Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sırasında dosyanın temyiz edilmesi nedeniyle derdest olduğu, gözaltı ve tutuklama tarihi itibariyle davanın yürürlükte bulunan 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanununa tabi olduğu anlaşılmakla;
Davacının 25.000,00 TL maddi, 50.000,00 TL manevi tazminatın tutuklama tarihinden itibaren işleyecek yasak faizi ile ödenmesi talebine ilişkin söz konusu davada, yerel mahkemece 4.488,36 TL maddi, 8.000,00 TL manevi tazminatın gözaltına alınma tarihinden itibaren işleyecek yasak faizi ile davalıdan alınarak davacıya ödenmesine hükmedilmesi üzerine davacı vekili ve davalı vekili tarafından yapılan istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince yapılan istinaf incelemesi sonucunda manevi tazminat miktarına ilişkin "9.000.00 TL" ibaresinin "6.000.00 TL" olarak ve gerekçeli karar tarihinin "20/06/2017" olarak değiştirilmesi suretiyle istinaf başvurusunun düzeltilerek esastan reddine karar verilmiş olup;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, davacı vekilinin ve davalı vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine, ancak;
Dairemizce UYAP üzerinden yapılan kontrolde, tazminata konu Sakarya 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2013/66 Esas – 2016/382 Karar sayılı ilamı ile davacının beraatine hükmedilerek kesinleşme şerhi düzenlendiği, dosyanın bir kısım sanıklar yönünden istinaf edilmesi üzerine bölge adliye mahkemesince katılma ve kanun yollarına başvurma hakkı bulunan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına davanın ihbar edilmemesi gerekçesiyle tevdi kararı verildiği ve ihbar üzerine katılma talebinde bulunan Bakanlık tarafından davacı hakkında verilen beraat kararının istinaf edildiği, istinaf talebi üzerine yapılan inceleme neticesinde bölge adliye mahkemesi tarafından verilen esastan ret kararına karşı temyiz yasa yoluna başvurulması nedeniyle dosyanın Yargıtay'da olduğu, bu hali ile kesinleşmiş bir beraat kararının varlığından söz edilemeyeceği anlaşılmakla, tazminata konu dava dosyasının derdest olması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ile davacı lehine tazminata hükmolunması,
Kabule göre de;
1-Maddi tazminatın, davacının tutuklu kaldığı döneme ilişkin net asgari ücret üzerinden hesaplanan "4.253,25" TL yerine, hatalı bilirkişi raporuna dayanılarak bu miktarın üstünde kalacak şekilde "4.488,36" TL olarak tayin edilmesi suretiyle, davacı lehine fazla maddi tazminata hükmolunması,
2-Nesnel bir ölçüt olmamakla birlikte, davacı lehine hükmedilecek manevi tazminatın davacının sosyal ve ekonomik durumu, üzerine atılı suçun niteliği, tutuklanmasına neden olan olayın cereyan tarzı, tutuklu kaldığı süre ve benzeri hususlar ile tazminat davasının kesinleşeceği tarihe kadar faizi ile birlikte elde edeceği parasal değer dikkate alınıp, hak ve nesafet ilkelerine uygun, makul bir miktar olarak tayin ve tespiti gerekirken, belirlenen ölçütlere uymayacak miktarda eksik manevi tazminata hükmolunması,
3-Davacı tarafça dava dilekçesinde hükmedilen tazminat miktarlarına tutuklama tarihinden itibaren yasal faize hükmedilmesi talep edilmiş olmasına rağmen gözaltına alınma tarihinden itibaren yasal faize hükmedilmesi,
Kanuna aykırı olup, davacı vekilinin ve davalı vekilinin temyiz itirazları bu nedenle yerinde görülmüş olduğundan, açıklanan nedenlerle isteme uygun olarak, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Ceza Dairesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda 29.11.2017 tarihli, 2017/3654 Esas, 2017/3732 Karar sayılı "düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine" dair hükmünün 5271 sayılı CMK'nın 302/2. madde ve fıkrası uyarınca BOZULMASINA; bozma kararı doğrultusunda işlem yapılmak üzere 5271 sayılı CMK'nın 7165 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 8. maddesi ile değişik 304/2. maddesi uyarınca, dosyanın gereği için İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Ceza Dairesine iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına GÖNDERİLMESİNE; 22.06.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.