Mahkemesi :İş Mahkemesi



Dava, ölüm aylığının kesilmesi yönündeki kurum işleminin iptali ile kesilen ölüm aylığın yeniden bağlanması ve borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Hakkında verilen boşanma kararı 10.10.2008 tarihinde kesinleşen davacıya, yaşamını yitiren sigortalı babası üzerinden 506 sayılı Kanun hükümlerine göre hak sahibi kız çocuğu sıfatıyla bağlanan ölüm aylığının, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığının belirlendiği gerekçesiyle, 01.11.2008 ve anılan tarihten sonra yersiz ödendiği ileri sürülen aylıklar yönünden borç tahakkuk ettirildiği, mahkemece davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.
506, 1479, 2925, 2926, 5434 sayılı Kanunlarda yer almamakla birlikte ilk kez 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Gelir ve aylık bağlanmayacak haller” başlığını taşıyan 56. maddesinin ikinci (son) fıkrasında düzenlenen davanın yasal dayanağı niteliğindeki norm 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiş, fıkrada “Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar, 96"ncı madde hükümlerine göre geri alınır.” düzenlemesine yer verilmiş olup, hükmün Anayasa"ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptali istemiyle yapılan başvurunun, Anayasa Mahkemesi"nin 15.12.2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 28.04.2011 gün ve 2009/86 Esas - 2011/70 Karar sayılı kararı ile reddedildiği, dolayısıyla iptal edilmeyen fıkranın yürürlükte olduğu belirgindir.
Anılan maddeye dayalı açılan bu tür davalarda eylemli olarak birlikte yaşama olgusunun tüm açıklığıyla ve özellikle taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu dönem yönünden ortaya konulması önem arz etmektedir. Bu aşamada, özellikle Anayasa"nın 20., 5510 sayılı Kanunun 59., 100., 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 28., 45., 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 3., 45 – 53., 4857 sayılı İş Kanununun 32., 01.10.2011 günü yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 6., 24 – 33., 189., 190., 191., 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 6., 19., 20., maddeleri ve diğer ilgili mevzuat hükümleri göz önünde bulundurulmak suretiyle yöntemince araştırma yapılmalı, tarafların göstereceği
tüm kanıtlar toplanmalı, bildirilen ve dinlenilmesi istenilen tanıkların ifadeleri alınmalı, davalı ile boşandığı eşinin yerleşim yerlerinin saptanmasına ilişkin olarak; muhtarlıktan ikametgah senetleri elde edilmeli, ilgili Nüfus Müdürlüklerinden sağlanan nüfus kayıt örnekleri ile yerleşim yeri ve diğer adres belgelerinden yararlanılmalı, adres değişiklik ve nakillerine ilişkin bilgilere ulaşılmalı, özellikle ilgili Nüfus Müdürlüğü’nden adres hareketleri, tarihleriyle birlikte istenilmeli, ilgililerin su, elektrik, telefon aboneliklerinin hangi adreste kimin adına tesis edildiği saptanmalı, seçmen bilgi kayıtları getirtilmeli, varsa çalışmaları nedeniyle resmi/özel kurum ve kuruluşlara verilen belgelerde yer alan adresler dikkate alınmalı, boşanılan eş 4857 sayılı Kanun hükümleri kapsamında yer almakta ise adına ödeme yapılabilecek özel olarak açılan banka hesabı bulunup bulunmadığı belirlenmelidir.
Bu yasal düzenlemeler ve açıklamalar ışığı altında, inceleme konusu dava değerlendirildiğinde;...1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı"ndan gelen 01.07.2014 tarihli yazı cevapta davacı ve eski eşinin sadece ikametgah bilgilerinin gönderildiği fakat davacı ve eski eşinin hangi tarihlerde hangi adres ve sandıklarda oy kullandığının belirtilmediği ve bu durumun uyuşmazlık konusu dönemde birlikte yaşamanın varlığını sorgulama açısından önemli bir bilgi olması dikkate alınarak tekrar seçim kayıtlarının ayrıntılı olarak istenilmesi, davacı ve eski eşine ait adres bilgileri ve kayıtların incelenebilmesi için...Sağlık Sistemi"nden ayrıca bilgi istenilmesi,...İlçe Emniyet Müdürlüğü"nden gelen 26.06.2014 tarihli yazı cevapta sadece davacının ikametgah adres bilgilerinde araştırma yapıldığı fakat davalının eski eşinin bağlı bulunduğu ikametgah adresinde de kolluk marifeti ile aynı incelemenin yapılması ve davacı ile eski eşinin, boşanma sonrası ve uyuşmazlık konusu dönemde ayrı evlerde yaşayıp yaşamadıklarının teyitinin sağlanması, davacının ve eski eşinin bağlı bulunduğu muhtarlıklardaki görev yapmış/yapan muhtar ve azalarının dinlenilmeleri ve 24.03.2014 tarihli Sosyal Güvenlik Raporu"nda dinlenen tanıklar ile ayrıca raporu hazırlayan denetmenin dosya kapsamındaki veriler ışığında dinlenilmeleri ile söz konusu eksiklikler giderilerek tüm dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesi sonucu karar verilmesi gerekmektedir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda gereken araştırmanın yapılması ile elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucunda, yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 17.11.2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.