Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/3159 Esas 2022/5062 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ
DAVALILAR : 1-...

Taraflar arasındaki tapu iptali tescil, bedel iadesi ve tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabul kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı ve davalı ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I


Davacı, Kozağaç ... Konutları projesinin, davalı ... Belediyesi öncülüğü ve garantörlüğünde diğer davalı ... A.Ş.'nin yapımcılığında hayata geçirildiğini, bu anlamda Meram Belediyesi ile ... A.Ş'nin mülkiyeti Meram Belediyesine ait Konya ili Meram İlçesi Kozağaç Mahallesi 27108 ada 1 parselde bulunan arsanın üzerine 512 konutluk "Meram Belediyesi Kozağaç ... Konutları" isimli bir projenin hayata geçirilmesi konusunda kendi aralarında anlaşarak Kat Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi imzaladıklarını ve inşaat ruhsatını da davalı ... Belediyesi adına aldıklarını, söz konusu projenin daha ilk andan itibaren Meram Belediyesince kamuoyuna Meram Belediyesinin bir projesi, bir hizmeti olarak takdim edildiğini, Konya kamuoyunda, tüm yerel yazılı ve görsel medyada Kozağaç Mahallesinde Meram Belediyesi'nin öncülüğünde yapılan "... Konutları"nın temelinin atılacağı, inşaatın 2006 yılında başlayıp dairelerin 2008 yılında teslim edileceğine dair reklamlar, ilanlar ve temel atma törenine davetlerin yer aldığını, Konya kamuoyunda projenin Meram Belediyesinin sorumluluğunda ve garantörlüğünde yapıldığına ilişkin kanı oluşturulduğunu, bu güvene dayanarak projeden E Blok Badem Apartmanı 5. Kat 11 bağımsız bölüm sayılı daireyi 155.000,00 TL bedelle satın aldığını, sözleşme gereğince dairenin teslim tarihinin 30/12/2008 olduğunu, daire bedelinin taksitler halinde ödendiğini, ancak satışa konu dairenin teslim edilmediği gibi yapımına dahi başlanmadığını, başlangıçta sorunun çözüleceği yönünde Meram Belediyesi görevlileri tarafından beyanda bulunulduğunu ancak daha sonra davalılar arasındaki sözleşmenin feshedildiğinin duyulduğunu, ... Konutları projesinin ve inşaatın tamamlanamamasının sorumlusunun öncelikle Meram Belediyesi, daha sonra ... A.Ş. olduğu, ... Konutları projesinde bedelini ödediği halde dairesini alamadığından her davalının da müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını belirterek satışı yapılmasına rağmen hiç başlanılmayan ve inşaat yapım sözleşmesinin Meram Belediyesince feshedilmesi neticesinde sözleşmenin ifasının imkansız hale gelmesi nedeniyle öncelikli olarak satışa konu taşınmazın tapusunun iptali ile adına tesciline, kusurlu ve eksik iş bedellirin tazmini, projenin tamamlanamaması nedeniyle uğranılan değer kaybının, satışa konu dairenin eksiksiz tamamlanmış olması halinde edebileceği değer ile ödenen bedel arasındaki farkın, kira gelir kaybının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, bunun mümkün olmaması halinde daire bedeline karşılık yapmış olduğu 492 adet dairenin şap işi miktarının bedelinin tespiti ile 05/01/2008 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte şimdilik 155.000,00 TL'nin, yine yapılan şap işi bedeli ile dairenin eksiksiz tamamlanmış olması halinde edeceği değer arasındaki farkın, kira gelir kaybının sözleşme tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, yine uğradığı manevi zararlara karşılık 2.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, davanın reddini dilemişlerdir.
