Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/9067 Esas 2022/3595 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ANTALYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE


Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen kurum işleminin iptali davasının kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesince yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalı tarafın istinaf başvurusunun reddine yönelik olarak verilen kararın süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; ... ...’nin sahibi olduğunu, davalı kurumun 31/03/2003 tarih 42391 sayılı yazısı ile kurum sigortalılarına verilmeyen ilaçların verilmiş gibi Kuruma fatura edilerek bedellerinin tahsili nedeniyle 2001 yılı eczane protokolünün V. Bölümünün (r) fıkrası gereği sözleşmesinin 7 yıl süreyle feshedildiğinin bildirildiğini, söz konusu feshin haksız olması nedeniyle iptal edilmesini istemiştir.
Davalı; davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; sahte olduğu kurum müfettişleri tarafından kabul edilen reçete ve bağlı raporların düzenlenmesi, karşılanması ve kuruma fatura edilmesi sürecinde davacı ... ya da çalışanlarının dahil olduğuna, ilgili kurum tarafından somut bir saptama yapılamadığının anlaşıldığı, yine ceza dosyasında sanık olarak davacı hakkında verilip kesinleşen herhangi bir mahkumiyet hükmü bulunmadığı, sonradan yürürlüğe giren 2012 ve 2016 protokollerinde, önceki protokollerde sözleşmenin feshi uygulanmış olan işlemlerin konusu kalmadığından durdurulacağı ve işlem yapılmayacağından davanın kabulüne, davacının kurumla olan sözleşmesinin 7 (yedi) yıl süre ile feshine dair 31/03/2003 tarih ve 42391 sayılı kararının iptaline karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesinin kararına karşı, davalı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince; davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş ve hüküm, davalı tarafça temyiz edilmiştir.
Davacı hakkında uygulanan 2001 Yılı eczane sözleşmesinin 5. bölümünün (r) fıkrasında “Daha önce gerek resmi gerekse özel kurum ve kuruluşlara yapılan tedavilerde kullanılan ilaçların toplanılan fiyat kupürlerinin reçetelere eklenmek, yapıştırılmak ve benzer şekilde fatura edilmesi ayrıca sigortalı ve hak sahiplerine teslim edilmeyen ilaçların kupürlerinin kuruma fatura edilmesi hallerinde fesih süresi 7 yıldır. ” hükmü yer almaktadır.
Taraflar arasında yürürlüğe giren ... Kurumu kapsamındaki kişilerin Türk ... Birliği üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin 2016 Yılı protokolünün uyuşmazlığa ilişkin hükümlerinden:
5.3.5. maddesinde; “Kurum, İl Sağlık Müdürlüğü veya ... Odası tarafından eczanede yapılan denetimde, reçete sahibi veya ilacı alan kişiye teslim edilmeyen ilaçlara ait reçetelerin Kuruma fatura edildiğinin tespiti halinde ilaç bedelinin 2 (iki) katı tutarında cezai şart uygulanarak ... uyarılır. Tekrarı halinde ilaç bedelinin 10 (on) katı tutarında cezai şart uygulanarak sözleşme feshedilir ve 3 (üç) ay süre ile sözleşme yapılmaz. Ancak, Kurum tarafından yapılacak soruşturma neticesinde hastaya teslim edilmek üzere hastanın ilaç alım tarihinden itibaren 60 (altmış) günü geçmeyecek sürede ilaçların eczanede bekletildiğinin saptanması halinde bu madde hükmü uygulanmaz.”
6.10. maddesinde; “Bu protokolün yürürlük tarihinden önceki dönemlerde geçerli olan ... hükümlerine göre Kuruma fatura edilen ve kontrolleri Kurum tarafından bu ... yürürlük tarihinden sonra yapılan reçeteler için, ya da reçete kontrolleri yapılmış olmakla birlikte fesih uyarı ve cezai şarta ilişkin işlemlerin henüz tamamlanmadığı durumlarda tespit edilen fiil/fiiller için Kurumca bu ... hükümleri uygulanır.”
