Yargıtay 12. Ceza Dairesi 2020/10552 Esas 2022/764 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Ağır Ceza Mahkemesi



Davacıların tazminat taleplerinin kısmen kabulüne ilişkin hüküm, davacılar vekilleri ve davalı vekili tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü:
Tazminat talebinin dayanağı olan ... 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 2014/111 Esas – 2014/398 Karar sayılı ceza dosyası kapsamında, davacıların ihaleye fesat karıştırma suçundan 05.02.2009-01.06.2009 tarihlerinde gözaltında ve tutuklu kaldıkları, yapılan yargılama sonunda beraatlerine hükmedildiği, beraat hükümlerinin 07.01.2015 tarihinde kesinleştiği, tazminat davasının CMK’nın 142/1. maddesinde öngörülen süre içinde yetkili ve görevli mahkemede açıldığı, Kanunda öngörülen yasal şartların oluştuğu anlaşılmakla;
Davacılardan ...’in 500.000 TL maddi, 500.000 TL manevi; diğer davacı ...’in 45.000 TL maddi; 45.000 TL manevi tazminatın her iki davacı açısından da gözaltına alınma tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizi ile ödenmesi taleplerine ilişkin söz konusu davada, yerel mahkemece her iki davacı hakkında ayrı ayrı 1.863,77 TL maddi, 4.000,00 TL manevi tazminatın gözaltına alınma tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacılara ödenmesine karar verildiği anlaşılmakla,
Yapılan incelemeye, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre;
1- 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 142/1. maddesine göre, koruma tedbirleri nedeniyle tazminat taleplerinin kararın kesinleştiğinin ilgilisine tebliğinden itibaren üç ay ve her halde karar veya hükümlerin kesinleşme tarihini izleyen bir yıl içinde dava konusu edilebileceği, bu kapsamda dava dosyası incelendiğinde, tazminat talebinin dayanağı olan ... 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 2014/111 Esas – 2014/398 Karar sayılı ceza dava dosyasında davacılar hakkında verilen ve 07.01.2015 tarihinde kesinleşen beraat kararının davacılara tebliğ edilip edilmediğinin araştırılması gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması,
2- Hazine zararına yol açan mükerrer davalara ilişkin ödemelerin önlenmesinin temini ve kamu kaynaklarının etkili, verimli ve hukuka uygun kullanılması bakımından, aynı konu ve haksız tutuklama nedenine dayalı açılmış dava olup olmadığının ilgili birimlerden sorulup, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden de araştırılarak tespit edilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
3- Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden yapılan araştırmada davacıların tutuklu ve hükümlü olduğu başka suç kayıtlarına da rastlanıldığı dikkate alınarak, gözaltına alındıkları gün farklı olay ve soruşturma dosyaları nedeniyle de haklarında tutuklama kararı verilip verilmediği, verilmiş olması halinde bahse konu soruşturma dosyalarının sonuçlarının araştırılması gerektiği gözetilmeden, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi,
4- CMK'nın 144/1-a. maddesinin yürürlükten kaldırılması nedeniyle mahsup durumu tazminata engel oluşturmamakla birlikte, haklarında mahsup işlemi yapılmayan kişilerle tutukluluğu başka mahkumiyetinden mahsup edilenler arasındaki dengenin, hak ve nesafetin sağlanması gerektiği dikkate alınarak, davacıların tutuklu kaldıkları sürelerin başka mahkumiyetlerinden mahsup edilip edilmediğinin araştırılması gerektiğinin gözetilmemesi,
Kabule göre de;
a- Nesnel bir ölçüt olmamakla birlikte, hükmedilecek manevi tazminatın davacıların sosyal ve ekonomik durumu, üzerine atılı suçun niteliği, tutuklanmalarına neden olan olayın cereyan tarzı, tutuklu kaldığı süre ve benzeri hususlar ile tazminat davasının kesinleşeceği tarihe kadar davacının elde edeceği parasal değer dikkate alınıp, hak ve nasafet ilkelerine uygun makul bir miktar olarak tayin ve tespiti gerekirken, davacılar lehine belirlenen ölçütlere uymayacak miktarda az manevi tazminata hükmolunması,
b- Maddi tazminatın, davacıların gözaltında ve tutuklu kaldıkları döneme ilişkin net asgari ücret üzerinden hesaplanan ‘’2.560,34’’ er TL yerine, hatalı bilirkişi raporuna dayanılarak bu miktarın altında kalacak şekilde ‘’1.863,77’’ şer TL olarak tayin edilmesi suretiyle, davacılar lehine eksik maddi tazminata hükmolunması,
Kanuna aykırı olup, davacılar vekillerinin ve davalı vekilinin temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden hükmün 5320 sayılı Kanunun 8/1. maddesi gereğince halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK'un 321. maddesi gereğince, isteme aykırı olarak; BOZULMASINA, 07.02.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.