4. Hukuk Dairesi 2016/3781 E. , 2018/1591 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı ... Elektrik Dağıtım A.Ş. vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 09/01/2015 gününde verilen dilekçe ile İİK"nun 5. maddesi uyarınca maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10/12/2015 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, İcra İflas Kanunu"nun 5. maddesi uyarınca icra memurunun kusurlu eylemi nedeniyle uğranılan zararının giderilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece, istemin kabulüne karar verilmiş; hüküm; davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, dava dışı ... Tekstil Turizm San. Tic. A.Ş tarafından .... Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2005/799 esas sayılı dosyasında, davacı şirket alayhine alacak davası açıldığını, yapılan yargılama sonucunda, dava dışı şirket lehine alacağa hükmedildiğini, söz konusu dava henüz kesinleşmeden dava dışı şirketten alacaklı olan çalışanları tarafından iş mahkemesinde hükmedilen işçi alacaklarının tahsili istemiyle 85 adet icra dosyasından ve yine şirketin Sosyal Güvenlik Kurumu"na olan borcu nedeniyle kurumdan, davacı şirkete haciz ihbarnameleri gönderildiğini, bunun üzerine davacı şirketin, tebliğ edilen haciz ihbarnamelerine karşı alacak davasının temyiz aşamasında olup henüz kesinleşmediği, alacağın kesinleşmesine ve dava dışı şirketin kendi nezdinde alacağının doğması durumunda bilgi verileceğine dair haciz ihbarnamelerine cevap verildiğini, Asliye Ticaret Mahkemesi"nin, 2005/799 esas sayılı dosyasında verilen hükmün kesinleşmesi üzerine dava dışı şirket tarafından Ankara 3. İcra Dairesi"nin, 2009/13785 esas sayılı dosyasında ilamın takibe konulduğunu, bilahare takip dosyasına ödeme yapılacağının ve öncelikle dava dışı şirketin alacaklıları tarafından kendisine gönderilen haciz ihbarnameleri dikkate alınarak ödeme yapılmasının İcra Dairesi"nin 2009/13785 esas sayılı takip dosyasına bildirildiğini, fakat icra müdürlüğü tarafından bu husus dikkate alınmadan 85 adet icra dosyasına ödeme yapıldıktan sonra bakiye kalan miktarın tamamının dava dışı şirkete ödendiğini, Sosyal Güvenlik Kurumu"na ise ödeme yapılmadığını, icra müdürlüğünün sıra cetvelini düzenlemeden ödeme yapması nedeniyle davacı şirketin zarara uğradığını belirterek, uğranılan zararın davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, davacı şirketin gönderilen haciz ihbarnamesine rağmen kuruma ödeme yapmadığını, icra müdürlüğü tarafından sıra cetveli hazırlanması ve buna göre ödeme yapılmaması nedeniyle icra müdürünün kusurlu olduğunun ileri sürülmesinin yerinde
olmadığını, icra müdürlüğünün ancak dosyasına iştirak etmiş alacaklılar arasında sıra cetveli yapmak zorunda olduğunu, iştirak yoluyla alacaklı sıfatı almamış kişi ve kurumlar arasında sıra cetveli düzenlemek ve buna göre harici alacaklılara para dağıtmak gibi bir görevi bulunmadığını, dava konusu olayda davacı şirkete haciz ihbarnamesi gönderilerek haczin tatbik edildiğini, bu durumda davacının bizzat kuruma ödeme yapması gerektiğini, icra müdürünün kusurlu bir eylemi bulunmadığını, haksız yere bir başkasının borcunu ödediği iddiasında olan davacının sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak dava dışı alacaklı şirkete başvurması gerektiğini belirterek, davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, icra müdürünün, davaya konu ..... İcra Dairesi"nin, 2009/13785 esas sayılı takip dosyasında, İ.İ.K"nun 140. ve 141. maddeleri uyarınca borçlunun tahakkuk eden alacak tutarının, tüm alacaklıların alacağını ödemeye yetmezse, sıra cetveli düzenlemesi gerekirken bu yükümlülüğünü yerine getirmeden dosya alacaklısına ödeme yapması nedeniyle kusurlu olduğu gerekçesiyle istemin kabulüne karar verilmiştir.
