Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/1374 Esas 2022/5155 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVALILAR : 1-..., 2-..., 3-...
VEK. AV. ...


Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davalı ...'in ... ... ... Yüksekokulunda 2007-2013 tarihleri arasında eğitim aldığını, aldığı eğitimin karşılığı olarak 18.10.2007 tarihli yüklenme senedi ile kendisine altı yıl burs verildiğini, diğer davalıların kefil sıfatı ile yüklenme senedini imzaladığını, davalı ...’in mezun olduktan sonra taahhüdüne aykırı olarak ... ... ...... Hastanesinde işe başlamadığını, yüklenme senedinde işe başlanmaması halinde kararlaştırılan tazminatı da ödemediğini ileri sürerek, 110.998,26 TL'nin dava tarihinden itibaren mevduata uygulanacak en yüksek faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı eldeki dava ile davalıya 18.10.2007 tarihli yüklenme senedi ile burs verildiğini, davalının taahhüdüne aykırı olarak üniversiteye ait hastanede işe başlamadığını, yüklenme senedinde kararlaştırılan tazminatı da ödemediğini ileri sürerek, 110.998,26 TL’nin tahsilini talep etmiş; davalı 657 sayılı kanun ek 35. maddesi ile mecburi hizmet yükümlülüğünün kaldırıldığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davalı ... yönünden davanın kabulü ile asıl alacak olan 77.434,50 TL’ye dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilmek üzere 110.084,20 TL’nin davalıdan tahsiline, diğer davalılar yönünden davanın reddine dair verilen karar, davalı ...’in temyiz talebinde bulunması üzerine, Dairemizin 26.11.2020 tarih, 2020/3892 Esas, 2020/7173 Karar sayılı ilamı ile “...657 sayılı Yasanın yurt içinde okutulan öğrencilerin mecburi hizmet yükümlülüğü başlıklı Ek madde 35. ‘‘(Ek madde: 01/08/1996 - 4160/2 md.) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından personel kanunları ve diğer özel kanunlarda yer alan hükümlere göre bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren okutulacak yeni öğrencilere mecburi hizmet yükümlülüğü getirilemez. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte mecburi hizmet karşılığı okutulmakta olan öğrenciler, mezuniyetlerinden veya memuriyete atanmalarından sonra kurumlarından mecburi hizmet yükümlülüğünün kaldırılmasını talep edebilirler. Bu takdirde başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın, mecburi hizmet yükümlülüğü ve tazminat borçları (01/01/1995 tarihinden önce mecburi hizmet yükümlülüğünü ihlal edenlerin borçları dahil) ortadan kalkar. Yurtdışında okutulanlar ile ... Müdürlüğü tarafından okutulanlar hakkında bu madde hükmü uygulanmaz.’’ madde düzenlemesinin bu durum karşısında Mahkemece yeniden değerlendirilmesi gerekirken bu hususun incelenmemiş olması doğru görülmemiştir...” gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde, bozma kararında değinilen 670 ve 667 sayılı KHK ile getirilen düzenlemelerle mecburi hizmet zorunluluğunun kaldırıldığı ve halen mecburi hizmet yapanların başvuru ile mecburi hizmetinin kaldırılmasını talep edebileceği, bu düzenleme ile mecburi hizmet yükümlülüğünün kaldırılmasının geriye yürütüldüğü de dikkate alındığında davacının davalıdan mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmemesi sebebiyle ödediği burs bedelini talep edemeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
657 sayılı kanunun ek 35. maddesinde, kamu kurum ve kuruluşları tarafından personel kanunları ve diğer özel kanunlarda yer alan hükümlere göre bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren okutulacak yeni öğrencilere mecburi hizmet yükümlülüğü getirilemeyeceği, maddenin yürürlüğe girdiği tarihte mecburi hizmet karşılığı okutulmakta olan öğrencilerin, mezuniyetlerinden veya memuriyete atanmalarından sonra kurumlarından mecburi hizmet yükümlülüğünün kaldırılmasını talep edebileceği, bu takdirde başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın, mecburi hizmet yükümlülüğü ve tazminat borçlarının ortadan kalkacağı ifade edilmiştir. Yine anılan kanunun kapsam başlıklı 1. maddesinde, bu kanunun Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar, İl Özel İdareleri, Belediyeler, İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında veya Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüklerinde çalışan memurlar hakkında uygulanacağı düzenlenmiştir. Kamu kurum ve kuruşları olan ve devlet bütçesinden yardım alan diğer bir değişle katma bütçeli kurumlar, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi Kontrol Kanunu’na bağlı olarak çıkarılan II sayılı cetvelde belirtilmiş olup, ilgili cetvelde yüklenme senedinde adı geçen ... ... ve ... yer almamaktadır. Yüklenme senedinin tanzim tarihi itibariyle tarafların hukuki statülerinin belirlenmesi gerekmekte olup, 670 sayılı KHK ile... Üniversitesinin kapatılarak hazineye devredilmesi, yukarıda anılan kanun maddesi kapsamında üniversitenin kamu kurum ve kuruşulu kapsamında değerlendirilmesi sonucunu doğurmaz. Buna göre, dava konusu yüklenme senedi kapsamında ... ... ve ...’nin, 657 sayılı kanunun ek 35. maddesinde belirtilen kamu kurum ve kuruluşları kapsamında kabul edilerek, anılan madde somut uyuşmazlığa uygulanmak suretiyle karar verilmesi mümkün değildir. Hal böyle olunca mahkemece, 657 sayılı kanunun ek 35. maddesinin somut uyuşmazlığa uygulanamayacağı gözetilerek, dosyadaki bilgi ve belgelere göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın HUMK’nın 428. maddesi gereğince temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, 6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27/05/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.