MAHKEMESİ : Ankara 15. İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından, sendikanın davalı ..."ye ait işyerinde yetkili olmadığı yönünde yapılan tespitin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi .. . tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davalı Bakanlığın, müvekkili sendikanın toplu iş sözleşmesi yetkisi için çoğunluk tespiti yapılması talebini yargı kararlarına aykırı bir şekilde reddederek, uluslararası sözleşmelerle, anayasa ve kanunlarla güvence altına alınan sendikal özgürlükleri, sendikalı ve toplu iş sözleşmeli çalışma haklarını ihlal ettiğini, müvekkili sendikanın .... işletmesinde toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için 6356 sayılı Kanun"a göre aranan üye çoğunluğuna ulaştıktan sonra 26.12.2014 tarihli yazısı ile davalı Bakanlıktan bu işletmede toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin verilmesi talebinde bulunduklarını, davalı Bakanlığın 09.01.2015 tarihli yazısı ile 2014 Temmuz ayı istatistiklerinde sendikanın üyelik yüzdesinin % 0,60 olduğu ve % 1 barajını aşamadığı gerekçesiyle başvuruyu reddettiğini, müvekkili sendika tarafından 2014 yılı Temmuz ve Ocak ayı ile 2013 yılı Temmuz ve Ocak ayı istatistiklerine karşı itiraz istemli dava açıldığını, 2014 Temmuz ayı istatistiğine itiraz davasının Ankara 19. İş Mahkemesinin 2014/976 esas sayılı dosyası ile derdest olduğunu, bu sebeplerle anılan istatistiklerin henüz kesinleşmediğini, buna göre Bakanlığın kesinleşen en son istatistik olan 2009 Temmuz istatistiklerine göre işlem yapması gerektiğini, müvekkili sendikanın Temmuz 2009 istatistiklerine göre mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanunu"nda öngörülen %10 olan işkolu barajını aştığını, müvekkil sendikanın istatistiklere itiraz davalarının görüldüğü Ankara İş Mahkemelerinin tümünde Bakanlığın kanun hükmüne aykırı davrandığının tespit edildiğini, istatistiklerin bilimsellikten uzak ve keyfi bir şekilde oluşturulduğunu ileri sürerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünün 09.01.2015 tarihli işleminin iptaline ve müvekkili sendikanın .... işletmesinde çoğunluğu bulunduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı .... vekili, davacının taleplerinin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, 2009 Temmuz istatistiklerine dayanılmasının mümkün olmadığını, ayrıca davacı sendikanın müvekkiline ait işletmede %40 üye çoğunluğunu da sağlayamadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Öz Taşıma-İş Sendikası vekili, davanın süre ve usul yönünden reddi gerektiğini, dava dilekçesinin ekinde somut hiçbir delile yer verilmediğinden itirazın incelenmeksizin reddi gerektiğini, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı"nın olumsuz tespitinin kanuni düzenlemelere uygun olduğunu, davacı sendikanın %1 barajını aşamadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı vekili, işlem usul ve kanuna uygun olduğundan davanın reddinin gerektiğini, davanın idari yargı yerlerinde görülmesi gerektiğini, esas alınması gereken 2014 Temmuz ayı istatistiklerinde davacı sendikanın % 1 barajını aşamadığından yapılacak işlem bulunmadığının bildirildiğini, yetki tespit başvurusunun 2009 istatistikleri esas alınarak değerlendirilemeyeceğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Diğer davalılar cevap vermemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, 2009 Temmuz istatistiğinin yetki başvurusunda esas alınmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava olumsuz yetki tespitine itiraz istemine ilişkindir.
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 41. maddesinin birinci fıkrasının dava tarihinde yürürlükte olan metnine göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde üçünün üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.”
Maddeye göre, toplu iş sözleşmesi yetkisi için, işkolu barajı ile işyeri ve işletme çoğunluğu olarak ifade edilebilecek iki kıstas söz konusudur. Belirtilen düzenlemeye göre, sendika tarafından toplu iş sözleşmesi yetkisi alabilmek için gerçekleştirilmesi gereken ilk şart, işkolu barajını sağlama gerekliliğidir.
Öte yandan, 6356 sayılı Kanun"un geçici altıncı maddesi ile, işkolu barajına oranına dair bir geçiş dönemi oluşturulduğunu ve yüzde üç olarak belirtilen işkolu barajı konusunda farklı uygulamalar öngörüldüğünü belirtmek gerekmektedir. Anılan maddenin birinci fıkrasına göre de “41 inci Maddenin birinci ve beşinci fıkraları ile 43 üncü Maddenin ikinci ve dördüncü fıkralarında yer alan kurulu bulunduğu işkolunda en az yüzde üç üye şartı, Ekonomik ve Sosyal Konseye üye konfederasyonlara bağlı işçi sendikaları için Ocak 2013 istatistiğinin yayımı tarihinden 01/7/2016 tarihine kadar yüzde bir, 1/7/2018 tarihine kadar yüzde iki olarak uygulanır.”