Dosya kapsamından; dava dışı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından davacıya 21/05/2008 tarihli, dava dışı şirketin borcu nedeniyle haciz bildirisi gönderildiği, 6183 sayılı Kanunu"nun 79. maddesi uyarınca düzenlenmiş üçüncü şahıslardaki menkul malların alacak ve haklarının haczine ilişkin olan haciz ihbarnamesinde, bildiriyi alan üçüncü kişinin süresinde itiraz etmemesi halinde malın elinde ve borcunda zimmetinde sayılacağı ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanunu"nun uygulanacağının bildirildiği, ayrıca davacı şirkete, dava dışı ... Tekstil Turizm San. Tic. A.Ş aleyhine işçi alacakları sebebiyle 85 adet farklı icra dosyasında yapılan takip nedeniyle İcra İflas Kanunu"nun 89. maddesi uyarınca haciz ihbarnameleri gönderildiği, davacı şirket tarafından tebliğ edilen haciz ihbarnamelerine karşı, dava dışı alacaklı ... Tekstil Turizm San. Tic. A.Ş"nin davacı şirket aleyhine .... Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2005/799 esas sayılı dava dosyasında açmış olduğu alacak davasının temyiz aşamasında olup henüz kesinleşmediği ve kesinleştiği takdirde bilgi verileceği şeklinde cevap verildiği, kararın kesinleşmesine müteakip alacaklı dava dışı ... Tekstil Turizm San. Tic. A.Ş tarafından Ankara 3. İcra Dairesi"nin 2009/13785 esas sayılı takip dosyasında ilamın icraya konulması üzerine davacı şirket tarafından anılan icra dosyasına, takibe konu borca ödeneceğinin ve yapılan ödemenin öncelikle ... Tekstil Turizm San. Tic. A.Ş"nin alacaklıları tarafından kendisine gönderilen haciz ihbarnameleri dikkate alınarak ödeme yapılması talebini içeren dilekçe sunulduğu, icra müdürlüğü tarafından, icra dosyalarına ödeme yapıldıktan sonra kalan miktarın dava dışı alacaklı şirkete ödendiği ve Sosyal Güvenlik Kurumu"na herhangi bir ödeme yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Davacı ... Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi tarafından 6183 sayılı yasanın 79. maddesi uyarınca gönderilen haciz ihbarnamesi uyarınca Sosyal Güvenlik Kurumu"na ödeme yapılmaması üzerine bu defa Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından davacıya ödeme emri gönderildiği, davacı tarafından... İş Mahkemesi"nin 2013/433 esas sayılı dosyasında, ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davanın kabulüne karar verildiği, kararın temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 21. Hukuk Dairesi"nin, 14/04/2014 tarihli ilamı ile; davacının haciz ihbarnamesi üzerine davalı Kuruma verdiği cevapta dava dışı şirketin kendisinden alacaklı olduğunu bildirdiği ve aralarındaki davanın henüz sonuçlanmadığını, sonuçlandığında davalı Kurumu haberdar edeceğini bildirerek zımni olarak yed"inde alacak olduğunu kabul ettiği, buna rağmen dava sonuçlandığında davalı Kurumu haberdar edip
ödemeyi davalıya yapması gerekirken icra dairesine ödeme yapmasının iyiniyet kurallarına aykırı olduğu gibi davacının, icra dairesine yaptığı ödemenin davacıyı davalı Kuruma karşı sorumlu olmaktan kurtarmayacağı, haciz ihbarnamesine rağmen haczi uygulamayan davacının, kendisine gönderilen haciz ihbarnamesindeki borç miktarı ile sınırlı olarak davalı Kurumun uğradığı zarardan sorumlu olduğu, icra dairesine ödeme yaptığı gerekçesi ile ödeme emrinin iptaline dair isteminin yerinde olmadığı gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
İcra ve İflas Kanunu"nun 5. maddesinde, “İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davaları, ancak idare aleyhine açılabilir. Devletin, zararın meydana gelmesinde kusuru bulunan görevlilere rücu hakkı saklıdır. Bu davalara adliye mahkemelerinde bakılır.” düzenlemesine, ""Sıra cetveli"" başlıklı 140. maddesinde, ""Satış tutarı bütün alacaklıların alacağını tamamen ödemeye yetmezse icra dairesi alacaklıların bir sıra cetvelini yapar. Alacaklılar 206’ncı madde mucibince iflas halinde hangi sıraya girmeleri lazım geliyorsa o sıraya kabul olunurlar. Bununla beraber ilk üç sıraya kayıt için muteber olan tarih haciz talebi tarihidir.’’ düzenlemesine yer verilmiştir.
Şu durumda, davacının kendi kusuru ile alacaklısı olan ... Tekstil Turizm San. Tic. A.Ş’nin borcunu icra dosyasına ödediği ve anılan şirketin üçüncü kişiye olan borcunu da 6183 sayılı Kanunu’nun 79. maddesi uyarınca ödemek zorunda kaldığı, bu nedenle alacaklısı olan şirketin sebepsiz zenginleştiği, Ankara 3. İcra Dairesi’nin, 2009/13785 esas sayılı takip dosyasında, üzerine haciz konulan bir alacak veya paraya çevrilen menkul veya gayrimenkul bir mal bulunmadığı, sıra cetvelinin, üzerinde birden fazla haciz bulunan ve alacağın karşılanması için paraya çevrilen bedelin alacakları ödemeye yetmemesi durumunda düzenlenmesi gerektiği gözetildiğinde icra memuruna atfı kabil bir kusur bulunmadığı, İcra İflas Kanunu’nun 5. maddesi uyarınca sorumluluğunun doğabilmesi için icra memurunun kusurunun bulunması gerektiği anlaşılmakla, mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulü doğru olmamış, bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına 07/03/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.