Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/8168 Esas 2022/2318 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda; davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hüküm, davalı Sürdürülebilir Kırsal ve Kentsel Kalkınma Derneği vekili tarafından duruşmalı diğer davalı ... vekili tarafından duruşmasız olarak temyiz edilmekle; duruşma günü olarak belirlenen 15/03/2022 tarihinde davacı ... vekili Av. ... ile davalı Sürdürülebilir Kırsal ve Kentsel Kalkınma Derneği vekili Av. ... geldiler. Başka gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunan vekillerin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00'e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalı dernek ile aralarında 30.09.2006 tarihli “Van-Çatak Çevresel Kalitesinin Geliştirilmesi” başlıklı proje kapsamında 177.106,25 Euro’nun hibe edilmesine ilişkin proje sözleşmesi akdedildiğini, denetim elemanları tarafından yapılan kontrol sonucunda davalı dernek tarafından sözleşme kapsamında taahhütte bulunmasına rağmen atık değerlendirme ve dönüşüm tesisini çalışır hale getirilmediğini, sözleşmede davalı derneğin edimlerini yerine getirilmemesi halinde, ödenen 177.106,25 Euro’nun iade edileceğinin belirtildiğini, sözleşme kapsamında davalı derneğin atık değerlendirme ve dönüşüm tesisini diğer davalı ...’ne ekipman mülkiyet devri belgesi ile devrettiğini, anılan belgenin 4. maddesinde ekipmanın sözleşmenin bitiş tarihinden itibaren en az beş yıl boyunca sözleşmede yazılı amaçlar doğrultusunda kullanılacağının taahhüt edildiğini, davalı belediyenin 04.08.2009 ve 20.01.2010 tarihli yazıları ile de tesisi işler hale getirme taahhüdünde bulunduğunu ancak somut bir gelişme yaşanmadığını, sonuç olarak iki davalının da tesisi işler hale getirmediğini ileri sürerek, tesis bedeli olarak 81.743,64 Euro ile hibe sözleşmesi kapsamında tesis bedeli dışında ödenen 95.362,61 Euro'nun, temerrüt tarihinden itibaren, sözleşmenin 18. maddesinde belirlendiği şekilde, Avrupa Merkez Bankasının Euro ile yaptığı yeniden finansman işlerinde uyguladığı faiz oranına % 3,5 eklenmek suretiyle belirlenecek faiz oranı işletilmek suretiyle davalılardan sorumlulukları oranında tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar; davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile, 81.743,64 Euro'nun davalı Belediye için 15.07.2010 tarihinden itibaren, davalı dernek için 17.01.2011 tarihinden itibaren işleyecek yıllık
%7,75 oranında faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; tarafların temyizi üzerine Kapatılan Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 24.01.2019 tarih, E. 2016/774, K. 2019/573 sayılı ilamı ile hükmün onanmasına karar verilmiştir. Onama ilamına karşı tarafların karar düzeltme yoluna başvurmaları üzerine ise 3. Hukuk Dairesinin 11/03/2021 tarihli ilamı ile bozulmasına karar verilmiş; mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kabulü ile, 81.743,64 EURO'nun ve 95.362,61 EURO'nun davalı Belediye için 15.07.2010 tarihinden itibaren, davalı Dernek için 17.01.2011 tarihinden itibaren işleyecek yıllık % 7,75 oranında faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş, hükmü davalılar ayrı ayrı temyiz etmiştir.
1- Bir davada mahkemenin veya tarafların yapmış olduğu bir usuli işlem ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakka usule ilişkin kazanılmış hak denir. (Prof Baki Kara Hukuk Mahkemeleri Usulü Cilt V sayfa 4737) Usuli kazanılmış hakka ilişkin yasal bir düzenleme mevcut değilse de gerek doktrinde gerekse Yargıtay kararlarında bu husus kabul edilmiştir. Usuli Kazanılmış haklardan birisi de Yargıtay bozma ilamına uyulması ile oluşur. Yargıtay bozma ilamına uyulmakla artık bozma ilamında belirtilen şekilde işlem yapılması zorunluluk haline gelir. Mahkeme bozmaya uyma kararı ile bağlıdır. Bozma kararının gereklerini yerine getirmekle yükümlüdür.
Mahkemece, ilk kararda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, tarafların kararı temyiz etmesi üzerine Kapatılan 13. Hukuk Dairesinin 24/01/2019 tarihli ilamı ile hüküm onanmış, tarafların karar düzeltme yoluna başvurmaları üzerine ise 3. Hukuk Dairesinin 11/03/2021 tarihli ilamı ile davacının karar düzeltme talebinin kabulüne karar verilmiştir. Anılan 3. Hukuk Dairesinin kabul-bozma ilamında: “...Davacı ve davalı dernek arasında akdedilen 30.09.2006 tarihli hibe sözleşmesinin 1.1. maddesinde sözleşmenin amacının, Çevre Kalitesinin Artırılması başlıklı projenin uygulanması için hibe verilmesi olduğu, yine sözleşmenin 1.3. maddesinde davalı derneğin projeyi kendi sorumluluğu altında yürütmeyi taahhüt ettiği belirtilmiştir. Bu kapsamda sözleşmenin amacını ve davalı derneğin yükümlülükleri düzenleyen hükümler dikkate alındığında, davalı dernek sözleşme kapsamında tüm projenin yürütülerek tamamlanmasından sorumludur. Sözleşmenin 6.1. maddesinde sözleşmenin ayrılmaz bir parçası olduğu belirtilen proje tanımında da, projenin ana amacının Van Çatak bölgesinde çöplerin geri dönüşümünün sağlanması olduğu belirtilmiştir. Bu kapsamda davalı derneğin yürütmeyi taahhüt ettiği projenin ana konusu, atık değerlendirme ve dönüşüm tesisinin işletilmesidir. Buna göre anılan atık tesisin işletilmemesi halinde projenin kısmen tamamlandığının, dolayısıyla davalı derneğin sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini kısmen dahi olsa yerine getirdiğinin kabulü mümkün değildir.
Diğer yandan Mahkemenin de kabulünde olduğu üzere, davalı belediye, ekipman mülkiyet devri belgesi ile tesisi devralıp tesisi sözleşmenin 7.2.1. maddesine göre işletmeyi taahhüt edip, ayrıca davacıya gönderdiği 26.05.2010 tarihli yazı ile de tesisin en kısa zamanda faaliyete geçirmeyi amaçladıklarını bildirerek, davacının tesis bedeli kapsamında hibe ettiği bedelden sorumlu hale gelmiştir. O halde, davacının talebi gibi, atık değerlendirme ve dönüşüm tesisi için hibe edilen bedeli davalı belediyeden, proje kapsamında tesis bedeli dışında ödenen hibe konusu bedeli ise davalı dernekten tahsilini talep edebileceği dikkate alınarak bir karar verilmesi gerekirken; mahkemece, açıklanan hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.” gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verildikten sonra, bozma ilamı gereği yerine getirilmeden tüm bedelin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili şeklinde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
2-Bozma nedenine göre, davalıların sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalıların sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 3.815 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 6100 sayılı HMK'nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15/03/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.