Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/723 Esas 2022/3067 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; 2005 yılı kalorifer yakıtı gereksinimi için imzalanan 08/02/2005 tarihli sözleşmenin 15.2 maddesi gereğince yükleniciye fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme olduğunu ancak davalının fiyat farkını vermediğini ileri sürerek toplam 15.126,00TL'nin ticari faiz ile tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, borcu olmadığını savunmuştur.
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda ‘davacının davasının kısmen kabulü ile;722,21-TL'nin 10/04/2005 tarihinden itibaren, 1.186,80-TL nin 16/04/2005 tarihinden itibaren 1.539,68-TL nin 30/04/2005 tarihinden itibaren, 1.177,11-TL nin 08/05/2005 tarihinden itibaren, 2.791,35-TL nin 19/05/2005 tarihinden itibaren, 1.923,41-TL nin 28/05/2005 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine,’ dair verilen karar, tarafların temyizi üzerine (Kapatılan) Yargıtay 13. Hukuk Dairesince verilen 2013/14103 e-2013/31881k sayılı kararla; ‘Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, tarafların aşağıdaki bendin dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2- davacının, 19.11.2012 tarihli itiraz dilekçesinde de belirtildiği gibi hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava dilekçesinde belirtilen bir kısım faturaların hesaplamaya dahil edilmediği gibi davaya konu edilmeyen bir kısım faturalar yönünden de inceleme yapılmıştır. Hal böyle olunca bu rapora itibar edilerek karar verilemez. Hal böyle olunca mahkemece, tarafların itirazları da gözönünde bulundurulmak suretiyle yeniden bir bilirkişi incelemesi yaptırılmalı sonucuna göre bir karar verilmelidir. ”gerekçesi ile bozulmuştur.
Mahkemece; bozma kararı uyarınca ‘1-)Davanın kabulü ile, 15.126,00 TL toplam alacağın; 507,80 TL'sine 10/03/2005, 526,84 TL'sine 11/03/2005, 555,90 TL'sine 16/03/2005, 558,09 TL'sine 18/03/2005, 542,74 TL'sine 18/03/2005, 556,99 TL'sine 25/03/2005, 1.307,36 TL'sine 10/04/2005, 1.364,22 TL'sine 16/04/2005, 2.175,61 TL'sine 30/04/2005, 1.408,68 TL'sine 08/05/2005, 3.257,16 TL'sine 19/05/2005, 2.364,63 TL'sine 28/05/2005 tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ‘ karar verilmiş; karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Kural olarak bozma kararına uyulmakla bozma kararında belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda lehine bozma yapılan taraf yararına kazanılmış hak, aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda yerel mahkeme için zorunluluk doğar.
Belirtilmelidir ki bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Y.İ.B.K.).
Taraflardan yalnız birinin temyizi halinde hüküm, temyiz edenin aleyhine bozulamayacağı gibi Yargıtay'ın temyiz eden tarafın lehine verdiği bozma kararına uyan yerel mahkeme de temyiz eden tarafın bozulan karara oranla daha aleyhine bir hüküm veremez. Bu yasağa "aleyhe hüküm verme yasağı" denir. Aksi halde usul hükümleri ile hedef tutulan istikrar zedelenir ve mahkeme kararlarına karşı güven sarsılır
Somut olayda;bozma ilamından önce mahkemece, dava konusu alacağın işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş, hükmün taraflarca temyiz edilmesi üzerinde, tarafların sair temyiz itirazları ret edilerek yukarıda anılan gerekçe ile bozulmasına karar verilmiş tir.
Mahkemece hükmedilen yasal faizin usulü kazanılmış hak oluşturduğu halde, mahkemece bu sefer alacağın işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsilene karar verilmesi doğru olmayıp bozmayı gerektirir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanması, HUMK'nın 438/7. maddesi hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazının kabulü ile hüküm fıkrasının (1) nolu bendinde yer alan "ticari faiz" ifadesi çıkartılarak yerine "yasal faiz" ifadesi yazılmasına, hükmün düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 04/04/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.