Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/57 Esas 2022/2481 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması neticesinde davanın kısmen kabulüne dair kesin olarak verilen hükmün Adalet Bakanlığınca kanun yararına bozulması istenilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, tarafından işletilen köprü ve otoyoldan davalıya ait 35 KB 3891 plaka sayılı aracın ihlalli geçiş yaptığını, ihlalli geçişi nedeniyle geçiş ücreti ve ceza bedelinin ödenmediğini, söz konusu bedellerin tahsili için davalı aleyhinde İzmir 16. İcra Müdürlüğünün 2017/15789 E. sayılı dosyasıyla takibe geçtiğini, davalının haksız ve yersiz olarak takibe itirazı nedeniyle takibin durduğunu belirterek itirazın iptali ile takibin devamına, davalı aleyhine %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, İzmir 16. İcra Müdürlüğünün 2017/15789 E. Sayılı dosyasıyla takibe geçen davacının geçiş ücreti 83,85.-TL ile ceza tutarı (geçiş ücretinin 10 katı) 838,50.-TL talebinin, ceza tutarı yönünden haksız şarta tabii olduğu ve yerinde olmadığı, geçiş ücreti 83,85.-TL yönünden talebinin yerinde olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, İzmir 16. İcra Müdürlüğünün 2017/15789 takip sayılı dosyasında davalının vaki itirazının kısmen iptali ile takibin asıl alacak üzerinden devamına, işlemiş faiz talebinin reddine, icra inkar tazminat talebinin reddine, karar verilmiştir.
Adalet Bakanlığının 27/12/2021 tarihli yazısında; ihlalli geçiş yapan davalıya yasal zorunluluk bulunmamasına rağmen davacı tarafça bildirimde bulunulmasına karşın ihlalli geçiş ve para cezası ödenmediğinden ve Kanunda öngörülen 15 günlük süre geçtikten sonra davalı aleyhine icra takibi yapıldığı ve davalının itirazı ile duran takibin devamı için yukarıda belirtilen yasal değişiklik nazara alınarak ( harca esas değer: 419,25 TL) itirazın iptali istemi ile somut davanın açıldığı anlaşıldığından; açılan davanın kabulü ile kabul edilen alacak miktarı üzerinden %20 oranında icra inkar tazminatına karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı bulunduğu ileri sürülerek; kararın, 6100 sayılı HMK’nın 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
Dava, davalının maliki olduğu aracın davacının işletmekte olduğu otoyoldan ihlalli geçişi nedeniyle geçiş ücreti ve ceza bedelinin tahsili için başlatılan takibe itirazın iptali istemine ilişkindir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık ihlalli geçiş nedeniyle ceza bedelinin ödenip ödenmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Davalıya ait aracın davacının işlettiği yoldan geçiş tarihinde yürülükte olan 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanun’un Geçiş Ücretini Ödememe ve Güvenliğin İhlali başlıklı 30/5. maddesinde “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir.” şeklinde yer alan düzenlemeye göre, geçiş ücreti ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen araç sahiplerine geçiş ücretinin 10 katı idari para cezası verilir.
16.05.2018 tarihli 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 18. maddesi ile 6001 sayılı Kanun’un 30/5. maddesinde yer alan 10 katı ibaresi 4 katı şeklinde değiştirilmiş ve yine aynı Kanun 19. maddesi ile 6001 sayılı Kanun’a geçici 3. madde eklenerek, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine 6001 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak henüz tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında 4 katı oranının uygulanacağı düzenlenmiştir.
Söz konusu düzenlemeler somut olay özelinde değerlendirildiğinde; davalıya ait aracın geçiş ücreti ödemeden davacının işlettiği yoldan geçiş yaptığı, davalının söz konusu geçiş ücretini ve ceza bedellerini henüz ödemediği, 4 katı şeklinde idari para cezası verileceğine dair yasal düzenlemenin yürürlüğe girdiği ve bu anlamda 6001 sayılı Kanun’un geçici 3. maddesine göre de 4 katı oranında para cezasının uygulanmasına dair yasal düzenlemenin tahsilat yapılmayan dava konusu yapılan para cezasına uygulanacağı, söz konusu cezai şartın talep edilmesinin haksız şart niteliğinde olmadığı anlaşılmaktadır. O halde mahkemece, yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler değerlendirilerek davacının harca esas değer olarak gösterdiği bedel de dikkate alınarak davalının geçiş ücreti ile 6001 sayılı Kanunun 30/5. maddesine göre 4 katı tutarında para cezası yönünden sorumlu olduğu gözetilip sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın kısmen kabulü yönünde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olduğundan Adalet Bakanlığının bu yöne ilişen kanun yararına temyiz talebinin kabulü gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Adalet Bakanlığı’nın kanun yararına bozma talebinin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA, aynı maddenin üçüncü fıkrası uyarınca gereği yapılmak üzere bozma kararının bir örneğinin ve dava dosyasının Adalet Bakanlığına gönderilmesine, 21.03.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.