Danıştay 2. Daire 2021/13396 Esas 2021/1623 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/13396
Karar No : 2021/1623

KARŞILIKLI TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNANLAR :
1- (DAVALI) : ... Valiliği
VEKİLİ : Av. ...
2- (DAVACI) : ... Vakfı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Eyüp ilçesi, ... Mahallesi, ... Mevkii ... pafta ... parsel sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın 8.027,00 m²'lik kısmının kapalı basketbol sahası, futbol sahası ve depo yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 11/03/2005 - 10/03/2010 tarihleri arası dönem için 917.469,92 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin ... gün ve ... sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 09/11/2015 günlü, E:2015/3188, K:2015/4663 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle düzenlenen bilirkişi raporunda özetle; "taşınmazın bulunduğu yer, mevkii, konumu, yüzölçümü, mevcut kullanımı, mevcut kullanımına uygun konum ve yerde bulunması, idarece arsa olarak kiralanabilme durumu, getirebileceği kira miktarı, günün ekonomik koşulları, ecrimisil tespitine etken artı ve eksi yöndeki veriler, emsal ecrimisil değerleri birlikte değerlendirilerek, işgal döneminde kapalı basketbol sahası, depo ve futbol sahası olarak kullanılan 7.865,00 m2 yüzölçümlü taşınmaz için, emsal bedeller dikkate alındığında, 11/03/2005 - 10/03/2010 tarihlerini kapsayan dönemde taşınmazın 331.479,21-TL ecrimisil getirisi olabileceği" görüşlerine yer verildiğinden, bilirkişi raporu hükme esas alınarak, dava konusu işlemin 585.990,71 TL'ye ilişkin kısmın iptaline, davanın 331.479,21 TL'ye yönelik kısmının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, bilirkişi tarafından emsal alınan taşınmazların uygun nitelikte olmadığı, dava konusu taşınmazın ana yola cephesi bulunmadığı, geometrik şeklinin düzgün olmadığı, çarşı merkezine yakın olsa bile ara yerde kaldığı, taşınmazdan su kanalı geçtiği, ticari sirkülasyonun düşük olduğu, mahkemece belirlenen ecrimisil miktarının fahiş olduğu belirtilerek, mahkeme kararının aleyhine ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, 336 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği (MİLE) uyarınca emlak vergi değerinin %3'ü esas alınarak hesaplama yapıldığı, dava konusu taşınmazın çevre düzenlemesi tamamlanmış, park ve gezinti alanının bulunduğu, eğlence merkezleriyle cazip hale geldiği, ulaşım imkanlarının iyi, ticari sirkülasyonun yüksek, oldukça iyi konumda bulunduğu, idarece talep edilen ecrimisilin rayice uygun olduğu belirtilerek, mahkeme kararının aleyhine ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN CEVABI : Davacı tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş olup, davalı idare tarafından cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY : Davacı tarafından; İstanbul ili, Eyüp ilçesi, ... Mahallesi, ... Mevkii, ... pafta ve ... parsel sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın 8.027,00 m²'lik kısmının kapalı basketbol sahası, futbol sahası ve depo yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 11/03/2005 - 10/03/2010 tarihleri arası dönem için 917.469,92 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin ... gün ve ... sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, 13. maddesinde gösterilen komisyonca takdir ve tespit edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisilin talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 85. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 1. fıkrasında, "Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde "Taşınmaz Tespit Tutanağı"na dayanılarak, ecrimisil idarece tespit edilir ve Yönetmelikte belirtilen komisyonca karara bağlanır." hükmü; aynı maddenin 2. fıkrasında ise, "Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına, işgalcinin kusurlu olup olmadığına ve taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekline bakılmaksızın idarenin bu taşınmazdan işgalden önceki haliyle elde edebileceği muhtemel gelir esas alınır. Ecrimisilin tespitinde aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, gerektiğinde ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur." düzenlemesi yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasında mevcut bilirkişi raporunun incelenmesinden; idare tarafından 8.027,00 m² 'lik alan için ecrimisil istenilmekte ise de, dava konusu taşınmazın işgal alanının Eyüp Kadastro Müdürlüğü kayıtları esas alınarak 7.865,00 m² olduğu belirlenerek, bu miktar üzerinden hesaplama yapıldığı, idare tarafından 2005 yılı için 16,00 TL/m², 2010 yılı için 27,50 TL/m² birim bedel üzerinden talepte bulunulduğu, bilirkişilerce site bahçesi, çevrili bahçe, konut ve bahçe olarak kullanılan 4 adet emsal taşınmaz esas alınarak 2010 yılı 1 m² için 10,00 TL/m² birim bedel esas alınarak hesaplama yapıldığı, 11/03/2005 - 10/03/2010 tarihleri arası 5 yıllık dönem için 331.479,21 TL ecrimisil belirlendiği anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından işgal edilen alanın, özel okulun kullanımında, kapalı basketbol sahası, futbol sahası, depo yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiği, bilirkişi tarafından emsal alınan taşınmazların ise, site bahçesi, konut ve bahçe olarak kullanılan taşınmazlar olduğundan, emsal nitelik taşımadığı görülmektedir.
Dava konusu taşınmaza emsal teşkil edebilecek nitelikte, eğitim amaçlı kullanım teşkil eden, İstanbul İli, Eyüp İlçesi, ... , ... Mahallesinde Hazineye ait tescil dışında kalan 400.000.00 m²'lik taşınmaz üzerinde üniversite kurulması amacıyla 14/09/2007 tarihli ön izin işlemi ile bir yıllığına 6.011.000,00 TL bedelle ... Vakfına kiraya verilmiş olup, söz konusu bedelin Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 85/2.maddesi uyarınca ecrimisil hesabında dikkate alınması gerekmektedir.
Nitekim, İstanbul İli, Eyüp İlçesi, ..., ... Mahallesinde Hazineye ait olan 15-10-20-21-22 paftaların 1.230,00 m² 'si üzerinde konut, garaj ve bahçe yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 15/05/2007 - 31/12/2008 dönemi için 33.258,33TL ecrimisil istenilmesine ilişkin işlemin iptali talebiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E. ..., K. ... sayılı kararıyla (2008 yılı için 17 TL/m² birim bedeli belirlenmiştir) davanın reddine karar verilmiştir.
Buna göre, mahkemece 2010 yılı için 10,00 TL/m2 birim bedelin alınmasının çok düşük olduğu, emsal rayicin altında kaldığı açıktır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede işgal edilen benzer nitelikteki taşınmazlar için belirlenen ecrimisil bedelleri, taşınmazın, mevkii, kullanım şekli, altyapı, ulaşım kolaylığı, elde edilen gelir ve taşınmazın kullanıcısına katkısı gibi tüm faktörler dikkate alınmak suretiyle, işgal döneminde davacıdan istenebilecek ecrimisil bedelinin belirlenmesi ve buna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu verilen Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Davacının temyiz isteminin REDDİNE,
4. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.