Danıştay 8. Daire 2017/6048 Esas 2021/2555 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/6048
Karar No : 2021/2555

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : …Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Çankırı ili, Çerkeş ilçesi, … Köyü hudutları dahilinde bulunan İR:… nolu ruhsat sahasında toplam 23.634,394 m²'lik alanda maden işletme ve altyapı tesis izin başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Orman Genel Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; maden işletme ve altyapı tesis izin başvurusunun 19/12/2014 tarihli işlemle reddedildiği, anılan işlemin 26/12/2014 tarihinde tebliği üzerine, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda öngörülen 60 günlük dava açma süresi içerisinde açılması gerekirken, izin başvurusunun tekrarı mahiyetinde olan 25/04/2016 tarihli dilekçeye davalı idarece verilen 09/05/2016 tarihli cevap üzerine, 01/07/2016 tarihinde açılan davada dava açma süresinin hesaplanmasında 2577 sayılı Yasanın 11. maddesinin dikkate alınması mümkün olmadığı, aynı Yasanın 7. ve 10. maddelerinin uygulanması gerekmekte olduğu; maden işletme ve altyapı tesis izin başvurusunun reddine ilişkin 19/12/2014 tarihli işlemi 26/12/2014 tarihinde kendisine yapılan tebliğ ile öğrenen davacının, bu tarihten sonra 2577 sayılı Kanun'un 7 ve 10. maddeleri göz önünde bulundurularak 60 günlük dava açma süresi içerisinde dava açması gerekirken, yeni bir husus ileri sürülmeyerek izin başvurusunun tekrarı mahiyetinde olan ve dava açma süresini canlandırmayan 25/04/2016 tarihli dilekçeye verilen 09/05/2016 tarihli cevap üzerine, 01/07/2016 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunduğu sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 26/12/2014 ve 25/04/2016 tarihli olmak üzere 2 kez maden işletme ve altyapı tesis izin başvurusu yapıldığının, her iki başvurunun içerik bakımından paralellik gösterdiği ancak işletmelerinin içinde bulunduğu durum, faaliyetin geldiği nokta ve ilk başvuru yapıldığı sırada mevcut izin alanında faaliyet gösterme imkanı varken ikinci başvurunun yapıldığı sırada izin alanının tamamına yakınının kullanılmış olması nedeniyle, somut durumun değişmesi nedeniyle tekrar değerlendirilmesi gereken bir husus olduğu, iki başvurunun birbirinden ayrık olarak değerlendirilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, Çankırı İli, Çerkeş İlçesi, … Köyü hudutları dahilinde bulunan İR:… nolu ruhsat sahasında toplam 23.634,394 m²lik alanda 24/12/2014 tarihli dilekçesi ile maden işletme ve altyapı tesis izin başvurusunda bulunulduğu, söz konusu başvurunun 19/12/2014 tarihinde Orman Genel Müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirmede uygun bulunmayarak reddedildiği ve 26/12/2014 tarihinde red işleminin davacıya tebliğ edildiği, 25/04/2016 tarihinde verilen dilekçe ile ise 23.634,394 m²lik alan için maden işletme ve altyapı tesis izin başvurusunun tekrar değerlendirmeye alınması için başvuruda bulunulduğu ve bu başvurunun da Orman Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işlemi ile reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinde;
"1. Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.
...
4. İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya
uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz." hükmüne,
"İdari makamların sükutu" başlıklı 10. maddesinde;
"1. İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler.
2. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İlgililer altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilirler. Altmış günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgili bu cevabı,isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak, bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açabilirler." hükmüne,
"Üst makamlara başvurma" başlıklı 11. maddesinde ise,
"1. İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur.
2. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır.
3. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME
Yukarıda yer alan Kanun hükümleri uyarınca, ilgililerin, altmış günlük dava açma süresi içerisinde doğrudan dava açmak yerine işlemi tesis eden idarenin hiyerarşik olarak üstü olan makama veya üst makam yoksa işlemi tesis eden makama başvurarak işlemin düzeltilmesini isteme hakkına sahip oldukları açıktır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin tebliği edildiği tarihi izleyen günden itibaren işlemeye başlayan altmış günlük dava açma süresi içerisinde idareye başvuruda bulunularak, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması talebi ile başvurması gerekirken davacı tarafından, 25/04/2016 tarihinde davalı idareye başvurması nedeni ile altmış günlük dava açma süresi geçtikten sonra yapılan başvurunun ve 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir, davalarda süre aşımı bulunduğunun kabulü gerekmektedir
Görüldüğü üzere davacı şirketin davalı idareye yaptığı bu başvuru, ilk derece mahkemesi kararında belirtilenen aksine 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında idari işlemin kaldırılması ve yeni bir işlem tesis edilmesi istemiyle yapılmış bir başvurudur ancak süresinde yapılmamıştır.
01/07/2016 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle bu gerekçeyle reddedilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 28/04/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.