Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/3798 Esas 2022/5228 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
VEK. AV. ...

Taraflar arasındaki muarazanın önlenmesi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalı yanca protokol hükümlerinin ihlali sebep gösterilerek aleyhine fesih, uyarı ve cezai işlemler tesis edildiğini, 79.866,00-TL cezai şart ödemesi, bir kez yazılı olarak uyarılma ve 1 yıl süre ile sözleşmesinin feshine, reçete bedeli olan 15.973,20-TL'nin de yasal faiziyle ödemesine karar verildiğini, fesih işlemi nedeniyle eczanesinin provizyon ekranının SGK adına reçete karşılama işlemine kapatıldığını, sözleşmenin 1 yıl süreyle feshedilmesinin eczanenin tamamen kapatılmasına ve faaliyetlerinin tamamen durmasına neden olabilecek nitelikte olduğunu belirterek sözleşmenin haksız feshinden kaynaklanan tazminat haklarını saklı tutarak, sözleşmenin davalı tarafından haksız olarak feshedildiğinin ve davalıya borçlu olmadığının tespiti ile muarazanın menine, sözleşmenin aynen ifasına karar verilmesini istemiştir.
Davalı, kurumun fesih kararının sözleşmeye ve hukuka uygun olduğunu, davacının sözleşme hükümlerine aykırı davranması nedeniyle fesih kararı alındığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece 01/06/2016 tarihli kararla, davanın reddine dair verilen karar, davacının temyizi üzerine Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesince verilen 19/11/2018 tarihli ve 2016/29791 E. 2018/10865 K. sayılı kararla "1-.... 2016 yılı protokolünün de mahkemece değerlendirilip sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. 2-Bozma nedenine göre davacının sair itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir." gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece uyulan bozma ilamı doğrultusunda, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Uyuşmazlık, ... sorumlularının bilgisi olmadan huzurevi sakinleri adına reçete tanzim edilerek ilaçların huzurevi görevlilerine teslim edilmemesine rağmen teslim edilmiş gibi sisteme giriş yapıldığının tespit edilmesi nedeniyle 18 adet reçete için 2007 eczane protokolünün 6.3.13 ve 4.3.7 maddeleri uyarınca kurum tarafından uygulanan cezai şart ve reçete bedeli kesintisi işlemlerinin yerinde olup olmadığına ilişkindir.
Protokolün 6.3.13 ve 4.3.7 maddelerindeki sorumluluğu bilerek sözleşmeyi imzalayan ve basiretli bir tacir gibi davranması beklenen eczacının, ilaçların tesliminde kendisinden beklenen özeni göstermesi ve ilaçların teslim edildiği kişinin hasta ya da yakını olduğunu gösterir belgenin ibrazını istemesi gerekmekte olup, anılan maddelerin uygulanabilmesi için hasta ya da yakınına teslim edilmeyen ilaçlara ait reçetelerin Kuruma fatura edilmiş olması yeterli olduğundan, eczacı ya da çalışanlarının kastı veya dahili aranmaz.
Cezai işleme konu 2007 yılı protokolünün 6.3.13 ve 4.3.7 maddeleri uygulanan eylemle ilgili 01/04/2016 tarihinde yürürlüğe giren eczanelerden ilaç teminine ilişkin 2016 protokolünün 5.3.5. maddesinde “Kurum, İl Sağlık Müdürlüğü veya Eczacı Odası tarafından eczanede yapılan denetimde, reçete sahibi veya ilacı alan kişiye teslim edilmeyen ilaçlara ait reçetelerin Kuruma fatura edildiğinin tespiti halinde ilaç bedelinin 2 (iki) katı tutarında cezai şart uygulanarak eczacı uyarılır. Tekrarı halinde ilaç bedelinin 10 (on) katı tutarında cezai şart uygulanarak sözleşme feshedilir ve 6 (altı) ay süre ile sözleşme yapılmaz. Ancak, Kurum tarafından yapılacak soruşturma neticesinde hastaya teslim edilmek üzere hastanın ilaç alım tarihinden itibaren 60 (altmış) günü geçmeyecek sürede ilaçların eczanede bekletildiğinin saptanması halinde bu madde hükmü uygulanmaz.”, 4.3.6. maddesinde “Protokolün (5.3) numaralı maddesindeki fiillerin tespit edildiği reçetede fiili ilgilendiren reçete veya ilaç bedelleri ödenmez (5.3.3, 5.3.6 ve 5.3.14 maddeleri hariç). Kurumca yapılan yersiz ödemeler varsa, ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte eczacının Kurumda tahakkuk etmiş alacağından mahsup edilir. Eczacının alacağının yersiz ödeme tutarını karşılamaması veya alacağının olmaması halinde, genel hükümlere göre tahsil edilir.” hükümleri düzenlenmiştir. Ayrıca 2016 protokolünün 6.12. maddesinde “Bu Protokolün yürürlük tarihinden önce herhangi bir nedenle Kurumca veya Kuruma devredilen kurumlarca sözleşmesi feshedilen ve/veya cezai şart uygulanan eczacının bu işleme karşı dava açmış olması ve açılan davanın Protokolün yürürlüğe girdiği tarihte kesinleşmemiş olması halinde yazılı talebi ile Kurumca tespit edilen ve sözleşmesinin feshedilmesi ve/veya cezai şart uygulanmasına ilişkin fiil/fiiller için bu Protokolün (5) ve (6) numaralı maddelerinde yer alan hükümler uygulanır. Ancak Kurumca tahsil edilmiş olan cezai şart ve yersiz ödeme tutarları geri ödenmez, mahsup edilmez. Bu protokolden önceki protokollerde sözleşmenin feshi ve cezai şart gerektiren maddelerden bu protokolde kaldırılmış olanlar nedeniyle sözleşme feshi ve/veya cezai şart uygulanmış olan işlemler, konusu kalmadığından durdurulur ve işlem yapılmaz” şeklinde düzenleme yapılmıştır. 01/10/2020 tarihinde yürürlüğe giren eczanelerden ilaç teminine ilişkin 2020 protokolünde de az yukarıda açıklanan 2016 yılı protokol hükümleriyle aynı düzenlemelere yer verilmiştir.
Dava konusu cezai işlemin dayanağı olan protokol maddelerinde değişiklik olduğu sabit olup, 2016 yılında yürürlüğe giren protokolün ilgili maddelerinin olaya uygulanıp uygulanamayacağı üzerinde durulmalıdır. Davacı her ne kadar, davalı kuruma, hakkında 2016 protokolünün uygulanması için başvurmamışsa da dava açmış olması davacının 2016 protokolünün uygulanmasına ilişkin müracaatı olduğu anlamına gelir. Bu durumda davacının, kurumdan yazılı talepte bulunup bulunmadığının araştırılmasına gerek kalmamıştır. Artık somut uyuşmazlıkta 2016 protokolünün değerlendirilmesi gerekir. ... tarafından düzenlenen 30/09/2010 tarih ve 01 sayılı soruşturma raporu, ... sorumlularının ifadeleri ve davacının beyanlarından dava konusu reçetelerin ... görevlilerine teslim edilmediği anlaşılmakla davalı kurum tarafından cezai işlem uygulanması yerindedir.
Tüm dosya kapsamından ilaçların hastalara ve/veya görevlilere teslim edilmediği anlaşıldığından, mahkemece cezai şart ve fatura bedeli iadesine ilişkin 2016 yılı protokolünün yukarıda belirtilen ilgili maddeleri gereğince değerlendirme yapılıp sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davalı yararına BOZULMASINA, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 31/05/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.