MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "davalı Hazine’nin sair temyiz itirazlarının yerinde olmadığı, ancak, davanın tescil isteğine ilişkin olup, dava konusu yerin de 1976 yılında ziraata elverişsiz arazi niteliğiyle tespit dışı bırakılan yer olması nedeni ile imar – ihyanın tamamlandığı tarihin önem arzettiği ve bu tür uyuşmazlıklarda taşınmazın niteliğinin, üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcının ve süresinin, takdiri delil olan yerel bilirkişi ve tanık sözleri yanında hava fotoğrafları ile de belirlenmesi gerektiği, buna karşın çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgeye ait hava fotoğrafları istenilerek taşınmaz başında uygulanmak suretiyle imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman tamamlandığı üzerinde durulmadığı açıklanarak; dava tarihinden en az 20 yıl ve daha önce çekilmiş hava fotoğrafları ve topoğrafik haritaların getirtilerek dosyanın ikmal edilmesi, bundan sonra uzman bilirkişiler marifetiyle inceleme yapılması, bu yolla taşınmazın hangi tarihte imar-ihyasının tamamlandığı ve bu tarihten dava tarihine kadar kazanma koşullarının oluşup oluşmadığının duraksamaya yol açmayacak şekilde belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davalılar ..., ... Belediye Başkanlığı ve ... aleyhine açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle ayrı ayrı usulden reddine, davalı Hazine aleyhine açılan davanın kabulüne, yargılama sırasında ihdasen oluşan 11104 ada 8 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişisinin 21.07.2014 tarihli raporu ve bu rapora ekli krokisinde (A) harfi ile gösterilen 24.080,09 metrekare yüzölçümündeki bölümünün tapu kaydının iptali ile miras payları oranında davacı ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Hükmüne uyulan bozma ilamında; dava tarihinden en az 20 yıl ve daha önce çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılarak bu yolla taşınmazın hangi tarihte imar-ihyasının tamamlandığı ve bu tarihten dava tarihine kadar kazanma koşullarının oluşup oluşmadığının duraksamaya yol açmayacak şekilde belirlenmesi gereğine değinilmiştir. Ne var ki, 17.11.2009 tarihli harita mühendisi bilirkişi raporunda, 1992 tarihli hava fotoğrafında taşınmazın bulunduğu yerde sürülü tarla bulunmadığı belirtilmiş olmasına rağmen, 16.3.2015 tarihli jeodezi ve fotogrametri bilirkişi raporunda, taşınmazın 1955, 1975, 1982 ve 1992 tarihli hava fotoğraflarında tarımsal faaliyet yapılan yer olduğu ve sabit sınırların oluştuğu belirtilerek, anılan raporlar arasında çelişki yaratıldığı halde, Mahkemece, bu çelişki üzerinde durulmamış ve 3. kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulundan rapor alınmak suretiyle bu çelişki giderilmeden karar verilmiş olması nedeniyle bozma gereklerinin tam olarak yerine getirildiğinden söz edilemez.
Hal böyle olunca; sağlıklı sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı zaman dilimine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından getirtilerek dosya ikmal edilmeli, bundan sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile ziraat bilirkişisi, önceki bilirkişiler dışında oluşturulacak 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, yapılacak bu keşif sırasında dinlenilecek mahalli bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, imar-ihya edilip edilmediği, edilmişse imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı, taşınmazın kim tarafından, ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla kullanıldığı etraflıca sorularak maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında oluşacak çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişisinden, çekişmeli taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulundan ise yukarıda belirtilen tarihlere ait stereoskopik üç adet hava fotoğrafı ile dosya arasında bulunan hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak, taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyasına ne zaman başlanıldığının ve imar ve ihyanın hangi tarihte tamamlandığının belirlenmesine çalışılmalı, ayrıca yukarıda belirtilen önceki tarihli raporlar arasındaki çelişki üzerinde durularak, taşınmazın hava fotoğraflarının çekildiği tarihlerdeki niteliği kesin olarak belirlenmeli; fen bilirkişisine, keşfi ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli ve bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.