BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2019/2597 Esas 2021/1856 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/2597
KARAR NO: 2021/1856
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARI VEREN
MAHKEME: İSTANBUL ANADOLU 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 10/10/2019
DOSYA NUMARASI: 2016/529 Esas - 2019/1105 Karar
DAVA: İtirazın İptali
KARAR TARİHİ: 22/12/2021
İlk Derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının uluslararası alanda faaliyet gösteren Belçika mevzuatına göre kurulmuş bir sigorta şirketi olduğunu, sigortalısı ... A.Ş tarafından organize edilen taşımada, emtianın tamamının, ...'a ait araç ile nakliyesi esnasında, dava dışı sürücü ... hâkimiyetinde iken, kusur ve ihmal neticesinde çalındığını emtianın ziyaından dolayı ...'ın zarara uğradığını ve zarardan dolayı doğan dava ve talep haklarının davacı şirketçe temlik alındığını, dava dışı ... A.Ş.’ye ait 197.605,97.TL değerinde 22 palet 1980 kutu 50 cl'lik teneke kutu biranın Bahçelievler'den Kartal-Kadıköy’e taşınmasının davacı şirketin sigortalısı ... tarafından organize edildiğini, ... sayılı taşıma irsaliyesi tahtında davalıya ait ... plakalı çekici ve ... plaka nolu dorse ile davalı tarafından gerçekleştirildiğini, davalı tarafından gerçekleştirilen taşıma esnasında, emtianın Bahçelievler'den teslim alınarak sürücü ... tarafından, ... Mh. ... Cad, No:... adresine 19.09.2014 günü, araç içerisinde hiçbir güvenlik önlemi alınmaksızın bırakıldığını, ertesi gün (20.09.2014) sürücü ...'un aracı bıraktığı yerde olmadığını gördüğünü, tırın daha sonra, olay yerinden 53 km uzakta bulunduğunu, ancak içinde emtianın olmadığının tespit edildiğini, davalının taşıyıcı sıfatına haiz olduğu ve taşımayı gerçekleştirdiği sırada emtianın tam ziyaa uğradığını, (TTK) m.875 f.1 hükmünde taşıyıcının vaki zarardan sorumlu olduğunu, davalı taşıyanın sorumluluğunda olan bahse konu zarar neticesinde, davacı sigortalısı ...'ın, söz konusu taşıma uyarınca ziyadan hiçbir sorumluluğu olmamasına, aralarındaki sözleşmesel ilişki gereği zayi olan malların değeri tutarında dava dışı ... A.Ş.'ye hasar bedeli olarak 168.163,78 TL ödeme yaptığını, iş bu zarardan esas olarak sorumlu olan taşımayı gerçekleştirenin davalı olup ...’ın anılan zarardan doğan tazminat alacağını davacı şirketin BK m. 183 ve devamı maddeleri uyarınca temlik aldığını ve temlik uyarınca alacağın tahsili amacıyla iş bu davayı ikame etme zaruretinin hasıl olduğunu, zararın tahsili için davalı ile gerek ... gerekse davacı şirketçe yapılan görüşmelerin sonuçsuz kaldığını, alacağın tahsili için icra takibine girişildiğini ancak davalının haksız itirazı ile takibin durduğunu belirterek, davalının İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasına yapılan itirazının iptali ile takibin devamına, davalı aleyhine %20'den az olmamak kaydı ile icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesinde, davacı şirket sigortalısı ... A.Ş. tarafından, dava dışı ... A.Ş.' ye aralarındaki sözleşmesel ilişki gereği zayi olan malların değeri tutarında 168.163,78 TL hasar bedeli ödendiği ve ...'ın anılan zarardan tazminat alacağını davacı şirkete BK m. 183 vd. maddeleri uyarınca temlik ettiğini belirttiğini, zararın olağan bir yol olarak dava dışı sigortalı ... A.