MAHKEMESİ: Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA


K A R A R
A) Davacı İstemi;
Davacılar dava ve talep artırım dilekçeleri ile eş için 61.770,37 TL maddi, 200.000,00 TL manevi, çocuklar için 150.000,00"er TL, anne için 100.000,00 TL, kardeş için 50.000,00 TL manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.
B) Davalı Cevabı;
Davalılar davanın reddi gerektiğini savunmuşlardır.
C) İlk Derece Mahkemesi Kararı:
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama neticesinde davacı eşin maddi tazminat isteminin kabulüne, eş lehine 150.000,00 TL, çocuklar lehine 130.000,00"er TL, anne lehine 100.000,00 TL, kardeş lehine 40.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmiştir.
D) Bölge Adliye Mahkemesi Kararı:
... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi"nce verilen 03/07/2018 tarihli ilk kararda davacıların istinaf başvuruları esastan reddedilmiş, davalı ... Genel Müdürlüğü"nün istinaf başvurusu ise karar ve ilam harcı yönünden kabul edilerek tazminat miktarları değişmeyecek şekilde esas hakkında yeniden karar verilmiş, bu karara karşı davacılar ve davalı ... Genel Müdürlüğü"nün temyiz kanun yoluna başvurmaları üzerine Dairemiz"in 17/06/2019 tarihli ilamı ile davacı kardeşin manevi tazminat istemine yönelik temyiz isteminin kesinlik nedeniyle reddine, diğer hükümler yönünden davacıların tüm temyiz itirazlarının, davalı ... Genel Müdürlüğü"nün ise sair temyiz itirazlarının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının istinaf mahkemesi kararından sonra ıslahın mümkün olmadığı, davacı eşin maddi tazminat istemi yönünden ıslaha kıymet verilmesinin hatalı olduğundan bahise bozulmasına karar verilmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi tarafından Dairemiz"in bozma ilamına uyulmuş, temyiz incelemesine konu son kararda eş lehine 2.000,00 TL maddi, 150.000,00 TL manevi, çocuklar lehine 130.000,00"er TL, anne lehine 100.000,00 TL, kardeş lehine 40.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine, davacı eşin maddi tazminat yönünden fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına karar verilmiştir.
E) Temyiz Nedenleri:
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle davanın belirsiz alacak davası olduğunu, bunu dava dilekçesinde açık olarak belirttiklerini, talep artırım dilekçelerinin ıslah dilekçesi olarak yorumlanmasının doğru olmadığını, Bölge Adliye Mahkemesi"nin davayı kısmi eda külli tespit davası olarak kabul etmesinin hatalı olduğunu, kararda kardeşe verilen manevi tazminatın kesin nitelikte olduğunun belirtilmediğini, davalılardan ... Kömür İşletmeleri A.Ş."nin ilk kararı kanun yoluna götürmediğini, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen son kararda bu davalının bozmadan yararlanması sonucunu doğuracak şekilde hüküm kurulmasının isabetsiz olduğunu, manevi tazminat istemlerine ilişkin hükümler konusunda bozma yapılmadığına göre diğer davacılar lehine hüküm altına alınan manevi tazminatların da kesinleşmesi nedeniyle istinaf mahkemesinin bunların da kesin olduğunu belirterek karar vermesi gerektiğini, hükmün 21. maddesinde davalı ... Genel Müdürlüğü vekili yararına duruşma vekalet ücretine hükmedilirken 22. Maddesinde duruşma açılmadığından bahisle vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığı şeklinde hüküm kurulmasının hatalı olduğunu, istinaf duruşmasında lehlerine kabul edilen alacaklar yönünden vekalet ücretine hükmedilmemesinin de hukuka aykırı ve çelişkili olduğunu ileri sürmüştür.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre; davacıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, sigortalının iş kazası sonucunda vefatı nedeniyle yakınlarının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.Dosya kapsamından davacılar vekilinin dava dilekçesinin 14. sayfasında açmış oldukları davanın belirsiz alacak davası olduğunu belirttiği anlaşılmaktadır.Yargıtay onama ya da bozma kararlarında açıkça maddi hatanın bulunduğu hallerde, dosyanın yeniden incelenmesi mümkündür. Zira maddi yanılgıya dayalı olarak verilmiş onama ya da bozma kararları ile hatalı biçimde hak sahibi olmak, evrensel hukukun temel ilkelerine ters düştüğünden karşı taraf yararına sonuç doğurmamalıdır. Dairemizin ve Yargıtay’ın yerleşmiş görüşleri de bu doğrultudadır.
