21. Hukuk Dairesi 2018/7002 E. , 2019/7377 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen ve eksik bildirilen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.Mahkeme bozmaya uyurak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
KARAR
Dava,davacının 01.08.1994-03.08.2010 tarihleri arasında Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.Mahkemenin davanın reddine ilişkin 20.05.2014 tarihli 2010/674 Esas sayılı kararı Dairemizin 15.06.2015 günlü 2014/17739 Esas sayılı ilamı ile “davacının 06.07.1998-30.08.1998 tarihleri arasında davalı işyerinden bildirilen 54 günlük hizmetinin neden iptal edildiğini davalı Kurumdan sorarak ilgili evraklarını getirtmek,davacının ibraz ettiği esnaf muayene işlem formunun aslını,portör muayenesine ilişkin evrakları getirtmek,ihtilaflı dönemde kayıtlı bordro tanıklarını ve komşu işyeri tanıklarını dinlemek”gerektiği belirtilerek bozulmuş,bozmaya uyularak yapılan yargılama sonrası davanın kabulü ile ,davacının davalı işyerinde 01.08.1994-25.01.2006 tarihleri arasında asgari ücretle kesintisiz olarak çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden;... sicil numaralı ...Tur.Tic.Ltd.Şti. İşyerinin 01.01.1997 tarihinde lokanta işinden kanun kapsamına alındığı, yetkilisinin...olduğu, ...sicil numaralı ... Tur.Tic.San.Ltd.Şti. İşyerinin konfeksiyon işinden 03.01.1992 tarihinde kanun kapsamına alındığı,davacının 06.07.1998-30.08.1998 tarihleri arasında ... sicil numaralı davalı ... Turizm San Ltd.Şti. İşyerinden bildirilen 54 günlük hizmetinin iptal edilerek aynı işverenin ... sicil numaralı lokanta işyerinden 54 gün olarak tescil edildiği , davacının 26.01.2006-04.09.2010 tarihleri arasında ... davalı ... Restaurant Tur.Ltd.Şti. İşyerinden çalışmasının Kuruma bildirildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu dönemin tamamına ait dönem bordrolarının dosyada olduğu,dönem bordrolarında 1997 yılından itibaren kayıtlı tanıkların davacının çalışmasını doğruladığı... Tur.Tic ve San.Ltd.Şti.nin 24.10.1991 tarihinde ticaret siciline tescil edildiği, aslı dosyaya sunulan 9 nolu Sağlık Ocağı tabipliğinden verilen ve üzerinde muayeneyi yapan doktorun onay kaşesinin bulunduğu esnaf muayene formunda , davacının ... Restorant adresinde kebapçı olarak çalıştığının ve 17.12.1998,20.09.2000,01.06.2001, 2006 , 2008 tarihlerinde verem savaş dispanseri ve halk sağlığı laboratuvarında sağlık muayenesinin yapıldığının belirtildiği görülmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 11.12.2015 tarihli yazısında, davacının 06.07.1998-30.08.1998 arasında geçen 54 günlük hizmetinin ...sicil numaralı ... Turzm.Tic.San.Ltd.Şti işyerinden iptal edilmiş olup,aynı işverene ait olan ... sicil numaralı ... Rest.Tur.Tic.Ltd.Şti unvanlı işyerine aktarıldığı bildirilmiştir. Davacının 1998 sonrası çalışması bordro tanıklarının beyanları ve dosyada bulunan esnaf muayene formu gibi yazılı belgelerle ispatlanmıştır. Ancak, 1998 öncesindeki dönem bakımından mahkemece karar altına alınan şekilde çalışmanın kanıtlanamadığı anlaşılmaktadır. Öte yandan,davacı dosya içerisindeki nüfus kaydına göre 24.06.1972 doğumlu olup davacının askerlik hizmetini yaptığı tarih belirlenmeksizin yazılı şekilde hizmet tespitine karar verilmesi de hatalı olmuştur. Yapılacak iş, dönem bordrolarında 1998 yılı öncesinde kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, beyanı alınan tanıkların davalı işyerinde çalıştıklarının denetimini sağlamak bakımından hizmet cetvellerini getirtmek,Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine 1994-1998 döneminde komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ,davacının askerlik hizmetini yapıp yapmadığını ,sevk ve terhis tarihlerini ilgili askerlik şubesinden sormak ,davacının 1998 yılı öncesinde de davalı işyerinde çalıştığını somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermek, aksi halde 01.08.1994-06.07.1998 dönemi bakımından talebini reddetmekten ibarettir. Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan ...."ye iadesine
02/12/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.