Ş.'nin sigortacısı davacı şirket tarafından karşılanmayıp dava dışı sigortalı şirket tarafından karşılanıp sonradan zarardan doğan dava ve talep hakkının davacı şirkete temlik edilmesi işleminin amacını anlayamadıklarını, dava dilekçesinin ekinde sunulan ekspertiz raporu sayfa 8 de sigortalı temsilcilerden davalıya noter onaylı bir protesto mektubu göndermelerinin talep edildiğini, ... tarafından davalıya ve dava dışı ...'a yönelik 24.10.2014 tarih ve ... tasdik numaralı protesto mektubu alındığının yazıldığını, ancak dava dilekçesinin ekinde kendilerine gönderilen delillerde davalıya madde metninde geçen 3 aylık süre içinde bildirimde bulunulmuş olduğuna dair bir belge olmadığını, TTK nın 885.madde metninden de anlaşılacağı üzere 1 yıllık zamanaşımı süresinin 3 ay içinde bildirimde bulunulmuş olmak şartıyla işlemeye başladığını, 3 ay içinde bildirimde bulunulmadığı halde ödeme tarihinden itibaren işlemeye başlayacak olan 1 yıllık zamanaşımı süresinin devreye giremeyeceğini ve rücu hakkının zamanaşımına uğramış olacağını, bu sebeple zamanaşımı definde bulunduklarını, ayrıca davacı şirket sigortalısı ... A.Ş. ile davalı arasında yapılan alt taşıma sözleşmesinde taşınan emtianın zayi olmasından fiili taşıyıcının sorumlu olmayacağı, zarardan asıl taşıyan ... A.Ş.'nin sorumlu olacağının kararlaştırıldığını, buna göre olmayan bir rücu/hakkının temlikinin mümkün olamayacağına göre davacı şirket ve sigortalısı arasındaki temlik sözleşmesinin geçersiz olduğunu, bir an için temlik sözleşmesinin geçerli olduğu kabul edilse bile söz konusu durumda dava dışı ... A.Ş.'nin akdi taşıyıcı, davalının ortağı sürücü ...'un ise fiili taşıyıcı konumunda olduğunun aşikâr olduğunu, 6102 sayılı TTK m.888/3'e göre asıl taşıyıcı ve fiili taşıyıcının yapılan taşımadan müteselsilen sorumlu olduğunu, bu durumda dava dışı ... A.Ş., davalı müvekkil ve dava dışı İsmail Akyol arasında müteselsil borçluluk ilişkisi olduğunu, TBK md. 62' deki düzenlemeye göre zarar görene ödenen tazminatın müteselsil sorumlular arasında paylaştırmasında BK madde 188'de temlik alan davacı sigorta şirketinin, ... A.Ş. tarafından ödendiği beyan edilen 168.163,78 TL’nin hangi kusur incelemesi, durum ve koşullara göre tamamının davalıdan talep edildiğinin taraflarınca anlaşılamadığını ileri sürerek hukuki dayanaktan yoksun olan iş bu davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 10/10/2019 tarih ve 2016/529 Esas - 2019/1105 Karar sayılı kararı ile; "....Tüm dosya kapsamı, taraf iddia ve savunmaları, toplanan deliller ve bilirkişiden alınan denetime elverişli rapor içeriğine göre; dava dışı ... A.Ş.'ye ait ve yine dava dışı ... A.Ş.'nin akdi taşıyıcı; davalının ise ... plakalı araç ve ... plakalı dorse ile fiili taşıyıcı olduğu yirmi iki palet emteanın davalı tarafından taşınması sırasında dava dışı sürücünün varma yerine gelindiğinde aracı kilitleyerek olay yerinden ayrılarak evine gittiği, ertesi sabah aracın bulunduğu yere gittiğinde aracı bırakılan yerde olmadığı ve çalındığı, emniyet birimlerine yapılan başvuru ve aramalar neticesinde aracın bulunduğu ancak içerisindeki emtianın çalınmış olduğu, sürücünün ve dolayısı ile alt taşıyan davalının meydana gelen bu olayda TTK 886 maddesi gereğince ağır kusurlu olduğu ve TTK 875. maddesi kapsamında pervasızca davranarak hiçbir güvenlik önlemi almaksızın aracı otopark dışı yol kenarında bırakmak ve yükü nezaretsiz bırakmaktan dolayı sınırsız olarak tüm zarardan sorumlu olduğu, davalının sorumlu olduğu zarar miktarı ise TTK 882 maddesi kapsamında belirlenmesi gerektiği, bunun için de hasara uğrayan gönderinin brüt ağırlığının her bir kg için 8,33 özel çekme hakkını karşılayan tutarın hesabına göre belirleneceği, dava dışı ... A.