16. Hukuk Dairesi 2013/3895 E. , 2013/7642 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; duruşma için belli edilen gün ve saatte temyiz eden ... vekili Avukat ... ile aleyhine temyiz istenilen ... vekili Avukat ... geldiler. Gelenlerin yüzlerine karşı duruşmaya başlandı. Tarafların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmanın bittiği bildirildi. Süresi içinde inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ... vekili, 12.06.2007 tarihli dava dilekçesi ile Dikilitaş Köyü Hamamköprüsü mevkiinde bulunan yaklaşık 15 dekarlık taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşlık arazi niteliğindeki yerlerden iken 2005 yılında idari yoldan ... adına tescil edildiğini; halbuki idari yoldan ... adına tescil öncesinde imar-ihya, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davacı adına edinme koşullarının oluştuğunu bildirerek tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; çekişmeli bölümlerde dava dilekçesinde bildirildiği gibi imar-ihyanın 1972 yılında tamamlanmadığı, 1980 yılına ait hava fotoğraflarında arazi üzerinde sabit sınırların mevcut olmadığı, 1991 yılına ait hava fotoğraflarında arazi üzerinde sabit sınırların bulunduğu, bu tespit karşısında idari tescilin gerçekleştiği 2005 yılına kadar veya dava tarihine kadar süre yönünden edinme koşullarının oluşmadığı kabul edilerek karar verilmiş ise de; mahkemece yapılan araştırma inceleme ve uygulama karar vermeye yeterli bulunmamaktadır. Davacı ... vekili, 2005 yılında idari yoldan ... adına tapu kaydının oluşmasından önce davacı adına edinme koşullarının oluştuğu iddiasına dayanarak dava açmıştır. Mahallinde yapılan keşifte çekişmeli taşınmazın kısmen idari yoldan tescil edilen 812 parsel sayılı taşınmaz içinde, kısmen de tescil harici bırakılan alanda kaldığı belirlenmiştir. Bu durumda üzerinde durulması gereken husus idari yoldan tescilin oluştuğu tarih veya dava tarihi öncesinde davacı yararına edinme koşullarının oluşup oluşmadığı hususudur. Mahkemece bu husus irdelenmiş ise de, zilyetliğin süre yönünden irdelenmesi amacıyla 1980 ve 1991 yılı hava fotoğrafları esas alınmıştır. Oysa; zilyetliğin süre yönünden irdelenmesi noktasında önem kazanan husus, bu iki tarih arasındaki dönemde zilyetliğin hangi tarihte başlayıp nasıl sürdürüldüğü hususudur ki, mahkemece bu konuda yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar vermeye yeterli bulunmamaktadır. Eksik araştırma, inceleme ve uygulama ile karar verilemez. Doğru sonuca ulaşılabilmesi için; varsa çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgeye ait 1980 ve 1991 yılları arasında çekilmiş tüm hava fotoğrafları dosya içine getirildikten sonra mahallinde yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte üç kişiden oluşacak ziraat fakültelerinin toprak bölümü öğretim üyelerinden oluşacak ziraatçı bilirkişi kurulu ile harita, jeodozi ve fotogrametri mühendislerinden veya yüksek mühendislerinden oluşacak iki ayrı bilirkişi kurulu da hazır bulundurulmalıdır. Üç kişilik ziraatçı bilirkişi kurulundan; çekişmeli bölümlerin öncelerinin ne olduğu, mera mı, hali arazi mi yoksa taşlık arazi mi olduğu, çekişmeli bölümler üzerindeki imar ve ihya faaliyetlerinin ne zaman ve ne şekilde başladığı, imar ve ihyanın ne zaman tamamlandığı; çekişmeli taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresinin ne olduğu hususlarında komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, dosyaya daha önce sunulmuş raporlarda bildirilen görüşleri irdeler, çekişmeli bölümlerin değişik yönlerden çekilecek fotoğrafları ile gerektiğinde yapılacak toprak analizleri ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalıdır. Yine harita, jeodezi ve fotogrametri mühendis veya yüksek mühendislerinden oluşacak bilirkişi kurulundan; dosyaya getirtilen ve getirtilecek 1980 ile 1991 yılları arasında ve özellikle ... tapusunun tesis veya dava tarihinden geriye doğru 20-25 yıllık dönem içinde çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde yöntemince stereskopik inceleme yaptırılarak; çekişmeli taşınmazın hangi bölümlerinin ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, imar ve ihyanın ne zaman tamamlandığı, zilyetliğin hangi tarihten beri ve ne şekilde sürdürüldüğü hususlarını bildirir, dosyaya sunulan önceki raporları da irdeler ayrıntılı rapor alınmalıdır. Bu şekilde alınacak bilirkişi kurulu raporları ile çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu ile ne zaman imar ve ihya edilip hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı belirlenmeye çalışılmalıdır. Ayrıca dosya içinde bulunan çekişmeli taşınmaza komşu 945 parsel sayılı taşınmaza kadastro çalışmaları sırasında uygulanmış 212 tahrir numaralı vergi kaydı yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları aracılığı ile fen bilirkişi eli ile mahalline uygulanıp, kuzey hududunda "mera" olması nedeniyle uygulandığı taşınmaza uyup uymadığı, uyuyorsa çekişmeli taşınmazı "mera" okuması üzerinde durulmalıdır. Bu amaçla yerel bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemek üzere çekişmeli taşınmaza batı ve kuzey-batı yönlerden sınır olan komşu köy çalışma alanında kalan taşınmazlara ait kadastro tutanağı örnekleri ve varsa kadastro tespitlerinin dayanaklarını oluşturan kayıtları dosya içine getirtilerek uygulamada yararlanılmalıdır. Ulaşılacak delil ve belgelere göre çekişmeli taşınmazın öncesinin mera olup olmadığının belirlemek amacıyla yöntemince mera araştırması yapılmalıdır. Yukarıda açıklandığı gibi belirtilen yönlerden ve belirtilen şekilde tüm araştırma, inceleme ve uygulamalar yapıldıktan sonra ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmelidir. Davacı vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için belirlenen 990.00 TL vekalet ücretinin, aleyhine temyiz olunan taraftan alınarak kendisini duruşmada vekil ile temsil ettiren davacı tarafa verilmesine, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, 02.07.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.