Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/8812 Esas 2022/3113 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : GAZİANTEP BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 13. HUKUK DAİRESİ



Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen kurum işleminin iptali ve istirdat davasının kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davalı kurumun 15/05/2017 tarihli yazısı ile 2016 yılı Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokolün (5.3.10) maddesi dayanak gösterilerek hakkında toplam 7.601,10 TL cezai şart uygulandığını ve uyarıldığını, kurum zararı olarak da aynı protokolün (4.3.6.) maddesi uyarınca ... bedeli olan 760,11 TL'nin tahsil edileceğinin bildirildiğini, davalı kurum tarafından fatura ve eki belgelerin süresinde incelenmediğini, ... muhteviyatı ilaçların tamamının hasta veya yakınına teslim edildiğini, davalı kurum işleminin haksız ve hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek; kurum işleminin iptali ile cezai şart ve ... bedeli toplamı olan 8.361,21 TL’den davalı kuruma borçlu olmadığının tespitini talep etmiş; 25/12/2018 tarihli dilekçesi ile hakedişlerinden yapılan toplam 9.962,18 TL kesinti bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı; davaya konu kurum işleminin mevzuat ve sözleşme hükümlerine uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince; 26/11/2018 tarihli bilirkişi raporu hükme esas alınarak, davaya konu kurum işleminin haksız ve hukuka aykırı olduğu, cezai şart ve ... bedeli olan toplam 9.962,18 TL’nin davacının hakedişlerinden kesinti yapılmak suretiyle tahsil edildiği gerekçesiyle; davanın kabulü ile kurum işleminin iptaline, 9.962,18 TL’nin 14/07/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı kurumdan tahsiline karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesi kararına karşı, davalı kurum tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge adliye mahkemesince; davaya konu sahte reçetelerin kuruma fatura edilmesinde davacı eczacının kastının bulunmadığı, ilk derece mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle, davalı kurumun istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2) Dava, kurum işleminin iptali ile istirdat istemine ilişkindir.
Taraflar arasında imzalanan 2016 yılı "Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacılar Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokol"ün (5.3.10) maddesinde; "... ya da eczane çalışanlarınca Kurumu zarara uğratmak amacıyla kasıtlı olarak Kuruma sahte ilaç fiyat küpürü/sahte karekod, sahte ... veya sahte rapor fatura edildiğinin tespiti halinde ... bedelinin 10 (on ) katı tutarında cezai şart uygulanarak ... uyarılır. Tekrarı halinde ... bedelinin 20 (yirmi ) katı tutarında cezai şart uygulanarak sözleşme feshedilir ve 1 (bir) yıl süreyle sözleşme yapılmaz. Ancak, söz konusu sahte ilaç fiyat kupürü / sahte karekod, sahte ... veya sahte raporun ... ya da eczane çalışanları dışında üçüncü kişilerin dahili ile Kuruma fatura edildiğinin yapılacak araştırma ve/veya inceleme sonucunda tespit edilmesi halinde bu madde hükmü uygulanmaz.";
Aynı tarihli protokolün (4.3.6) maddesinde ise; “Protokolün (5.3) numaralı maddesindeki fiillerin tespit edildiği reçetede fiili ilgilendiren ... veya ilaç bedelleri ödenmez ( 5.3.3, 5.3.6 ve 5.3.14 maddeleri hariç)." şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Somut olayda; davaya konu kurum işlemi ile davacı hakkında yukarıda belirtilen ilgili protokolün (5.3.10) maddesi uyarınca, sahte reçetenin kuruma fatura edildiğinden bahisle, 7.601,10 TL cezai şart uygulanarak eczacının uyarıldığı, kurum zararının giderilmesi amacıyla ... bedeli olan 760,11 TL’nin yersiz ödeme kapsamında faiziyle birlikte davacıdan tahsil edileceği bildirilmiş olup, ilk derece mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise; sahte reçetelerin iğfal kabiliyeti bulunduğundan kuruma fatura edilmesinde eczacının kastından bahsedilemeyeceği, bu nedenle kurum işleminin iptalinin gerektiği belirtilmiştir.
Hal böyle olunca, ilk derece mahkemesince; davaya konu sahte reçetelerin kuruma fatura edilmesinde davacı eczacının kastı bulunmasa da, üçüncü kişilerin suç teşkil eden  eylem ve fiillerinden davalı kurumun sorumlu tutulamayacağı; diğer bir anlatımla, suç teşkil eden eylem sonucunda ortaya çıkan bedelin ödenmesinin davalı kuruma külfet olarak yüklenemeyeceği, bu nedenle sahte ... bedelinin faiziyle birlikte davacıdan tahsilinin gerektiği dikkate alınarak, ... bedelinin istirdadı isteminin reddi; eczacının uyarılması ve cezai şart tesisine yönelik kurum işleminin iptali ile sınırlı olmak üzere davanın kısmen kabulüne karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davanın tümden kabulüne karar verilmiş olması, doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
İlk derece mahkemesi kararının, yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmasına karar verilmiş olduğundan, HMK'nın 373/1 maddesi uyarınca, işbu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararının da kaldırılmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK'nın 373/1 maddesi uyarınca temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, aynı Kanunun 371. maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının davalı kurum yararına BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 05/04/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.