Maddi yanılgı kavramından amaç; Hukuksal değerlendirme dışında, tamamen maddi olgulara yönelik, ilk bakışta yanılgı olduğu açık ve belirgin olup, her nasılsa, inceleme sırasında gözden kaçmış ve bu tür bir yanlışlığın sürdürülmesinin Kamu düzeni ve vicdanı yönünden savunulmasının mümkün bulunmadığı, yargılamanın sonucunu büyük ölçüde etkileyen ve çoğu kez tersine çeviren ve düzeltilmesinin zorunlu olduğu açık yanılgılardır.
Uygulamada zaman zaman görüldüğü gibi, Yargıtay denetimi sırasında, uyuşmazlık konusuna ilişkin maddi olgularda, davanın taraflarında, uyuşmazlık sürecinde, uyuşmazlığa esas başlangıç ve bitim tarihlerinde, zarar hesaplarına ait rakam ve olgularda ve bunlara benzer durumlarda; yanlış algılanma sonucu, açık ve belirgin yanlışlıklar yapılması söz konusu olabilmektedir. Bu tür açık hatalarda ısrar edilmesi ve maddi gerçeğin göz ardı edilmesi, yargıya duyulan güven ve saygınlığı sarsacağı gibi, adalete olan inancı ortadan kaldırır ve yok eder.Bu nedenledir ki; Yargıtay; bu güne değin maddi yanılgının belirlendiği durumlarda soruna müdahale etmiş baştan yapılmış açık maddi yanlışlığın düzeltmesini kabul etmiştir. Kaldı ki kimi açık, maddi yanılgıya dayalı ve yanlışlığı son derece belirgin haksız ve adaletsiz sonuçların giderilmesi kamu düzeni açısından zorunludur. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 2002/10-895E ve 2002/838K, 2003/21-425E ve 2003/441K sayılı kararları da bu doğrultudadır.Öte yandan maddi hataya dayanan bozma kararlarına uyulması gibi kamu düzeni ile ilgili konularda usuli kazanılmış haktan söz edilemez.(Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü-6. Baskı, cilt 5, 2001).
Somut olayda, dava dilekçesinde davanın belirsiz alacak davası olduğunun belirtildiği, buna göre davacı tarafça verilen 27/12/2017 tarihli dilekçenin ıslah dilekçesi değil, talep artırım dilekçesi olduğunun anlaşılması karşısında Dairemiz"in 17/06/2019 tarih ve 2018/6515 Esas, 2019/4410 Karar sayılı bozma ilamında maddi hata bulunduğu anlaşılmaktadır.Bütün bu açıklamalara göre Bölge Adliye Mahkemesince yapılacak iş davacı tarafça verilen 27/12/2017 tarihli dilekçenin ıslah dilekçesi değil, talep artırım dilekçesi olduğu kabulünden hareket ederek Dairemiz"in maddi hataya dayanan bozma ilamına uyulmasının usuli kazanılmış hak teşkil etmeyeceğini gözetip davacı eşin maddi tazminat istemini talep artırım dilekçesindeki miktar üzerinden hüküm altına almaktan ibarettir.O halde, davacılar vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli, Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozulmalıdır.SONUÇ : Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, temyiz harcının davacılara iadesine dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 19/11/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.