Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/2794 Esas 2022/4877 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 19.HUKUK DAİRESİ
VEK. AV. ...



Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen alacak davasının kısmen kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı tarafın istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan bölge adliye mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK’nın 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, 37.747,90 TL bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 23/05/2022 tarihinde oy çokluğu ile karar verildi.

(Muhalif)

KARŞI OY

Davacı, 05/04/2001 tarihli 24364 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Mülkiyetinde ve Kullanımında Bulundan Spor Tesislerinde Yapılacak Spor Faaliyetleri ile Genel Müdürlüğün Gözetim ve Denetiminde Düzenlenecek Olan Spor Organizasyonlarına Katılan Kulüp ve Kişilerin Her Türlü Spor Malzemeleri ile Araç ve Gereçlerine Reklam Konulmasına Dair Yönetimliğin ilgili hükümleri gereğince 2012-2013 ve 2013-2014 futbol sezonlarında ... ve Süper Ligde davalı erkekler futbol takımınca oynanan maçlarda kullanılan forma ve spor gereçlerinde kullanılan reklamlardan elde edilen gelirin %5'i oranındaki genel müdürlük payı alacaklarının tahsili amacıyla dava açmış, davalı ise davanın reddi gerektiği savunmasında bulunmuştur.
Mahkemece, her ne kadar 05/04/2001 tarihli ve 24364 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Reklam Yönetmeliği 04/04/2014 tarihinde yürürlükten kaldırılmış olsada somut olayda adı geçen bu yönetmeliğin uygulanması gerektiği ve yönetmeliğin 9.maddesindeki "Spor kulüpleri ve sporcular ile reklam veren müşteriler arasında yapılan sözleşmelere göre ödenecek reklam bedellerinin %5'i, reklam sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden 3 iş günü içerisinde spor kulüplerinin ve sporcularının tescilli bulunduğu İl Müdürlüğü hesabına makbuz karşılığı ödenerek sözleşmenin bir nüshası ile birlikte İl Müdürlüğü'ne teslim edilir." şeklindeki düzenleme dikkate alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Tarafların istinaf talebinde bulunmaları üzerine, davacının istinaf talebinin reddine, davalının istinaf talebinin faizin başlangıç tarihi yönünden kabulüne karar verilmiş, kararın davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin sayın çoğunluğunca verilen karar onanmıştır.
Dava, davalının dava dışı üçüncü kişilerle 2012-2013 ve 2013-2014 futbol sezonunda yapmış olduğu reklam sözleşmelerinden elde ettiği gelirin %5'inin davacıya ödenip ödenmeyeceğine ilişkindir.
Yerel mahkemece ve bölge adliye mahkemesince her ne kadar daha sonra 04/04/2014 tarihinde yürürlükten kaldırılmış olsa bile bu tarihten önce somut olayda dava konusu maddi olaylar ve hukuki durumlar gerçekleştiğinden bahisle 05/04/2001 tarihinde 24364 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Mülkiyetinde ve Kullanımında Bulundan Spor Tesislerinde Yapılacak Spor Faaliyetleri ile Genel Müdürlüğün Gözetim ve Denetiminde Düzenlenecek Olan Spor Organizasyonlarına Katılan Kulüp ve Kişilerin Her Türlü Spor Malzemeleri ile Araç ve Gereçlerine Reklam Konulmasına Dair Yönetimliğin 9. maddesini gerekçe göstererek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; yürürlükten kaldırılmış olan yönetmelik nedeniyle ... ... Derneği aleyhine benzer nedenlerle dava açıldığını, davanın aleyhe sonuçlanması üzerine ... ... Derneğinin mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürerek Anayasa Mahkemesine başvurulduğunu, Anayasa Mahkemesinin, Anayasanın 35.maddesi ile güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verdiğini, kararın 26 Mart 2020 tarihli 31080 sayılı Resmi Gazetede yayınlandığını, bu kararın eldeki dava yönünden emsal teşkil ettiğini belirterek bölge adliye mahkemesince verilen kararın bozulmasını talep etmiştir.
