Danıştay 6. Daire 2020/5381 Esas 2021/5460 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/5381
Karar No : 2021/5460

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVACI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü - …
VEKİLİ : …, Hukuk Müşaviri

MÜDAHİL (DAVALI YANINDA) : … Dağıtım A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 04/02/2020 tarih ve E:2016/8905, K:2020/965 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: İstanbul İli, Sancaktepe İlçesi, ... Mahallesi, ... parsel sayılı taşınmaz üzerine konulan kamulaştırma şerhinin kaldırılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin ... tarihli ... sayılı Sancaktepe Kaymakamlığı Tapu Müdürlüğünün işlemi ile bu işleme yapılan itirazın reddine ilişkin İstanbul Tapu ve Kadastro II. Bölge Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince; ... Köy Tüzel Kişiliği mülkiyetinde bulunan ... parselin 30.100 m2'lik kısmıyla 1242 parselin 1.500 m2'lik kısmı olmak üzere toplam 31.600 m2'lik alanın 3096 sayılı Kanun ve 2942 sayılı Kanunun 30. maddesi uyarınca kamulaştırılmasına karar verildiği ve bu karar üzerine de ... Elektrik A.Ş. adlı firma tarafından bedelin ödendiği, dolayısıyla kamulaştırma şerhinin konulduğu 1992 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükmü uyarınca kamulaştırma şerhinin konulduğu, dolayısıyla kamulaştırma şerhinin kaldırılması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davacının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Müdahil tarafından açılan tescil istemli davada, ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile verilen ret kararı üzerine, tapuya müracaat edildiği ve dava konusu şerhin kaldırıldığı, davanın konusuz kaldığı, kamulaştırmaya ilişkin işlemlerin yetkisizlik sebebiyle yok hükmünde olduğu belirtilerek, Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI:
Davalı idare ile davalı idare yanında müdahil tarafından; düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Karar düzeltme isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Danıştay Altıncı Dairesinin 04/02/2020 tarih ve E:2016/8905, K:2020/965 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Sancaktepe İlçesi, ... Mah. ... sayılı taşınmazın maliki olan belediye tarafından, anılan taşınmaz üzerine konulan kamulaştırma şerhinin kaldırılması istemiyle Sancaktepe Kaymakamlığı Tapu Müdürlüğüne başvuruda bulunduğu, bu başvurunun ... tarih ve ... sayılı işlemle reddedildiği, bu ret işlemi sonrasında davacının üst merci olan İstanbul Tapu ve Kadastro II. Bölge Müdürlüğüne başvuruda bulunduğu, bu itirazın da reddi üzerine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Sancaktepe Kaymakamlığı Tapu Müdürlüğü işlemi ile bu işleme yaptığı itirazın reddine ilişkin İstanbul Tapu ve Kadastro II. Bölge Müdürlüğü işlemi ile reddedilmesi üzerine anılan işlemlerin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanununun ''İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı'' başlıklı 2. maddesinin 1.fıkrasınında, " İdari dava türleri şunlardır: a) İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları,
b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,
c) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar.'' hükmü yer almıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 2. maddesinde '' (1) Dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesidir.
(2) Bu Kanunda ve diğer kanunlarda aksine düzenleme bulunmadıkça, asliye hukuk mahkemesi diğer dava ve işler bakımından da görevlidir.'' denilmektedir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 1027. maddesinde ''İlgililerin yazılı rızaları olmadıkça, tapu memuru, tapu sicilindeki yanlışlığı ancak mahkeme kararıyla düzeltebilir.
Düzeltme, eski tescilin terkini ve yeni bir tescilin yapılması biçiminde de olabilir.
Tapu memuru, basit yazı yanlışlıklarını, Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelik uyarınca re'sen düzeltir.'' hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdarelerin, kamu hizmetlerinin yürütülmesi kapsamında, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu uyarınca yaptıkları kamulaştırma işlemlerinin tek yanlı ve kamu gücüne dayanan irade açıklamaları ile tesis edilen işlemler olduğu bu yönü ile de idari eylem ve işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıkların idari yargı yerlerinde çözümlenmesi gerektiği, ilgili mevzuat çerçevesinde tartışmasız olmakla birlikte; yukarıda belirtilen mevzuat hükümüleri uyarınca, tapu kayıtlarına ilişkin tescil, terkin ve tahsis gibi işlemlere ilişkin davaların görüm ve çözümü adli yargı yerlerinin görevi içinde bulunmaktadır.
Bu durumda; davaya konu taşınmazın tapu kaydı üzerine tescil edilen kamulaştırma şerhi idari bir işlemin neticesi olarak tesis edilmiş ise de, söz konusu şerhin kaldırılması isteminin reddi hakkında düzenlenmiş bulunan davaya konu işlemlerin iptali istemi ile açılan davanın görüm ve çözümü adli yargının görevinde olduğundan, görev yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken, davanın esasına girilerek, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
2. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 13/04/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) :

Davaya konu kamulaştırma şerhinin kaldırılması isteminin reddine ilişkin işlemlerin dayanağının, yine davaya konu taşınmaza ilişkin yapılan kamulaştırma işlemi olması, idarenin kamu gücüne dayanarak, resen ve tek yanlı beyanıyla tesis ettiği kamulaştırma işlemi hukuk aleminden kaldırılmadıkça sicildeki kaydın düzeltilmesi olanağının bulunmaması sebebiyle, uyuşmazlığın yargısal denetiminin, idare hukuku ilke ve kuralları çerçevesinde idari yargı yerlerince yapılması gerektiğinden, düzeltilmesi istenilen onama kararı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinde belirtilen karar düzeltme nedenleri bulunmadığından, karar düzeltme isteminin reddi gerektiği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyorum.