22. Hukuk Dairesi 2014/6066 E. , 2015/17423 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, borçlu olmadığının ve icra takibinin geçersiz olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davalı tarafından.... ve ... aleyhine Avionik Atölye inşaatındaki çalışmalar karşılığı işçilik ücreti alacağının ödenmesi istemiyle ilamsız takip başlatıldığını, yüklenici firmanın sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmemesi sebebiyle sözleşmesinin 14.04.2007 tarihinde feshedildiğini, davalı işçinin yüklenici firma tarafından istihdam edildiğini, alacaklardan da yüklenici firmanın sorumlu olması gerektiğini, bakanlık aleyhine icra takibi yapılmasının yersiz olduğunu, takip konusu alacağın borçlusu olmadıklarını belirterek, Ankara 14. İcra Müdürlüğünün 2009/2622 sayılı dosyası üzerinden başlatılan takipte talep edilen alacaklar yönünden borçlu olmadıklarının tespitini ve yüzde kırkdan aşağıda olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davalının davacı bakanlığa ait inşaatın yüklenicisi firmada işçi olarak çalıştığını, davacı bakanlığın ve dava dışı taşeron şirketin davalıya alacaklarını ödemediğini, asıl işverenin alt işverenin yerine getirmediği tüm taahhüt ve borçlardan sorumlu olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davalının, dava konusu iş yerinde beş ay, yirmi gün süre ile çalıştığı, bilirkişi raporunda şahit beyanlarına göre davacının kalıpçı olarak yevmiye usulü ile çalıştığını davacı bakanlığın 4857 sayılı İş Kanunu"nun 36. maddesi uyarınca davacının üç aylık ücret alacağından sorumlu olduğu, talep edilen miktarların bu sınır içinde kaldığından davacının asıl alacağı yönelik menfi tespit talebinin yerinde görülmediği, takipten önce temerrüde ilişkin belge sunulmadığından işlemiş faiz talebinin yersiz olduğu, davalı tarafın takipte haksız ve kötüniyetli görülmediği gerekçesiyle davacının Ankara 14. İcra Müdürlüğünün 2009/2627 esas sayılı dosyasından yapılan icra takibinde talep edilen 5.850,00 TL ile sınırlı olarak borçlu olduğunun tespitine, karşılıklı olarak inkar tazminatı ve kötüniyet tazminatına hükmedilmesine yer olmadığına, karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
İhale makamının işçilik alacaklarından sorumluluğu konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı Kanun"un 36. maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hak edişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Bu düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, belli şartlarla ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. İhale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise, işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret her hak ediş dönemi için “son üç aylık temel ücret” olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.
İhale makamı olan kamu kurumunun, her hak ediş dönemine ilişkin son üç aylık ücretten sorumluluğu, kanundan doğan bir sorumluluktur. İşverenle ihale makamının birlikte dava edilmesi durumunda, müştereken müteselsilen sorumluluğa dair karar verilmelidir. İhale makamının tek başına dava edildiği durumlarda, işçinin mükerrer yararlanmasını önlemek için işverence sözü edilen ücretlerin ödenip ödenmediği araştırılmalıdır.
Dosya içeriğine göre, davacı Bakanlık Avionik Atölye inşaatı işini dava dışı firmaya yaptırmıştır. Davalı da söz konusu firma işçisidir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, sadece şahit beyanları ile sonuca gidilmiştir. Daha önceki emsal dosyada (Dairemiz 2012/26312 esas 2013/1985) işçilerin dava dışı ....’nin, işçilerin işçilik alacaklarının yer aldığı listesi olduğundan bahsedilmiş ise de bu dosya arasında belgenin bulunmadığı görülmüştür. Dava konusu uyuşmazlığın aydınlatılması için yapılan araştırma yeterli değildir. Mahkemece Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları getirtilerek, davalının fiili çalıştığı dönem net olarak belirlenmeli, tanıkların bordroları veya varsa işyerinde çalıtıklarını gösteren yazılı belgeler ilgili şirketten celbedilmelidir. Davacı bakanlık, yargılama sırasında, ilan yükümlülüğünü yerine getirdiği hususunda belgeler sunmuştur. Yüklenici firma tarafından düzenlenen bordrolar incelenerek bunların hak edişlerin ödenmesinde değerlendirilip değerlendirilmediği, işçi tarafından sunulan yüklenici firma yazısının davacı bakanlığa da sunulup sunulmadığı, talep konusu alacağın hangi hak ediş dönemine rastladığı idare tarafından dayanılan belgeler karşılaştırılarak net şekilde tespit edilmelidir. Yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan sebeplerle BOZULMASINA, 14.05.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.