Anayasa Mahkemesinin 2017/4483 başvuru, 13/02/2020 karar tarihli ilamının incelenmesinden de anlaşılacağı üzere; aynı nedenlerle ... Ligi 2012-2013 valeybol sezonunda oynanan müshabakalarda giyilen formalar için alınan reklama ilişkin sözleşmelerden elde edilen gelirin %5'inin ödenmesine yönelik alacak davası açıldığı, davanın davalı aleyhine sonuçlandığı, verilen karar Yargıtaydan geçerek kesinleştiği, Anayasa Mahkemesinin "12/05/1986 tarihli 3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanununun olay tarihinde yürürlükte olan 8, 10, 14. maddeleri, olay tarihinde yürürlükte olan Yönetmeliğin 1, 2, 3, 9, 11 maddeleri, Anayasanın 13, 35, 73 maddeleri, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin ek 1 No'lu Protokol'ün "Mülkiyetin Korunması" kenar başlıklı 1.maddesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin içtihatları kapsamında inceleme yaparak sonuç olarak; " 3289 sayılı Kanun'un 8. maddesinde oyunların düzenlenmesi ile ilgili reklam gelirleri ve 14. maddesinin (e) bendinde de her türlü reklam geliri İdarenin gelirleri arasında gösterilmiştir. İdarenin gelirleri arasında sayılan bu kalemler ile kastedilenin İdarenin doğrudan tarafı olduğu sözleşmeler sonucu elde edeceği reklam gelirleri mi, yoksa Yönetmelik’te düzenlendiği gibi spor kulüpleri ve sporcular ile reklam veren arasındaki reklam sözleşmeleri karşılığı belirlenen reklam gelirleri mi olduğu konusunda ortada kanuni bir açıklık bulunmamaktadır.
Başvurucu kulübün elde ettiği reklam geliri üzerinden İdareye hangi oranda ödeme yapacağına ilişkin olarak 3289 sayılı Kanun'un 8. ve 14. maddelerinde herhangi bir hükme yer verilmemiştir. Yine bu kapsamda reklam gelirinden alınacak payın alt veya üst sınırlarını gösterir bir düzenleme de Kanun'da bulunmamaktadır. Müdahalenin dayandığı %5 oranındaki pay ilk elden Yönetmelik'in 9. maddesinde öngörülmüştür. Bu nedenle kanuni bir dayanağı bulunmadan doğrudan Yönetmelik hükümleri ile malî yükümlülük öngörülmesinin ve bu suretle mülkiyet hakkına müdahale edilmesinin kanunilik unsurunu sağlamayacağı kuşkusuzdur.
Yönetmelik'in 9. maddesinde reklam sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üç iş günü içinde spor kulüplerinin ve sporcuların tescilli bulunduğu il müdürlüğü hesabına makbuz karşılığı reklam gelirinin %5'inin ödeneceğine yer verilmiştir. Yönetmelik'in 11. maddesinde de İdarenin bu tahsilatın temini ile yükümlü ve sorumlu olduğu belirtilmiştir. Buna karşılık 3289 sayılı Kanun'un 8. ve 14. maddeleri incelendiğinde reklam sözleşmesinden elde edilecek gelirden İdareye ödenecek %5 oranındaki payın nasıl tahsil edileceğine ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır.
Sonuç olarak somut olayda 3289 sayılı Kanun'da yer verilen reklam geliri tanımının muğlak olması, reklam gelirinden hangi oranda tahsilat yapılacağına dair sınırlayıcı bir düzenlemenin kanunda öngörülmemiş olması ve tahsilatın nasıl yapılacağına ilişkin belirsizlik gözönüne alındığında; idare tarafından başvurucudan alınan reklam geliri payının esaslı unsurlarının kanunla belirli ve öngörülebilir bir biçimde düzenlenmemiş olması nedeniyle mülkiyet hakkına yapılan müdahalenin Anayasa'nın 13., 35. ve 73. maddelerinde öngörülen kanunilik ilkesini ihlal ettiği sonucuna" varılarak açıklanan gerekçelerle;
"Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna,
Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine,
Kararın bir örneğinin mülkiyet hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere İstanbul Anadolu 19. Asliye Hukuk Mahkemesine (E.2013/248, K.2014/395) gönderilmesine" karar verildiği anlaşılmıştır.
Sonuç itibariyle yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler, gerekçeler ve somut olayla bire bir örtüşen Anayasa Mahkemesinin emsal niteliğindeki kararı dikkate alındığında, davalının temyiz itirazlarının yerinde olduğu, davanın tümden reddi gerektiği, bu nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararın bozulması görüşünde olduğumdan sayın çoğunluğun onama görüşüne katılmıyorum.