Ş. tarafından yapılan ekspertiz de taşınan 1980 koli emtianın koli birim fiyatı olan 87.60 TL üzerinden yapılan hesaplamada toplam zarar miktarının 173.448,00 TL olduğu ancak 22 palet ahşap ücretinin birim 7 TL üzerinden hesabında 6.115,82.TL indirim yapılması sonrasında 167.486,18 TL olduğunun belirtildiği ancak indirimin neden yapıldığının anlaşılamadığı ve emtianın brüt ağırlığının belirlenemediği ancak emsal içtihatlar gereğince davalının gerçek zarardan sorumlu tutulması gerektiği bu nedenle olaydan sonra dava dışı sigorta şirketi tarafından yapılan eksper raporuna itibar edilmesi gerektiği, söz konusu zarara ilişkin olarak dava dışı ... tarafından taşıtana 168.163,78.TL ödendiği ve bu alacağın davacıya temlik edildiği, davacı tarafından dosyaya sunulan temliğin TBK hükümleri kapsamında geçerli bir temlik olduğu, davacı taraf her ne kadar halefiyete dayalı olarak iş bu davayı açtığını belirttiği, davacının sigorta şirketi olmadığı ve dolayısı ile TTK 1472 maddesi uyarınca bu niteleme ile aktif husumet ehliyetinin olmadığı, ancak HMK 33 maddesi gereğince hakimin tarafın hukuki nitelemesi ile bağlı olmadığı ve Türk Hukukunu resen uygulaması gerektiği, zira davacının alacağın devri hükümleri kapsamında devraldığı alacak hakkı kapsamında ve ekspertiz raporunda belirtilen miktar uyarınca devraldığı alacak hakkı kapsamında 167.486,18 TL'yi davalıdan talep edebileceği kanaatine varılarak davanın kısmen kabulü ile İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... E sayılı dosyasına davalı yanca yapılan itirazın 167.486,18 TL yönünden iptaline, takibin bu miktar üzerinden devamına, aşan istemin reddine, kabul edilen alacak likit ve itiraz haksız olarak değerlendirildiğinden bu miktarın takdiren % 20'si olarak hesaplanan 33.500,00 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. " gerekçeleri ile;
" 1-Davanın KISMEN KABULÜ ile; İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasına davalı yanca yapılan itirazın 167.486,18 TL yönünden İPTALİNE, takibin bu miktar üzerinden DEVAMINA, aşan istemin REDDİNE, 2-Kabul edilen alacak likit ve itiraz haksız bulunduğundan takdiren kabul edilen miktarın %20' si oranında hesaplanan 33.500,00 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ... " karar verilmiş ve verilen karara karşı, davalı ... vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı ... istinaf dilekçesinde özetle; Bu olayda kendisinin bir kusuru olmadığını, kusursuzluk hali bulunduğunu, bu nedenle kendisine rücu edilmesine yasal imkan bulunmadığını, dava dışı olan mal sahibi ... A.Ş.' ne ait olan malın, taşıma işi yapan ... A.Ş tarafından kendisinin haberi olmadan yine dava dışı sürücü ...'a teslim edildiğini, Kendisinin bu olayda ... plakalı çekici ile ... plakalı dorsesinin çalındığını, olayda 19.09.2014 tarihinde saat 22.00 sıralarında sürücü ...'un aracı ...'e ait bir bayinin önüne park ettiğini, sabah saat 06.30 da geldiğinde aracın çalındığını gördüğünü, gerekli bildirimlerin yapıldığını, aracın çalındığının polis vasıtası ile tespit edildiğini, bu olayda malın yüklendiği değeri ve malın çalındığı hususunda bir tereddüt bulunmadığını, Kendisinin malı teslim alan taşıyan olmadığını, kendisiyle bir sözleşme yapılmadığını, olayı öğrenir öğrenmez tüm vazifelerini yerine getirdiğini, bu nedenle araç maliki olarak, öngörülemez bu hal için sorumluluğu olmadığını, kendisine rücu edilemeyeceğini, Davacının hak sahipliği sıfatı olmadığını, rücu belgesi tanzim edilmediğini, davacının, Türkiye'de alacak temlik alma hakkına sahip bulunmadığını, dosyada davacı sigorta şirketi tarafından düzenlenmiş nakliyat emtia sigorta poliçesi olmadığını, bu durumda malın sigorta edilmediğini, sigorta edilmeyen bir mal için rücuen alacak davası açılamayacağını, davacı ...nin, dava dışı ... Şirketi'nin sigorta edeni olmayıp, sigortacı firmanın ... A.