MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 10.03.2011 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 30.01.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, 330 parsel sayılı taşınmaz lehine, 331 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiş, hükmü 331 parsel sayılı taşınmaz maliklerinden ... temyiz etmiştir.
Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Yararına geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı niteliği ve kullanım amacı nazara alınarak özellikle tarım alanlarında, nihayet bir tarım aracının geçeceği genişlikte (emsaline göre 2,5-3 m.) geçit hakkı tesisine karar vermek gerekir. Bu genişliği aşan bir yol verilecekse, gerekçesi kararda dayanakları ile birlikte gösterilmelidir.
Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken
bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. Saptanacak bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin saptanmasından sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Davacı 330 parsel sayılı taşınmazın maliki, taşınmazı yararına genel yola ulaşmak amacıyla geçit kurulmasını istemiştir. Mahkemece 15.12.2011 tarihli bilirkişi raporu ve ekindeki kroki esas alınarak krokide sarı-mavi renkle gösterilen B+C seçeneğinde geçit kurulmasına karar verilmiştir. Ancak dosya içerisindeki pafta örneğine göre geçit güzergahındaki 2504 ve 2508 sayılı parseller arasında batı tarafından 331 sayılı parsele bitişik ve doğuya doğru uzanan, devamında ise mahkemece kurulan geçitin bağlandığı genel yol ile birleşen kadastrol yol mevcut olduğu görülmektedir.
Bu durumda daha kısa ve ekonomik olması nedeniyle 330 parsel yararına 331 sayılı parselin krokide B ve mavi renkle gösterilen kısmından bu yola bağlantı kurulacak şekilde geçit kurulup kurulamayacağı araştırılmalı, herhangi bir engel bulunmadığı takdirde buradan geçit kurulmakla yetinilmesi gerekir. Mahkemece bu husus gözetilmeden ve gerekçesi de açıklanmadan gerek bulunmadığı halde 2504 sayılı parselin B+C ve sarı renkle gösterilen kısmından da geçit kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, 31.05.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi.