Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/1830 Esas 2022/2493 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İZMİR BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 21. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen tazminat davasının yapılan yargılaması neticesinde davanın kısmen kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesince yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davacı vekilinin ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/301 E.-2018/320 K.sayılı 22/08/2016 tarihli kararına yönelik olarak yapılan istinaf talebinin HMK 353/1-b/2 maddesi gereğince kısmen kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davalılar ...Tarım Sanayi Tic. Ltd. Şti., ...Tohumculuk Tic. Ltd. Şti. ve ... Tarım San. Tic. A.Ş. vekillerince ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/301 E.-2018/320 K.sayılı 22/08/2016 tarihli kararına yönelik olarak yapılan istinaf taleplerinin HMK 353/1-b/1 maddesi gereğince reddine, davacının davasının kısmen kabulü ile 253.521,20 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, yönelik olarak verilen kararın süresi içinde davacı ve davalılar... Tohumculuk Tic. Ltd. Şti. ile ... Tarım San. Tic. A.Ş. ve ...Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından ayrı ayrı temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüld

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, çiftçilikle uğraştığını, sahibi bulunduğu ..., ilçesi, 101 ada, 1 parsel, 102 ada, 2, 3, 4 parsel, 103 ada 11 ve 75 parsellerde kayıtlı tarım arazilerine ekmeklik buğday ekmeye karar verdiğini, bu amaçla davalı ...firmasının yetkili bayiisinden sertifikalı olarak toplam 40 ton pinzon ekmeklik buğday tohumluğunu aldığını, teslim aldığı tohumlukları hiç bekletmeden tüm kural ve kaidelere uygun olarak ekim işlemlerini bitirdiğini, gerekli tüm bakımlarını eksiksiz olarak yaptığını, akabinde tohumların çimlenme oranlarının çok düşük olduğunu, bu durumu firma yetkililerine bildirdiğini, bunun üzerine firma yetkililerinin arazide incelemeler yaptığını, tohum kaynaklı kusuru kabul ettiklerini, hasat sonucu oluşabilecek maddi zararın tamamını karşılayacaklarını beyan etmelerine rağmen zarar hususunda yazılı taahhütname vermekten imtina ettiklerini, bunun üzerine ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/16 Değişik iş sayılı dosyası ile delil tespiti yaptırdığını, bilirkişi tarafından 2016 yılı buğday fiyatına göre 302.029,24-TL zararının olabileceğinin öngörüldüğünü, ancak saman miktarının karşılığının bedele dahil edilmediğini, saman kaybının da zarara dahil edilmesi gerektiğini belirterek fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 302.029,24-TL'nin satım tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Tic. Ltd. Şti. ve ... Tarım San. Tic. A.Ş.; 5553 sayılı tohumculuk kanununun 11. maddesi 2. fıkrasında "Dava, zarara uğrayanın zarara uğradığının tespit edilmesinden itibaren altı ay içinde, her halde zararın meydana gelmesinden itibaren iki yıl içinde açılabilir" hükmünün yer aldığını, buna göre iş bu davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını ve öncelikle davanın usulden reddinin gerektiğini, davacının iddialarının haksız ve dayanaksız olduğunu, davacının ekmiş olduğu buğdayın şirketler tarafından üretilen yahut ithal edilen pinzon çeşidi buğday tohumu olduğunu ispat etmek zorunda olduğunu, söz konusu zararın kendi iş ve tutumları neticesinde meydana gelmediğini savunarak davanın reddini dilemiştir.
Davalı ...Tarım Sanayi Tic. Ltd. Şti; öncelikle yetki itirazında bulunduğunu, husumet yönünden ise davaya konu tohumların ithal edilmesi nedeniyle sorumluluklarının bulunmadığını, ayrıca 5553 sayılı tohumculuk kanunu uyarınca davanın zamanaşımına uğradığını, davacının ekmiş olduğu tohumun şirket tarafından kendisine satılan pinzon çeşidi olduğunu ispat etmek zorunda olduğunu, üründen 400 ton verim alınabileceğinin davacıya söylendiğini, ancak davacının önceki sezonda 650 ton aldığını iddia ederek bu durumdan fayda sağlamaya çalıştığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
İlk derece mahkemesince, davacının davalılardan dava konusu pinzon türü buğday tohumu olarak toplam 40.000 kg buğday tohumunun satın aldığı, satın alınan ürünlerin sertifikalı olduğu, sertifikaya göre birinci parti olarak satın alınan 8.840 kg buğdayın % 92 oranında çimlenme gücünün, ikinci parti olarak satın alınan 4.160 kg buğdayın %89 oranında çimlenme gücünün, üçüncü parti olarak satın alınan 27.000 kg buğdayın %90 oranında çimlenme gücünün olduğunun belirtildiği, ancak yapılan inceleme ve tespite göre birinci parti buğdayın çimlenme gücünün % 60, ikinci parti buğdayın çimlenme gücünün % 60, üçüncü parti buğdayın çimlenme gücünün % 60 oranın tespit edildiği, delil tespiti dosyası, aldırılan bilirkişi raporları, keşif esnasında davacıdan alınan numune ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından temin edilen numunelerinin DNA testleri kapsamında