İşkolu barajına dair uygulamanın esasları 6356 sayılı Kanun"un 41. maddesinin beşinci fıkrasında düzenlenmiştir. Maddeye göre “Bir işkolunda çalışan işçilerin yüzde üçünün tespitinde Bakanlıkça her yıl ocak ve temmuz aylarında yayımlanan istatistikler esas alınır. Bu istatistiklerde her bir işkolundaki toplam işçi sayısı ile işkollarındaki sendikaların üye sayıları yer alır. Yayımlanan istatistik, toplu iş sözleşmesi ve diğer işlemler için yeni istatistik yayımlanıncaya kadar geçerlidir. Yetki belgesi almak üzere başvuran veya yetki belgesi alan işçi sendikasının yetkisini daha sonra yayımlanacak istatistikler etkilemez.” Aynı maddenin altıncı fıkrasında ise yayımlanan istatistiklere itiraz usulü düzenlenmiştir. Anılan maddeye göre de “Yayımından itibaren on beş gün içinde itiraz edilmeyen istatistik kesinleşir. İstatistiğin gerçeğe uymadığı gerekçesiyle bu süre içinde Ankara İş Mahkemesine başvurulabilir. Mahkeme bu itirazı on beş gün içinde sonuçlandırır. Mahkemece verilen karar, ilgililerce veya Bakanlıkça temyiz edilebilir. Yargıtay temyiz talebini on beş gün içinde kesin olarak karara bağlar.”
Kanun metninden açık bir şekilde anlaşılacağı üzere, yetki tespiti taleplerinde “Yayımlanan istatistikler”in esas alınması gerekmektedir. Buna göre, yetki tespiti için başvuru tarihi itibariyle, en son yayımlanan istatistik nazara alınacaktır. Yayımlanan istatistiklere itiraz edilmesi durumunda ise, itiraza ilişkin dava bekletici mesele yapılarak, ilgili mahkeme kararının ve istatistiğin kesinleşmesi beklenmelidir. İşte bu aşamadan sonra, başvuru tarihi itibariyle yayımlanan son istatistiğin, kesinleşmiş şekli hükme esas alınmalıdır.
İnceleme konusu davada, davacı sendika tarafından 26.12.2014 tarihinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına başvuru yapılarak, davalı ...."ye ait işletmede çoğunluk tespiti yapılması talep edilmiş, davalı Bakanlık tarafından ise 09.01.2015 tarihli yazı ile olumsuz yanıt verilmesi üzerine, tespite itiraz davası açılmıştır. Somut olayda, çoğunluk tespiti için vaki başvuru tarihi itibariyle, 6356 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiği tartışmasızdır. Uyuşmazlık, hangi tarihli istatistiğin esas alınması gerektiğine ilişkindir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular karşısında, öncelikle belirtmek gerekir ki, somut olayda, başvuru tarihi itibariyle yayımlanan son istatistik olan 2014 Temmuz ayı istatistiklerinin esas alınması gerekmektedir. Davacı sendikanın Ekonomik ve Sosyal Konseye üye konfederasyon DİSK üyesi olduğu gözetildiğinde, yukarıda belirtilen 6356 sayılı Kanun hükümleri karşısında, davacı sendikanın, toplu iş sözleşmesi ehliyeti için, 2014 Temmuz istatistiklerinde %1 olan işkolu barajını aşması gerekmektedir.
25.07.2014 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan Temmuz 2014 istatistiklerine göre, davacı sendikanın %0,60 oranını gerçekleştirdiği anlaşılmaktadır. Dosya içeriğine göre ise, %1 işkolu barajını aşamayan davacı Nakliyat-İş Sendikası tarafından, 2014 Temmuz ayı istatistiklerine karşı itiraz edildiği ve yargılamanın, Ankara 19. İş Mahkemesinin 2014/976 esas sayılı dosyası ile görüldüğü ve halen derdest olduğu anlaşılmıştır. Bütün bu açıklamalar karşısında, mahkemece, Ankara 19. İş Mahkemesinin 2014/976 esas sayılı dosyasının bekletici mesele yapılması, yargılama sonucu kesinleşecek istatistiğe göre davacı sendikanın işkolu barajını aşamaması durumunda davanın reddine karar verilmesi, sendikanın işkolu barajını aşması durumunda ise işin esasının incelenerek başvuru tarihi itibariyle gerekli çoğunluğu sağlayıp sağlayamadığının tespit edilmesi gerekmektedir. Anılan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 11.05.2015 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.