Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/1473 Esas 2022/3209 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVALILAR : ..., ...

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I


Davacı, davalılarla grup bazlı gelir getirici desteklerin finasmanına ilişkin sözleşme imzalandığını, sözleşme kapsamında dipçik üretimi ve pazarlama alt projesinden kaynaklanan ödemelerin bir kısmının ödenmemesi üzerine yapılan ihtara sonuç alınamadığını bakiye alacağın tahsili amacıyla Palu İcra Müdürlüğünün 2013/15 E. sayılı dosyası üzerinden başlatılan takibin davalıların itirazı üzerine durduğunu ileri sürerek, itirazın iptali ile takibin devamına, davalıların % 20 icra inkar tazminatına mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, davanın reddini dilemişlerdir
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hükmün taraflarca temyizi üzerine Yargıtay (kapatılan) 13.Hukuk Dairesi'nin 2016/3830 E. 2017/12794 K. sayılı kararı ile bozulmasına karar verilmiş olup; bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesiyle yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde olmayan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dava, itirazın iptali talebine ilişkindir. Davalılar ile davacı Palu Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Fonu arasında 22/01/2008 tarihinde grup bazlı gelir getirici desteklerin finansmanına ilişkin sözleşme imzalandığı, sözleşme gereğince davacı tarafça 21/03/2008, 04/04/2008 tarihlerinde 150.000.00 TL'lik malzemenin davalılara teslim edildiği, Vakıflar Genel Müdürlüğü Müfettişi ...'nın 07/12/2010 tarihli raporuyla davalıların sözleşmeye aykırı davrandıklarının tespit edildiği ve davacı tarafça 23/06/2011 tarihli ihtarnameler ile sözleşmenin feshedildiği, vakıfça yapılan yardımın tamamının yasal faiziyle birlikte davalılarından geri istendiği, davalılar hakkında vakıfça Elazığ 2. İcra Müdürlüğünün 2012/4626 esas sayılı dosyasıyla icra takibine başlandığı, davalılara 02/11/2012 tarihinde ödeme emrinin tebliğ edildiği, davalıların yasal süresi içerisinde 06/11/2012 tarihinde takibe itiraz ettikleri, itiraz üzerine takibin durduğu, davacı vekilince dosyanın yetkili Palu İcra Müdürlüğüne gönderilmesinin talep edildiği, bunun üzerine dosyanın Palu İcra Müdürlüğüne gönderildiği, Palu İcra Müdürlüğünün 2013/15 esas sayılı dosyasıyla icra takibi yapıldığı, takibe davalılarca yasal süresi içerisinde itiraz edildiği ve itiraz üzerine takibin durduğu, bunun üzerine davacı vekilince itirazın iptali için bir yıllık yasal süresi içerisinde dava açıldığı anlaşılmıştır. Mahkemece verilen kısmen kabul kararı, Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 2016/3830 E. 2017/12794 K. sayılı ilamıyla gerekçe ile kısa karar arasındaki çelişki nedeniyle bozulmuş olup, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Vakıflar Genel Müdürlüğü müfettişi ...'nın davalıların sözleşmeyi ihlal ettiklerinin tespitine dair 08/03/2011 tarihli raporu üzerine, davalıların işyerine gidildiğinde etrafta kimsenin olmadığı, sadece 2 adet atıl durumda makina bulunduğu, hiç bir üretim ve imalatın olmadığı, ele geçirilen sevk irsaliyesinin düzenlenme tarihinden sonra basıldığının anlaşıldığı, satın alınan tomrukların akıbeti hakkında bilgi edinilemediği, ortakların akraba oldukları, tomrukların davalılardan ... ...'dan satın alındığı ancak bu kişinin toptan gıda perakendecisi olduğu, dolaylı olarak davalı ...'e kaynak aktarıldığı, bu nedenle sözleşme amacına aykırı hareket edildiğinden bahisle eldeki dava açılmıştır. Mahkemece yapılan araştırmalarda; davalıların vergi kaydının bulunup bulunmadığı Palu Mal Müdürlüğünden sorulmuş, davalı ... ve ...'ın 24/11/2009 tarihinde işe başladığı ve halen işletmenin faal durumda olduğu davalı ... ... 26/06/2013 tarihinde farklı bir iş dalında vergi kaydının bulunduğuna dair cevap verildiği görülmüştür.