davacının arazisine ekilen buğdayın pinzon cinsi olduğu ve davalılar tarafından satılan ürün olduğunun tespit edildiği, delil tespiti dosyasında davacı tarafın ürünün ekimi, çimlenme aşaması ve hasada ilişkin ürünün çimlenmesine uygun tarım ortamının davacı tarafından oluşturulduğunun tespit edildiği, davalılar tarafından satılan ürünlerin çimlenme oranının sertifikada belirtilen orandan çok daha düşük olduğu, hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre davacının maddi zararının 253.521,20-TL olarak tespit edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile, 253.521,20-TL'nin dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiş, karara karşı davacı ve davalılar ayrı ayrı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesince, ilk derece mahkemesi tarafından davacının uğramış olduğu ürün kaybının doğru bir şekilde tespit edildiği ve bu ürün kaybından davalıların sorumlu olduğu davacının saman kaybına ilişkin bir talebinin bulunmadığı ayrıca red sebebi aynı olduğundan reddedilen kısım için davalılar lehine tek vekalet ücretine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davacı tarafça ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/301 E.-2018/320 K.sayılı 22/08/2016 tarihli kararına yönelik olarak yapılan istinaf talebinin HMK 353/1-b/2 maddesi gereğince kısmen kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davalılar ...Tarım Sanayi Tic. Ltd. Şti., ...Tohumculuk Tic. Ltd. Şti. ve ... Tarım San. Tic. A.Ş. tarafından ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/301 E.-2018/320 K.sayılı 22/08/2016 tarihli kararına yönelik olarak yapılan istinaf taleplerinin HMK 353/1-b/1 maddesi gereğince reddine, davacının davasının kısmen kabulü ile 253.521,20 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, davalıların temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dava, davalıların sorumluluğunda olarak satılan tohumlar nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Dava dosyasının incelenmesinde, davacı dava dilekçesi ile buğday verim kaybına dayalı olarak uğradığı saman miktarı kaybının da hesaplamalara dahil edilmesi talebini açıklayarak bilirkişi raporu ve toplanacak delillere göre fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; satın alınan pinzon cinsi ekmeklik buğday tohumlukların ekimi sonrasında talebi üzerine ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/16 Değ. iş sayılı dosyası ile yapılan tespit sonucunda ayıplı çıkması nedeniyle uğranılan şimdilik 302.029.24.-TL (anılı dosyada yer alan 15/05/2016 tarihli bilirkişi raporunda belirtilen) maddi zararın satım tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep etmiştir. İlk derece mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporlarında davacının saman miktarı kaybı konusunda inceleme yapılmadığı, Bölge Adliye Mahkemesince davacının bu talebi hakkında bilirkişi raporu aldırıldığı anlaşılmaktadır. Ancak Bölge Adliye Mahkemesince davacının dava dilekçesinin ikinci sayfasında belirtilen saman kaybı talebi ile ilgili dava dilekçesinin sonuç kısmında herhangi bir talebinin olmadığı, davacı tarafın bu davada sadece buğday ürün kaybının talep sonucuna yazdığı ve saman kaybı hakkında açılmış bir dava olmadığı gerekçesiyle davacının saman kaybına ilişkin talebi reddedilmiştir. Davacının dava dilekçesi incelendiğinde saman kaybına ilişkin talebinin olduğu ve dilekçenin sonuç ve istem kısmında da bilirkişi raporu ve toplanacak delillere göre fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; satın alınan pinzon cinsi ekmeklik buğday tohumlukların ekimi sonrasında talebi üzerine ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/16 Değ. İş sayılı dosyası ile yapılan tespit sonucunda ayıplı çıkması nedeniyle uğranılan şimdilik 302.029.24.-TL’nin tahsili talep ettiği anlaşıldığından, bilirkişi raporu ve toplanacak delillere göre fazlaya ilişkin hakkı saklı tutulduğu ve söz konusu saman kaybının da bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
O halde, Bölge Adliye Mahkemesince, davacının fazlaya ilişkin hakkını saklı tuttuğu ve dilekçe içeriğinde de saman kaybının belirlenmesine ilişkin talebinin de olduğu, bu kapsamda davacının saman kaybını da davalılardan talep ettiği gözetilerek davacının bu talebi hakkında da deliller değerlendirilip sonucuna göre bir karar vermesi gerekirken davacının saman kaybına ilişkin talebi olmadığı gerekçesiyle bu talebinin reddi yönünde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalıların temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK'nın 371. maddesi uyarınca temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davacıya iadesine, 12.987,00 TL bakiye temyiz harcının temyiz eden ...Tarım Sanayi Tic. Ltd. Şti.'ne, 12,988,00 TL bakiye temyiz harçlarının temyiz eden... Tohumculuk Tic. Ltd. Şti. ve ... Tarım San. Tic. A.Ş.'ye yükletilmesine, dosyanın bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 21/03/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.