6.12. maddesinde; “Bu Protokolün yürürlük tarihinden önce herhangi bir nedenle Kurumca veya Kuruma devredilen kurumlarca sözleşmesi feshedilen ve/veya cezai şart uygulanan eczacının bu işleme karşı dava açmış olması ve açılan davanın Protokolün yürürlüğe girdiği tarihte kesinleşmemiş olması halinde yazılı talebi ile; Kurumca tespit edilen ve sözleşmesinin feshedilmesi ve/veya cezai şart uygulanmasına ilişkin fiil/fiiller için bu Protokolün (5) ve (6) numaralı maddelerinde yer alan hükümler uygulanır. Ancak Kurumca tahsil edilmiş olan cezai şart ve yersiz ödeme tutarları geri ödenmez, mahsup edilmez. Bu protokolden önceki protokollerde sözleşmenin feshi ve cezai şart gerektiren maddelerden bu protokolde kaldırılmış olanlar nedeniyle sözleşme feshi ve/veya cezai şart uygulanmış olan işlemler, konusu kalmadığından durdurulur ve işlem yapılmaz. Bu Protokolün yürürlük tarihinden önce (5.3) numaralı maddede sayılan fiillerden dolayı sözleşmesi feshedilen ve/veya cezai şart uygulanan eczanelerin yazılı talebi üzerine, bu Protokoldeki cezai şart ve fesih hükümleri uygulanır. Ancak eczanenin feshine ilişkin fiil için; bu ... hükümlerinde eczacının yazılı olarak uyarılması ve/veya “tekrarı halinde” yeni bir yaptırım belirtilmiş ise, bu Protokolün yürürlük tarihinden önce yapılmış fesih işlemi “yazılı olarak uyarı” ve/veya fesih işlemine esas fiil ise tekrara dayalı yaptırımlar için ilk fiil olarak kabul edilir. Bu madde hükmü uygulanırken daha önce Kuruma devredilen kurumlar ile yapılan protokoller gereği sözleşmesi feshedilen ... için, fesih tarihinden itibaren geçen süre bu ... hükümlerine göre sözleşme yapılmayacak süreden düşülür.” hükümleri yer almaktadır.
Somut olayda; davacının reçete muhteviyatı ilaçları hastalara teslim etmediği halde reçetelerini kuruma faturalandırdığı gerekçesiyle Kurumca 2001 Yılı eczane sözleşmesinin 5. bölümünün (r) fıkrası uyarınca cezai işlem uygulanmıştır. Yapılan yargılama sırasında alınan bilirkişi raporuna uygun karar veren yerel mahkemece uyuşmazlık konusu reçeteler nedeniyle taraflar arasında sonradan yürürlüğe giren 2016 protokolünü uygulaması yukarıda bahsi geçen protokolün 6.12. maddesine göre yerinde olmuşsa da yanılgılı değerlendirme ile Kuruma sahte reçete faturalandırılmasına ilişkin yaptırım maddesinin (5.3.10. maddesinin) olaya tatbiki hatalı olmuştur. Zira Kurumun 2001 yılı sözleşmesine göre uyguladığı cezai işlemin karşılığı ... Kurumu kapsamındaki kişilerin Türk ... Birliği üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin 2016 Yılı protokolünün yukarıda belirtilen 5.3.5. maddesidir. Hal böyle olunca dava konusu reçetelere ilişkin davacının eylemlerinin 5.3.5. maddeye göre değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken yürürlükte olan protokolün yanlış maddesinin uygulanması hatalı olup bozma nedeni yapılmıştır.
İlk derece mahkemesi kararının, yukarıda açıklanan nedenle bozulmasına karar verilmiş olduğundan, HMK'nın 373/1 maddesi uyarınca, işbu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararının da kaldırılmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 373/1 maddesi uyarınca temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, aynı Kanunun 371. maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının davalı yararına BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine 14/04/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.