03/02/2011 tarihli Fon Kurulu kararı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının 24/04/2013 tarihli, 05/02/2014 tarihli ve 11/02/2014 tarihli yazıları ile Vakıflar Genel Müdürlüğünün 06/11/2013 tarihli yazıları dosya içerisinde mevcuttur. Söz konusu yazı içeriklerinde; sözleşme hükümlerine aykırı hareket nedeniyle muaccel hale gelmiş ana borç tutarı ve varsa yasal takip nedeniyle oluşan masrafların tahsili yoluna gidilmesi, söz konusu işlemlerden herhangi bir faiz tahsil edilmemesinin uygun olduğunun bildirildiği anlaşılmıştır. Davalılar hakkında sözleşme gereğince işletme açıp açmadıkları işletmenin faaliyette olup olmadığı, faaliyetteyse ne zamandan beri faaliyette olduğunun tespiti için kolluk birimlerine müzekkere yazılmış, verilen cevapta davalılardan ... ve ...'ın sözleşme gereğince vakıftan aldıkları para ile... isimli iş yerini açtıkları adı geçen iş yerinin 24/11/2009 tarihine faaliyete başladığı ve halen faaliyetine devam ettiğinin tespit edildiği bildirilmiştir. Mahkemece aldırılan 13/04/2021 tarihli bilirkişi raporu ve müfettiş raporu hükme esas alınarak, sözleşmenin III-2/a ve VII-1/a maddelerine aykırı davranarak sözleşmeyi ihlal ettikleri kanaatiyle, davanın kabulüne, Palu İcra Dairesinin 2013/15 esas sayılı dosyasına davalıların yapmış olduğu itirazın iptali ile 133.400,00 TL asıl alacak ve 14.974,15 TL işlemiş faiz üzerinden icra takibinin devamına, asıl alacağı takip tarihinden tahsil tarihine kadar yasal faiz işletilmesine, itirazın iptaline karar verilen asıl alacak likit (belirlenebilir olduğundan) asıl alacak miktarı olan 133.400,00 TL nin %20 si oranında 26.680,00 TL icra inkar tazminatının davalı borçlulardan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Emsal Yargıtay kararları ve 03/02/2011 tarihli fon kurulu kararı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Hukuk Müşavirliğinin 24/04/2013 tarihli mütaalası birlikte nazara alındığında, davalılardan sadece sözleşmeye aykırılık nedeniyle anapara ve varsa yasal takip nedeniyle oluşan masrafların tahsili yoluna gidilmesi, bu nedenle söz konusu işlemlerden herhangi bir faiz tahsil edilmemesi gerekmektedir.
Ayrıca, davalılar davaya cevap dilekçesi ve bilirkişi raporuna itiraz dilekçeleri ile duruşmadaki beyanlarında, davacı yana 110.000,00 TL ödeme yaptıklarını, bunu 01.08.2013 tarihli dilekçe ve ekindeki belge ile kanıtladıklarını, ancak ne bilirkişi ne de mahkmece bu hususun değerlendirilmediğini iddia ederek temyiz itirazında bulunmuşlardır. Dosyanın ve uyap kayıtlarının incelenmesinde 01.08.2013 tarihli dilekçeye ve ödeme belgesine rastlanılmamıştır. Ayrıca bilirkişi raporlarında da dosyada herhangi bir ödeme belgesi bulunmadığından mevcut belgeler ile hesaplama yapıldığı bildirilmiştir. Ne var ki hakimin davayı aydınlatma görevi gereği, ısrarla geri ödendiği iddia edilen meblağa ilişkin belgenin davalılara sorulmadığı anlaşılmıştır. Buna göre ödeme belgesinin sunulması halinde usulünce incelenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
Hal böyle olunca, sözleşmeye aykırılığı tespit edilen dava konusu alacağa ilişkin, davalılarca ödeme makbuzunun da sunulması halinde usulünce incelenerek sonucuna göre asıl alacak ve icra inkar tazminatı yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile faiz yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalıların sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bent gereğince hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06/04/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.