Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ile davalılardan... Maden İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti., ... ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 18.12.2007 tarihinde iş kazası sonucu ölen sigortalı ..."nin hak sahiplerine bağlanan gelir ve cenaze gideri nedeniyle uğranılan Kurum zararının 506 sayılı Yasa"nın 26. maddesi uyarınca tahsili istemine ilişkin olup, davalıların rücu alacağından sorumluluğu, ancak maddede öngörülen koşulların gerçekleşmesi halinde mümkündür. Bu maddeye dayanan rücu davalarında kusurun belirlenmesinde, mahkemece, öncelikle iş kazasının ne şekilde olduğu, dosya içeriğindeki tüm deliller takdir olunarak, varsa çelişki giderilerek belirlenmeli ve kabul edilen maddi olgular doğrultusunda, kusur oran ve aidiyeti konusunda bilirkişi incelemesine gidilmelidir.
Diğer taraftan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 74. (818 sayılı Borçlar Kanunu 53.) maddesi hükmü gereğince, hukuk hâkimi kesinleşen ceza mahkemesi kararındaki maddi olgu ile bağlıdır. Ceza mahkemesi kendine has usuli olanakları nedeniyle hükme esas aldığı maddi olayların varlığını saptamada daha geniş yetkilere sahiptir. Bu nedenle, hukuk hâkiminin, ceza hâkiminin fiilin hukuka aykırılığını ve illiyet bağı saptayan maddi vakıa konusundaki kabulü ve ceza mahkemesinin kabul ettiği olayın gerçekleşme şekli diğer bir deyişle maddi vakıanın kabulü konusunda kesinleşmiş olan bir mahkumiyet veya maddi vakıa tespiti yapan beraat hükmüyle bağlı olacağı hem ilmi (Prof Dr. Kemal Gözler, “Res Judicata’nın Türkçesi Üzerine”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 56, Sayı 2, 2007, s.45-61 ) hem de kökleşmiş kazai içtihatlarla benimsenmiş bulunmaktadır.
Diğer taraftan, ceza davasında kusurlu bulunarak mahkum olanlara, zararlandırıcı sigorta olayının meydana gelmesinde az da olsa bir miktar kusur verilmesi zorunludur.
Davaya konu somut olayda, davalılardan şirkete ait taş ocağı işletmesi işyerinde olaydan bir gün önce yapılan patlatmada patlamayan 30 kadar kapsülün, olay tarihinde patlatılması hazırlıklarının yapıldığı sırada, belirlenemeyen bir nedenle
meydana gelen patlama sonucunda, asıl görevi delik delme işi olup ateşçi yeterlilik belgesi olmayan ve olay esnasında patlamanın meydana geldiği ateşleme sahasında bulunan sigortalı ... vefat etmiştir.
Mahkemece; iş bu davada alınan ve ölen sigortalı ..."nin olay tarihinde ateşleme sonuna kadar sosyal binada kalınması şeklindeki tüm uyarılara rağmen sosyal binayı terk ederek ateşlemenin yapılacağı sahaya girdiğini değerlendirip taraflar arasındaki kusur oranlarını belirleyen 07.09.2012 tarihli kusur raporu hükme esas alınarak davalı işveren şirketin %50 oranında, davalı ..."in %10 oranında, davalı ..."in %5 oranında, davalılar ... ve ..."nin ayrı ayrı %2,5 oranında, ölen sigortalının ise %30 oranında kusurlu olduğu kabul edilerek hüküm kurulmuş ise de, anılan rapor, kesinleşen ceza mahkemesi kararındaki maddi olgulara uygun olmadığı için hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
Olay nedeniyle yapılan ceza yargılama sonucunda verilen ... 6. Asliye Ceza Mahkemesi"nin 29.04.2011 tarih, 2008/968 Esas ve 2011/310 Karar sayılı kararı ile, sigortalı ..."nin olay tarihinde patlamamış dinamitler üzerindeki kum enkazını temizlemesi ve patlamamış dinamitleri kontrol etmesi için işyeri yetkililerince verilen emir üzerine ateşlemenin yapılacağı sahada bulunduğu kabul edilerek sanıklar ..., ..., ... ve ..."nin taksirle ölüme ve yaralamaya neden olmak suçundan mahkumiyetlerine karar verildiği ve kararın onanarak kesinleşmiş bulunduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıdaki açıklamalar ışığı altında, Mahkemece; kaza tarihinde yürürlükte bulunan Borçlar Kanununun 53. maddesi uyarınca hukuk hâkiminin, kesinleşmiş ceza kararına konu maddi olgularla bağlı olup, ceza yargılaması sürecinde belirlenen kusur oranlarıyla bağlı olmadığı gözetilerek, öncelikle kazanın nasıl olduğunu belirleyen ceza dosyasını getirterek, ceza davasındaki maddi olguları dikkate alarak ve ceza alan tüm şahıslar bakımından kusur irdelemesi yapan, usulüne uygun şekilde kusur raporu aldırdıktan sonra, yapılacak değerlendirme sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum vekili ile davalılardan... Maden İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti., ... ve ... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan... Maden İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti., ... ve ..."ye iadesine, 19.11.2015 günü oybirliğiyle karar verildi.