Davacı ... adına vekili Avukat ... ile davalılar... adına vekili avukat ... ve Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı adına vekili Avukat ... arasındaki dava hakkında Çorlu İş Mahkemesinden verilen 26.03.2013 tarihli ve 2012/495 esas, 2013/255 sayılı kararı, davalı avukatın temyizi üzerine Dairemizce 04.11.2014 günlü ve 2013/20050 esas, 2014/30192 karar sayılı ilamı ile hükmün ONANMASINA karar verilmiş, davalı vekili kararın maddi hataya dayandığı gerekçesiyle ortadan kaldırılması isteğinde bulunmuştur.
Maddi hatanın giderilmesi isteğini içeren dilekçe ve ekleri incelendi.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.02.1988 gün ve 1987/2-520 esas, 1988/89 sayılı kararında belirtildiği üzere Yargıtayca temyiz incelemesinin yapıldığı sırada dosyada bulunan bir belgenin gözden kaçırılması, maddi hata sebebi olarak açıklanmıştır. Ayrıca belirtmek gerekir ki, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 gün ve 1957/13 esas, 1959/5 karar, ve 09.05.1960 gün ve 1960/21 esas, 1960/9 sayılı kararlarında açıklandığı üzere Yargıtay’ca maddi hata sonucu verilen bir karara mahkemece uyulmasına karar verilmesi halinde dahi usulü kazanılmış hak oluşmaz ve Yargıtay’ın hatalı bozma kararından dönülmesi mümkündür.
Dosya kapsamından mahkemece davalılar arasında asıl-alt işveren ilişkisi bulunduğuna dair kabulünün hatalı olduğu anlaşılmış olup Dairemizin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının maddi hataya dayanması sebebiyle ortadan kaldırılmasına karar verildi.
Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili, davalı Aram İnşaatın diğer davalı ... bünyesinde taşeron olarak Çorlu Devlet Hastanesi inşaatının yapımını üstlendiğini, davacının da 06.09.2011-30.06.2012 tarihleri arasında bu inşaatta havalandrıma teknikeri olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin işveren tarafından herhangi bir gerekçe gösterilmeden feshedildiğini, davacının davalı işverenden kanuni haklarının ve iş sözleşmesinden kaynaklanan diğer alacaklarının ödenmesini talep ettiğini, ancak sonuç alamadığını, ihbar tazminatının, ücret ve fazla çalışma ücreti alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı TOKİ vekili, dava konusu işçilik alacakları hususunda sorumluluklarının bulunmadığını, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı şirket vekili, davanın esastan reddini talep etmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davalı TOKİ Başkanlığının asıl iştigal konularından birinin inşaat yapım işi olduğu, işin tamamını başka firmaya ihale ederek işten elini çekmediği, TOKİ"nin kendi çalışanı olan kontrol mühendislerinin işi denetlediği, işin onların denetim ve gözetiminde yürütüldüğü, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu gerekçe gösterilerek davalıların tüm alacaklardan müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğuna ve davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı TOKİ vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu davalı TOKİ"nin işçi alacaklarından sorumluluğu boyutundadır. 4857 sayılı İş Kanunu"nun 36. maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hakedişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Bu düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, belli şartlarla ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. İhale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret her hak ediş dönemi için “son üç aylık temel ücret” olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.
İhale makamı olan kamu kurumunun, her hak ediş dönemine ilişkin son üç aylık ücretten sorumluluğu, kanundan doğan bir sorumluluktur. Çünkü; Toplu Konut İdaresi ihale suretiyle işverdiği diğer davalının işçilerine ücretlerini ödeyip ödemdiğini, yapılan ödemeleri gösteren ücret bordroları örneklerini muhafaza etmek zorundadır.
Somut uyuşmazlıkta, davalılardan TOKİ"nin ihale makamı olarak ihale ettiği hastane inşaatının davalılardan . ..."ne verildiği, sözleşme ve kayıtlar incelendiğinde inşaat işinin bütün olarak anahtar teslimi şeklinde ihale edildiği, işin anahtar teslimi götürü bedel usulü ile ihalesi halinde taşeron ile ihale makamı arasında asıl-alt işveren ilişkisi ve buna dayalı sorumluluk oluşmayacağı, dolayısıyla davalılardan TOKİ açısından diğer davalı arasında asıl alt işveren ilişkisi bulunmadığı anlaşılmıştır. Ancak davalı TOKİ 4857 sayılı Kanun’un 36. maddesi uyarınca, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Bu sebeple davacı işçinin hak ediş dönemine göre son üç aylık ücreti hesaplanarak hüküm altına alınmalıdır. Dairemizce incelenen emsal nitelikteki dosyalarda da davalının ihale makamı olduğu kabul edilmiştir. (05.07.2013 tarihli 2013/15615 esas, 2013/16681 karar ve 01.12.2014 tarihli 2013/23722 esas, 2014/33910 karar sayılı ilamlarımız). Dosyada bulunan belgelerden idarenin şantiyede gerekli ilanları yapıp tutanak düzenlediği ve ihale makamı olduğu dikkate alınarak ücret alacağı yönünden üç aylık ücret tutarında sorumluluğu belirlenmeliyken, yazılı gerekçe ile tüm alacaklardan her dönem için sorumlu tutulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 04.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.