Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/3512 Esas 2022/5419 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (TÜKETİCİ) MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki hakem heyeti kararına itiraz davasının mahkemece yapılan yargılaması neticesinde davanın kabulüne dair kesin olarak verilen hükmün ... Bakanlığınca kanun yararına bozulması istenilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalı ...’ın ... plakalı aracı ile ...'e giriş yaptığını, 30,00-TL otopark ücreti verdiğini, otopark görevlilerince gösterilen yere aracını park ettiğini, ancak ... isimli iş yerinin çatısının üzerindeki büyük kar yığının aracının üzerine düşmesi neticesinde aracının hasarlandığını ve bu hasarın şirket yetkilileri tarafından giderilmediğini iddia ederek hasar bedeli olarak 8.700,00 TL'nin ödenmesi talebiyle Düzce İl Tüketici Hakem Heyetine başvurduğunu, başvurusunun kabulüne karar verildiğini, söz konusu hasar nedeniyle tarafına husumet yöneltilmesinin hukuka ve usule aykırı olduğunu, otoparkın dava dışı ... A.Ş. tarafından işletildiğini belirterek, Düzce İl Hakem Heyetinin 15.09.2020 tarihli kararının hukuka aykırı olması nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, hak düşürücü süre geçtikten sonra davanın açıldığını, davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, husumet itirazının reddinin gerektiğini savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davacı şirketin husumet itirazının haklı bulunduğu, Düzce İl Tüketici Hakem Heyetine davalı tarafından sunulan başvuru dilekçesinin içeriğinde esasen kazanın meydana geldiği işletmenin maliki/işleteni olan ... A.Ş'ye de başvurucu tarafından husumet yöneltildiği, Hakem Heyeti tarafından bu husus dikkate alınmaksızın ve otelin kim tarafından işletildiği araştırılmaksızın, sorumluluğun davacı şirkete yüklenmesinin isabetli olmadığı, Düzce İl Tüketici Hakem Heyetine başvuru dilekçesinde ... A.Ş'ne husumet yöneltildiği, söz konusu şirketin davaya dahili davalı sıfatıyla dahil edildiği gerekçesiyle davanın kabulüne, Düzce İl Tüketici Hakem Heyeti'nin 15/09/2020 tarih ve 012520200001577 sayılı kararının iptaline, 8.700,00 TL'nın ödeme tarihi olan 07/02/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte dahili davalı ... ... Şirketi'nden alınarak başvurucu davalı ...'a verilmesine, karar verilmiştir.
... Bakanlığının 21/04/2022 tarihli yazısında; davacı tarafından dava dilekçesinde, hakem heyeti kararının iptaline karar verilmesini talep edildiği halde, mahkemece talepten fazlaya hükmedilerek aleyhine usulüne uygun olarak açılmış bir dava bulunmayan ve taraf sıfatı kazanmayan ... A.Ş. taraf kabul edilerek, 8.700,00 TL ve yasal faizinin dahili davalı olan ... ... Şirketinden alınarak davalı ...'a verilmesine şeklinde hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı bulunduğu ileri sürülerek; kararın, 6100 sayılı HMK’nın 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
Dava, tüketici hakem heyeti kararının iptali istemine ilişkindir. Uyuşmazlık, talepten fazlaya hükmedilecek şekilde davaya dahili davalı olarak dahil edilen ... ... Şirketi aleyhine hüküm kurulup kurulmayacağı noktasında toplanmaktadır.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 26. maddesi hükmüne göre mahkeme, tarafların iddia, savunma ve talepleri ile bağlıdır. Kural olarak mahkemenin talepten fazlasına veya başka bir şeye hükmetmesi olanak dışıdır. Açılan bir davada hakim istenilenden fazlasına veya başka bir şeye hükmedemez. Öğreti ve uygulamada taleple bağlılık olarak adlandırılan bu kural sadece sonuç istem yönünden değil, sonuç istemi oluşturulan her bir alacak kalemi yönünden de uygulanır.
Taleple bağlılık ilkesi, talep edilmeyene karar vermeme, talep edilenden fazlasına karar vermeme ve talep edilenden farklı bir şeye karar vermeme biçimlerinde mahkeme kararının sınırları belirler şekilde karşımıza çıkmaktadır. Mahkemece dava dilekçesine bakılarak tespit edilecek bu sınırlar, talep edilen hukuki sonuçtur.
Ayrıca, Türk hukuk sisteminde hüküm sadece davada taraf olanlara yönelik olarak verilebilir. Bu kural uyarınca, dava dilekçesinde davalı olarak gösterilmeyen kimse, dava açıldıktan sonra ek bir dilekçe ile davaya dahil edilemeyeceği gibi “mecburi dava arkadaşlığı” dışında ıslah yolu ile dahi taraf değiştirilemez. Davaya dahil edilen kimse davada davalı sıfatının kazanamayacağı gibi, bu kişi aleyhine hüküm de kurulamaz.
HMK.’nın 58 md. hükmüne göre dava açıldıktan sonra davaya dahil edilmek suretiyle davalı sıfatının kazanılması ve husumetin bu kişilere yöneltilmesi konusunda bir düzenleme yer almamakta olup; dava dilekçesinde davalı olarak gösterilen şahıslar dışında hüküm kurulamayacağı gibi mecburi dava arkadaşlığı dışında dahili dava edilerek yargılama yapılması uygun da görülmemektedir.
Dava dosyasının incelenmesinde; davalının tüketici hakem heyetine araç tamir bedelinin tahsili için başvurduğu, tüketici hakem heyeti dosyasında şikayet edilen olarak ... A.Ş./... A.Ş., otopark işletmecisi ... işletmecisi...’ın gösterildiği, Düzce İl Tüketici Hakem Heyeti tarafından başvurunun kabulüne ve ... A.Ş. tarafından 8.700,00-TL tamir bedelinin davalı başvurucu ...’a ödenmesine karar verildiği, davacı ... A.Ş tarafından davalı ... aleyhine tüketici hakem heyeti kararının iptali talebiyle dava açıldığı, ... ... Şirketi’nin davada taraf olarak gösterilmediği anlaşılmaktadır.
O halde mahkemece, talepten fazlaya hükmedilerek aleyhine usulüne uygun olarak açılmış bir dava bulunmayan ve taraf sıfatı kazanmayan ... A.Ş. taraf kabul edilerek, 8.700,00 TL ve yasal faizinin dahili davalı olan ... ... Şirketinden alınarak davalı ...'a verilmesine şeklinde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olduğundan ... Bakanlığı’nın bu yöne ilişen kanun yararına temyiz talebinin kabulü gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle ... Bakanlığının kanun yararına bozma talebinin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA, aynı maddenin üçüncü fıkrası uyarınca gereği yapılmak üzere bozma kararının bir örneğinin ve dava dosyasının ... Bakanlığına gönderilmesine, 06/06/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.