Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/1039 Esas 2022/2752 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; Isparta Devlet Hastanesi tarafından 2006 yılına ilişkin olarak yapılan ihaleyi ... firmasının kazandığını, İş Kanunu'nun 2. maddesi gereğince ... ve Devlet Hastanesinin tüzel kişiliği olmaması sebebiyle T.C. Sağlık Bakanlığının işveren olduğunu, ...'ın diğer işverenin (...) kendisine ihale ettiği yardımcı işlerden olan genel temizlik işi için iş yerinde belirli sayıda işçisini münhasıran çalıştırdığını; davalı işverenlerin Isparta İş Mahkemesinin 2008/136 - 146 ve 2008/154 - 258 Esas sayılı davalarının davacısı 116 işçinin 2006 yılı Aralık ayı maaşını ödemediklerini, bu davalar sonucu verilen kararların miktar itibariyle kesin olduğunu, davaların Sağlık Bakanlığına da ihbar edildiğini, yapılan görüşmeler sonucunda davacının her bir işçi için aylık ücret alacağı ve yasal faizi ile eklentileri vekalet ücreti yargılama gideri toplamı olarak 1.184,76 TL den toplam 137.432,16 TL'yi ödediğini, söz konusu ödemenin davalıların işçisi olan kişilerin 2006 yılı Aralık ayı maaşına ilişkin olduğunu; davacının, işçileri çalıştırdığı dönemin ise 2007 yılı Mart ve Nisan ayları olduğunu, Isparta İş Mahkemesinin kararlarında davacı şirketin sorumlu tutulmasının kanuna dayanan sorumluluk olduğunu; davacı ile davalı Bakanlık arasında 2006 yılı döneminde herhangi bir sözleşme olmadığını, dava dışı işçilerin 2006 yılı Aralık ayı maaşını ödemeyen ve zarara sebebiyet veren alt işveren davalı ... firması ve asıl işveren konumunda olan davalı Bakanlığın ödenmeyen ücret alacağından sorumlu olduklarını ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, 8.000 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, 20/12/2012 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 118.732,77 TL'ye yükseltmiştir.
Davalı ...; davanın zamanaşımı nedeniyle reddi gerektiğini, davacı yanın idareden talep edebileceği hiçbir alacağı bulunmadığını, çünkü davaya konu işçilik ücretlerinin yüklenici firma ... temizlik firmasına 2006 yılı Aralık ayına ait hak edişi içinde Isparta Sağlık Kurumları 2 Nolu Döner Sermaye Saymanlığınca ödendiğini, Devlet Hastanesinin işçi ücretlerini ... temizlik firmasına aktarmakla sorumluluktan kurtulduğunu, ihale makamı niteliğinde olan Devlet Hastanesi Başhekimliğinin ve Sağlık Bakanlığının müteahhitlerin işçilerinin haklarından dolayı sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, ... Temizlik Firması ile imzalanan sözleşmenin eki olan teknik şartnamenin 6. maddesinin (d) fıkrasında işçilerin tüm özlük haklarından dolayı sorumluluğun yükleniciye ait olacağının kararlaştırıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ..., davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece; davanın kabulüne dair verilen hüküm, davalı Bakanlığın temyizi üzerine Dairece verilen 16/03/2017 tarihli 2016/453 Esas - 2017/3177 Karar sayılı kararla; davalı tarafından ileri sürülen zamanaşımı def'i konusunda olumlu olumsuz bir karar verilmeden işin esasının incelenmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece; bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde; davacının ödenmesini talep ettiği alacakları dava dışı işçilere dosya kapsamındaki ibranamelere göre 10/02/2009 tarihinde ödediği, eldeki davayı ise 07/09/2010 tarihinde açtığı dikkate alındığında, dava tarihinde yürürlükte bulunan Borçlar Kanunu hükümleri gereğince ödeme tarihinden itibaren bir yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle, zamanaşımı nedeniyle davanın reddine dair verilen; hüküm, davacı tarafın temyizi üzerine Dairece onanmış davacı vekilinin karşı karar düzeltme isteminde bulunması üzerine 06/11/2019 tarihli ve 2019/703 Esas, 2019/8836 Karar sayılı kararla; “ ...Ancak, somut olayda uygulanması gereken, 818 sayılı Borçlar Kanununda (BK), ayrıca özel olarak bir zamanaşımı süresi öngörülmediğinden, rücuen tazminat davalarında aynı Kanunun 125. maddesi gereğince on yıllık zaman aşımı süresinin uygulanması gerektiği, dava konusu olayda, ödeme tarihinden, davanın açıldığı tarihe kadar on yıllık zamanaşımı süresinin dolmadığı anlaşılmaktadır.” gerekçesiyle onama kararının kaldırılmasına ve hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda; dava dışı işçilerin çalıştığı dönemin davacı şirketin sorumluluğuna tekabul eden döneme ait olmadığı, davalı ... Bakanlığının asıl işveren, ...’ın ise alt işveren olduğu, 2006 Aralık ayı ücret alacağından iç ilişkide o dönem işveren olan davalı ... ile asıl işveren Sağlık Bakanlığının sorumlu olduğu gerekçesiyle, ıslah talebi de gözetilerek davanın kabulü ile 118.732,77 TL alacağın 8.000 TL'sinin dava tarihinden, 110.732,77 TL'sinin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen ve müştereken tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir.
Dosya kapsamından davalı ... ile davalı ... arasında hizmet alım sözleşmesi bulunduğu ve davacının davalı ...’ın yüklendiği işi daha sonradan devraldığı, bu iş nedeni ile dava dışı işçilere ödemek durumunda kaldığı Aralık 2006 maaş dönemi yönünden alt işveren sıfatının bulunmadığı uyuşmazlık konusu değildir.
Isparta İş Mahkemesinin konu ile ilgili dosyaları ve işçiler tarafından verilen ibranamelerin incelenmesi ile bilirkişinin 29/11/2012 tarihli raporunda; dava dışı 116 işçi için davacının rücuen talep edebileceği toplam tutarın 118.732,77 TL olduğu belirlenmiş, mahkemece de yukarıda belirtilen gerekçe ile davanın davalılar yönünden müştereken ve müteselsilen kabulüne karar verilmiştir.
İş Kanunu kapsamında asıl işverenin, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte müteselsilen sorumlu olduğuna yönelik düzenlemenin amacının işçinin hak ve çıkarlarını güvence altına almak olduğu; rücu davalarında ise işverenler arasındaki anlaşma hükümlerinin geçerli olması gerekliliği ve davalı ... temizlik firması ile davalı ... arasında imzalanan sözleşmenin eki olan teknik şartnamenin 6. maddesinin (d) fıkrasında işçilerin tüm özlük haklarından dolayı sorumluluğun yükleniciye ait olacağının kararlaştırılmış olması karşısında, davacının davaya konu talebi yönünden muhatabının davalı ... olması nedeniyle diğer davalı ... Bakanlığının sorumluluğuna hükmedilemeyecek olmasının anlaşılmasına göre, davanın davalı ... yönünden reddi gerekirken yanılgılı gerekçe ile kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nın 428.maddesi gereğince davalı ... yararına BOZULMASINA, 6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.