İlk Derece Mahkemesince, davanın görev yönünden reddine karar verilmiş, Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/1672 Esas ve 2018/5762 Karar sayılı kararı ile bozulmuş olup, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde bu kez davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş; karar, davacı ve davalı ... vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesiyle yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, davalı ...'nin ve davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan ve yerinde olmayan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dava; terditli tapu iptal tescil ve tazminat taleplerine ilişkindir. Mahkemece, davacı ile davalı ... ve ... A.Ş. arasındaki satış sözleşmesinin kararlaştırılan tarihte ifa edilmediği, Meram Belediyesi ile ... ve ... A.Ş arasında sözleşmenin 17/08/2011 tarihinde feshedilmesi neticesi ifasının da mümkün olmadığı, yüklenici ... ve ... A.Ş. tarafından, ... aleyhine Konya 1. Asliye ... Mahkemesinin 2011/409 esas sayılı dosyasıyla açılan davanın feshin iptali olmayıp feshin haksız olduğunun tespiti ile tazminat isteğine ilişkin olduğu, neticede mahkemece feshin haklı olduğundan bahisle davanın reddine karar verildiği, dolayısıyla gerek sözleşmenin ifasının imkansız hale gelmesi ve gerekse de davacının fesih talep etmekle menfi zararını isteyebileceği, yukarıda ifade edildiği üzere menfi zararın, alacaklının sözleşme yapılmasaydı uğramayacağı fiili zararlar ile yoksun kaldığı kâr’ı kapsadığı, bunun da sözleşme kapsamında ödenen bedel ile taşınmazın dava tarihindeki rayiç bedeli ile ödenen bedel arasındaki fark olduğu, Belediyenin sorumluluğunun güven sorumluluğu olduğu, TBK.m.51 uyarınca somut olayın özelliği ve hakkaniyet gereği belediyenin kusuru daha hafif olduğundan belediyenin sadece sözleşme kapsamında ödenen bedel yönünden sorumlu tutulması gerektiği, zarar yönünden yüklenici firmanın kusurlu olduğu dikkate alınarak zarardan sadece ... ve ... A.Ş’nin sorumlu olduğu, emsal alınan ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'ndan onaylanarak geçen dosyalar gereği, tapu iptali ve tescil yönünden açılan davanın reddine, terditli bedel iadesi talebinin kısmen kabul kısmen reddine, 107.237,74 TL iş karşılığı sözleşme bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, kira gelir kaybı, rayiç fiyat farkı ve sözleşme tarihinden itibaren ticari faiz yönünden açılan davanın reddine, manevi tazminat isteğinin koşulları oluşmadığından reddine karar verilmiştir.
Davacı ve davalı ... A.Ş. arasındaki 05.01.2008 tarihli adi satım sözleşmesinin incelenmesinde; daire bedeli 155.000 TL olarak kararlaştırılmış olup, ödeme şekli kısmında "155.000 TL karşılığı şap işinin yapılması" ibaresi yazılıdır. Mahkemece bilirkişi heyetinden aldırılan 16.12.2014 tarihli kök ve 05.06.2015 tarihli ek rapora göre, davalı ... A.Ş.'nin 2007-2010 dönemi yasal defterlerinde davacı adına yapılan ödemelere ilişkin herhangi bir bilgi ve belgeye rastlanılmadığı, dava dosyasına ibraz edilen hak ediş raporları, inşaat mahallinde yapılan inceleme, dosyaya sunulan metraj ve şap miktarı değerlendirildiğinde, kesintiler düşüldükten sonra yapılan hesaplamaya göre, bitmiş işin bedeli 107.237,74 TL olarak tespit edilmiş olup, Mahkemece bu miktar üzerinden iş karşılığı sözleşme bedelinin iadesine karar verilmiştir. Söz konusu karar davalı ... ve davacı tarafından temyiz edilmiştir. Dava dilekçesiyle, davacı yanca taşınmazın rayiç değeri talep edilmiş, şimdilik 155.000 TL üzerinden dava değeri belirlenmiştir. Taşınmazın rayiç değeri belirlenirken, ifanın imkazsızlaştığı tarih esas alınmalıdır.
Dava dosyasının incelenmesinde; davacı ile davalı ... ve ... A.Ş. arasındaki satış sözleşmesinin kararlaştırılan tarihte ifa edilmediği, davalı ... Belediyesi ile diğer davalı ... ve ... A.Ş arasında sözleşmenin 17/08/2011 tarihinde feshedilmesi neticesi ifasının da mümkün olmadığı, yüklenici ... ve ... A.Ş. tarafından, ... aleyhine Konya 1. Asliye ... Mahkemesi’nin 2011/409 esas sayılı dosyasıyla açılan davanın feshin iptali olmayıp feshin haksız olduğunun tespiti ile tazminat isteğine ilişkin olduğu, neticede mahkemece feshin haklı olduğundan bahisle tespit davasının reddine karar verildiği anlaşıldığından, ifanın imkansız olduğu tarih olan 17/08/2011 tarihi itibariyle taşınmazın rayiç değerine hükmedilmelidir. Hal böyle olunca, Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi heyet raporuna göre yapılan iş karşılığı bedel 107.237,74 TL olarak tespit edildiğinden ifanın imkazsızlaştığı tarih itibariyle taşınmazın rayiç bedeli bulunarak, iş karşılığı hesaplanan bedelin birbirlerine oranlanması yapılmak suretiyle bulunacak miktarın davacıya verilmesi gerekmektedir. Hal böyle olunca, mahkemece, rayiç bedel dikkate alınmadan ve oranlama yapılmadan, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacının ve davalının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün taraflar yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davalı ...'na iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25/05/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.