Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/2771 Esas 2022/5660 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İZMİR BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ


Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen menfi tespit davasının kısmen kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelenmesi sonucunda; davacı vekili ve katılma yolu ile davalı vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik karara süresi içinde taraflarca temyiz edilmesi üzerine; dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
YARGITAY KARARI

Davacı, İzmir 25.İcra Müdürlüğünün 2015/12950 esas sayılı takip dosyasında davalı-alacaklı Fedarasyon tarafından hakkında 5362 sayılı ... Kuruluşları Kanunu uyarınca katılım payı borcu tahsili için ilamlı takip yapıldığını, fedarasyona kayıtlı bir oda olmadığını, bu nedenle katılım payı borcu tahsil edilemeyeceğini,alacağın Esnaf ve Sanatkarların Ödeyecekleri Kayıt Ücreti ve Yıllık Aidat Hakkında Yönetmelik uyarınca 5 yıllık zamanaşımına tabi olduğunu ve zamanaşımı dolan kısımların talep edilemeyeceğini belirterek ilamlı icra takibinden dolayı borçlu olmadığının tespiti ile takibin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, ... Kuruluşları yönetim kurullarınca verilen kararların ilam hükmünde olduğunu, her icra dairesince ilamın gereklerinin yerine getirileceğini, gecikme zammının yıllık aidatın ve katılma payının bir mislini geçemeyeceğini, borcun 10 yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğunu, odaların bir üst kuruluş olan fedarasyona kayıt olma zorunluluğu bulunduğunu, bu zorunluluğu yerine getirmedikleri takdirde resen kaydedileceklerini, davacının da yaklaşık 19 senedir resen odaya kayıtlı olduğunu, alacağın 10 yıllık zamanaşımına tabi olduğunu belirterek davanın reddini dilemiştir.
İlk derece mahkemesince, İdare Mahkemesi kararıyla da sabit olduğu üzere davacı Odanın Fedarasyona kayıtlı olmasa bile odaya kaydettiği her üye için katılma payı borcu bulunduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre fedarasyonun talep edebileceği alacak ve ferilerinin hesabından sonra davacı hakkında fazlaya ilişkin olarak yapılan takip açısından borçlu olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabülü ile İzmir 25.İcra Müdürlüğünün 2015/12950 sayılı takip dosyasında davacı-borçlunun 11.803,57 TL miktarında asıl alacak ve 12.846,39 TL miktarında işlemiş faiz borcu olmadığının tespitine, takip durdurulmadığından, davacı - borçlu hakkında icra inkar tazminatına hükmedilmesine yer olmadığına dair verilen karar davacı vekili ve katılma yolu ile davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince;davacının davalı federasyonun üyesi olduğu, katılma payı ödemekte yükümlü olduğu,federasyonunun alacağının 10 yıllık zamanaşımına tabi olduğu ve davacının hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporuna göre raporda tespit edilen miktar ve faiz kadar borçlu olduğu, takibin bu miktarı aşan kısmı yönünden borçlu olmadığının tespiti ile takip devam ettiğinden davalı lehine inkar tazminatına hükmedilmemesi yönünde verdiği kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davacı vekili ve katılma yolu ile davalı vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
Somut olayda; İzmir 25. İcra Müdürlüğünün 2014/12950 esas sayılı dosyası üzerinden davalı alacaklı federasyon tarafından davacı oda aleyhine federasyona katılım payı borcu adı ile 66.817,20TL asıl alacak, 34.254,54TL işlemiş faiz toplamı 101.071,74TL alacakla ilgili ilamlı takip yapıldığı, davacı oda tarafından federasyon üyesi olunmadığı için borçlu olmadığının tespiti için eldeki davayı açtığı tüm dosya kapsamı ile anlaşılmaktadır.
İlk derece mahkemesince;hükme esas alınan bilirkişi raporunda,5362 sayılı Kanunda ve ... Kuruluşlarının Üst kuruluşlarına Ödeyecekleri Kayıt Ücreti ve Katılma Payları ile Düzenledikleri ve Onayladıkları Belgeler ile Yaptıkları Hizmetler Karşılığında Alacakları Ücretler Hakkında Yönetmelikte zamanaşınına ilişkin özel bir hüküm bulunmadığı bu konuda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 146. maddesi kapsamında 10 yıllık zamanaşımım geçerli olduğu belirtilerek takip konusu dönemlerin tümü itibariyle hesaplama yapılmıştır.
5362 Sayılı ... Kuruluşları Kanununun 61/4 maddesi " Kayıt ücreti kayıt esnasında, yıllık aidat nisan ve ekim aylarında iki eşit taksitte ödenir. Oda kaydını sildiren üyelerin aidatı üye kaydının silindiği ay itibarıyla alınır. Süresi içinde ödenmeyen yıllık aidat ve katılma payları için esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları yönetim kurullarınca verilen kararlar ilam hükmünde olup icra dairelerince yerine getirilir. Gecikme zammı, yıllık aidatın ve katılma payının bir mislini geçemez. "düzenlemesi yer almaktadır.
Davacı odanın , davalıya katılım payı ücreti ödemek şeklindeki edimi, yıllık ve iki eşit taksit halinde olacağı Kanunda belirlenmiş dönemsel edim niteliğinde olup, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 147.maddesinin 1.bendine göre, “Kira bedelleri, anapara faizleri ve ücret gibi diğer dönemsel edimler” 5 yıllık zamanaşımına tabidir. Bu itibarla zamanaşımı süresinin 5 yıl olduğu kabul edilerek bir değerlendirme yapılması gerekirken, taraflar arasında sözleşme ilişkisi bulunduğu ve bu sebeple 10 yıllık zamanaşımı süresinin uygulanması gerektiğinden bahisle zamanaşımına uğrayan alacak kalemleri yönünden de değerlendirme yapılması hatalı olup bozmayı gerektirir.
İlk derece mahkemesi kararının, yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmasına karar verilmiş olduğundan,HMK'nin 373. maddesinin birinci fıkrası uyarınca,iş bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararının da kaldırılmasına karar verilmiştir.
2- Bozma nedenine göre davacının sair ve davalının tüm temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK'nin 373. maddesinin birinci fıkrası uyarınca temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, aynı Kanununun 371. maddesi uyarınca, ilk derece mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle tarafların diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 09/06/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.