Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/5996 Esas 2022/2871 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ANKARA 25. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen kurum işleminin iptali davasının reddine dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davacı tarafın istinaf başvurusunun reddine yönelik olarak verilen karar, davacı vekili tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmekle; duruşma günü olarak belirlenen 29/03/2022 tarihinde davacı vekili Av. ... ile davalı vekili Av. ... geldi. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunan vekillerin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00'e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan bölge adliye mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK’nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, 3.815 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
21,40 TL bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 29/03/2022 tarihinde oy çokluğu ile karar verildi.

(Muhalif)
(Muhalif)


KARŞI OY

Davacı, eczane işlettiğini, sözleşmesinin davalı tarafından hiçbir sebep gösterilmeden feshedildiğini, Kurum işleminin iptalini talep etmiştir.
Davalı, Kuruma ulaşan istihbari bilgiler ve şifahen alınan duyumlar doğrultusunda 667 sayılı KHK kapsamında Kurumla sözleşmeli eczanelerin Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacılar Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Temine İlişkin Protokolün 5.1. ”taraflar bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir” maddesi uyarınca sözleşmesinin feshedildiğini savunmuştur.
Daire çoğunluğu ile aramızdaki ihtilaf, davalı Kurumun, Türk Eczacılar Birliği ile yapılan protokolün 5.1. maddesi kapsamında davacı eczacının sözleşmesini feshedip edemeyeceği noktasındadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu ile Türk Eczacılar Birliği arasında, genel sağlık sigortası kapsamındaki kişilerin ilaçlarının Birlik üyesi eczanelerden temini konusunda mutat aralıklarla protokol yapılmaktadır.
Protokolün 7.1. maddesine göre, “Kurum, Protokol hükümlerini kabul eden ve başvuru formunu getiren eczane ile (feshi gerektirecek hususlar nedeniyle sözleşmeleri feshedilenlerin fesih süreleri boyunca ve muvazaalı olarak açıldığı kanıtlanan eczaneler hariç) sözleşme yapar.”
Yine anılan Protokolün 5.1. maddesine göre ”taraflar bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir” hükmü vardır.
Eczacılık diploması olan eczacılar, il/ilçe sağlık müdürlüklerine başvurarak, başvurunun kanun ve yönetmelik hükümlerine uygun olduğu tespit edildikten sonra ruhsatname alırlar. SGK’nın, ruhsatname alan eczacılar ile protokolün 7.1. maddesi gereğince ilaç temini hususunda sözleşme yapması zorunludur. Zira eczanelerin gelirlerin hemen hemen tamamına yakınını, genel sağlık sigortası kapsamındaki hastalara verdikleri ve SGK’dan tahsil ettikleri ilaç bedelleri oluşturmaktadır.
Protokolün 5.1. maddesi taraflara sözleşmeyi her zaman feshetme yetkisi verse de bu fesih hakkı daha çok Kurum lehine olan bir düzenlemedir. Pratikte eczacıların sözleşmeyi feshetmesi ticaret yapamaması anlamını taşımaktadır. Dolayısıyla Protokolün 5.1. maddesi, eczacıların menfaatine aykırı bir madde olması nedeniyle TBK madde 20 vd. maddeler uyarınca “genel işlem koşulu” kapsamında yazılmamış sayılmalıdır. Zira SGK eczanelerden ilaç alımı konusunda tekel konumundadır.
Sözleşmenin 5.1. maddesi, Kuruma gerekçe göstermeden fesih yetkisi verdiği düşünülse de Kurum bu yetkisini kullanırken MK madde 2 hükmünü gözetmelidir. Yani “ Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz “ Davalı kurum ilaç temininde tekeldir ve eczaneler yönünden en büyük alıcıdır. Bu nedenle Kurum, eczanelerin ekonomik geleceklerini sıkıntıya sokacak işlemlerde daha dikkatli olup somut veriler elde edildikten sonra işlem yapması gerekir. Aksi durum keyfi Kurum uygulamalarına yol açar. Protokolün 5.1 maddesinde sebep gösterilmeden fesih yetkisi verilmesi keyfi olarak fesih hakkının kullanılacağı anlamını taşımaz.
Protokolün 7.1. maddesinde eczaneler ile sözleşme yapma zorunluluğu getirilmesi ile 5.1. maddede düzenlenen fesih yetkisi birbiriyle çelişmektedir. Kurumun delil olmadan eczane ile olan sözleşmesini feshi halinde eczacı tekrar Kuruma başvurduğunda yine sözleşme yapmak zorunda kalacaktır. Bu nedenle delilsiz sözleşme feshi, sözleşme kapsamında hukuki olmayacaktır. Zira protokolün 7.1. maddesine göre, feshi gerektirecek hususlar yoksa sözleşme yapılır denildiğinden fesih için gerekçe gösterilmesi gerekmektedir.
Davalı Kurum, ülkenin iç ve dış güvenliğini tehdit eden terör örgütleri ile bağlantılarından dolayı haklarında inceleme, soruşturma, tutuklama bulunan veya bahse konu terör örgütleri ile bağlantılı oldukları belgelenen sağlık hizmeti sunucuları ile ilgili kurumumuza intikal eden bildirimler nedeni ile sözleşmenin feshedildiğini savunmuş ise de mahkemenin araştırması ile davacı hakkında somut bir veriye ulaşılamamış, herhangi bir cezai takibat yapılmamıştır. Dolayısıyla davalı Kurumun fesih gerekçesi yerinde değildir.
Davacı eczanenin sözleşmesinin tek taraflı feshinde Kurumca ileri sürülen fesih gerekçelerinin ispatlanamadığı, herhangi bir sebep olmadan sözleşmenin feshi halinde ise hakkın kötüye kullanımını teşkil edeceği, davanın kabulü gerektiği görüşünde olduğumuzdan sayın çoğunluğun görüşüne katılmıyoruz.