Ş olduğunu, davacı şirketin, broker olarak görev aldığını iddia ettiğini, bu durumda broker olarak görev alan bu şirketin rucü ile alacak talep etmesinin yerinde olmadığını, davanın sigorta eden ... A.Ş tarafından açılması gerektiğini, bu şirketin, bu alacağını davacıya devrettiğine dair dosyada bir delil veya belge bulunmadığını, davacının dava hakkının söz konusu olmadığını, davanın taraf ehliyeti yönünden reddi gerekirken kabulüne karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, ilk derece mahkemesinin kararının bozularak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK'nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, taşımadan kaynaklanan hasar bedelinin rücuen tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, karara karşı davalı tarafça istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Dava dışı ... A.Ş.'ye ait ve yine dava dışı ... A.Ş.'nin akdi taşıyıcı; davalının ... plakalı araç ve ... plakalı dorsesi ile fiili taşıyıcı olduğu 22 palet emtianın taşınması sırasında, dava dışı sürücünün varma yerine geldiğinde aracı kilitleyerek olay yerinden ayrılıp evine gittiği, ertesi sabah aracın bulunduğu yere gittiğinde aracın bırakılan yerde olmadığı ve çalındığı, emniyet birimlerine yapılan başvuru ve aramalar neticesinde aracın bulunduğu ancak içerisindeki emtianın çalındığının tespit edildiği, Dosya kapsamına göre, söz konusu hasar nedeniyle dava dışı akdi taşıyıcı ... A.Ş. tarafından, taşımaya konu emtia sahibi- taşıtan ... A.Ş.'ne 168.163,78.TL ödeme yapılarak, alacağın davacıya temlik edildiği, davacı tarafça da fiili taşıyan olan davalıya, taşıtana ödenen hasar bedelinin rücu kapsamında tahsili için işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Taşımaya konu emtianın taşıma irsaliyesinin, dava dışı ... tarafından davalı ... adına düzenlendiği, yine nakliye faturasının da davalı ... adına tanzim edildiği dikkate alındığında, fiili taşıyan olan davalıdan hasar bedelinin tahsilinin talep edilebileceği gibi, davacı tarafından dosyaya sunulan alacağın temliki sözleşmesi uyarınca davacının taraf ehliyetine sahip bulunduğu, ileri sürülen istinaf sebeplerinin yerinde olmadığı anlaşılmaktadır. Sonuç olarak, dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığından, davalının istinaf başvurusunun HMK 353/1-b1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davalının istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan 121,30.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 11.440,98 TL istinaf karar harcından, istinaf eden davalı tarafından peşin olarak yatırılan 2.860,4 TL harcın ( 44,40TL+2.816,4TL ) mahsubu ile bakiye 8.580,58 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf eden davalı üzerinde bırakılmasına, 5-Karar kesinleştiğinde ve talep halinde artan gider avansı varsa avansı yatıran tarafa iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK' nın 361/1. maddesi gereğince kararın taraflara tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde Yargıtay' da temyiz yolu açık olmak üzere 22/12/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.