MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAHİLİ DAVALI: İL ÖZEL İDARESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
KANUN YOLU: TEMYİZ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... Köyü çalışma alanında bulunan ve 1981 yılında yapılan kadastro sırasında haritasında yol olarak gösterilmek suretiyle tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında, irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, iddiasına konu taşınmaz bölümünün adına tescili istemiyle; davacı ... ise, tescili istenen taşınmazın kadim yol olduğunu ileri sürerek davacının davasının reddi ve taşınmazın haritasında yol olarak gösterilmesi istemiyle ayrı ayrı dava açmışlardır. Mahkemece, davaların birleştirilmesi suretiyle yapılan yargılama sonunda davacı ...’in davasının reddine, davacı ...’in davasının kabulüne, 02.02.2016 havale tarihli bilirkişi raporu ve bu rapora ekli krokide (A) harfi ile gösterilen 250,93 metrekare yüzölçümündeki taşınmazın kadastro tespitindeki gibi yol olarak tespiti ile haritasında gösterilmesine karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddelerine dayalı tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. 4721 sayılı TMK"nın 713/3. maddesi gereğince, tescil davalarında Hazine’nin yanında ilgili kamu tüzel kişiliklerine de husumet yöneltilmesi zorunludur. Somut olayda dava, doğru olarak Hazine ve ... Belediye Başkanlığı hasım gösterilerek açılmış olmakla birlikte, yargılama sırasında 6360 sayılı Yasa gereğince sözü edilen Belediye’nin tüzel kişiliği kaldırılarak köye dönüştürüldüğü halde, davanın ...Köyü Tüzel Kişiliği aleyhine sürdürülmesi gerektiği gözardı edilerek, dava, dahili davalı ... huzuru ile görülüp, sonuçlandırılmıştır. Bu nedenle davada taraf teşkilinin sağlandığından söz edilemez. Oysaki, taraf teşkilinin sağlanması dava şartlarından olup, bu koşul yerine getirilmeden davanın esasına girilmesi hukuken mümkün bulunmamaktadır. Öte yandan, davacı dava dilekçesinde çekişmeli taşınmaz bölümünün öncesinde Belediye’ye ait iken takas yolu ile murisi Risali Şahin’e verildiğini, murisinin ölümünden sonra ise taksimen kendisine kaldığını öne sürerek taşınmazın adına tescili istemiyle dava açtığı halde, Mahkemece davacının aktif dava ehliyeti bulunup bulunmadığı hususunda yeterli araştırma ve değerlendirme yapılmamış, bu hususta mahalli bilirkişi ve tanıklardan beyan alınmamış, ayrıca işin esası bakımından, bir arazinin niteliği ile kullanım şeklini ve süresini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde hava fotoğraflarından yararlanılmamıştır.
Hal böyle olunca; Mahkemece öncelikle davacı tarafa, davasını ...Köyü Tüzel Kişiliğine de yöneltmesi için süre ve imkan tanınmalı, taraf eksikliğinin yöntemince tamamlanması halinde, ...Köyü Tüzel Kişiliği’nden savunma ve delilleri sorulup saptanmalı, bildirmesi halinde delilleri toplanmalı, bundan sonra dava konusu taşınmazın bulunduğu yere ilişkin, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğünden tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek getirtilip dosyaya konulmalı; bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile ziraat mühendisi bilirkişisi jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve teknik bilirkişinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalı ve bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, taşınmazın öncesinde kime ait olduğu, kim tarafından, ne zamandan beri ne şekilde kullanıldığı, taşınmazın davacıya ne şekilde intikal ettiği, davacının murisinin ölümünden sonra taksimen davacıya isabet edip etmediği, genel yol niteliğinde olup olmadığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, dinlenen bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde yüzleştirme yapılmak suretiyle oluşan çelişkilerin giderilmesine çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişinden, nizalı taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, genel yol niteliğinde olup olmadığı, taşınmaz üzerinde ekonomik amaca uygun bir zilyetlik bulunup bulunmadığı, bulunmakta ise zilyetliğin hangi tarihten beri ve ne şekilde sürdürüldüğü hususlarında somut verilere ve bilimsel esaslara dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; hava fotoğrafları üzerinde jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye stereoskop aleti ile inceleme yaptırılarak, taşınmazın hava fotoğraflarının çekildiği tarihlerdeki niteliğini ve kullanım şeklini açıklayan ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli; taşınmazın ve çevresinin yakın plan panoramik fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde taşınmazın sınırları kabaca işaretlenmeli; teknik bilirkişiden ise, keşfi izlemeye, bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye elverişli rapor ve kroki alınmalı; bundan sonra davacının aktif dava ehliyeti bulunup bulunmadığı değerlendirilmek suretiyle, davacının aktif dava ehliyeti bulunduğu sonucuna varılması halinde TMK"nın 713/4-5. maddeleri gereğince zorunlu bulunan yasal ilanlar da yapılarak, toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.