Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/386 Esas 2022/1574 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması neticesinde davanın kabulüne dair verilen hükmün istinaf yoluna başvurulmadan kesinleşmesi üzerine Adalet Bakanlığınca kanun yararına bozulması istenilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalının Balıkesir ... Meslek Yüksek Okulu'nda okuyup Piyade ... ... olarak göreve başladıktan sonra mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeden disiplinsizlik nedeniyle TSK'dan 13/03/2007 tarihinde ilişiğinin kesildiğini, davalının kendisine yapılan 24.929,46-TL okul masrafları ile eksik hizmet hesabında belirtilen tazminatını ödemesi gerektiğini, davalının bu masrafları taahhüdüne rağmen ödemediğini, ayrıca adres yetersizliğinden kendisine ulaşılamadığını, haricen tahsilinin de mümkün olmadığını belirterek 24.929,07-TL'nin 13/03/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, 13/03/2007 tarihinde TSK'dan ayrıldığını, talebin 10 yıllık genel zamanaşımı süresi dolduktan sonra yapıldığını, bu sebeple öncelikle zamanaşımı yönünden davanın reddine karar verilmesini, mahkeme aksi görüşte olursa 669 sayılı KHK nedeniyle davanın konusuz kalmış olması nedeniyle davanın esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, 669 sayılı Kanun Hükmündeki Kararname'nin 105/2 maddesi uyarınca davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Adalet Bakanlığının 05/01/2022 tarihli yazısında; davalının askeri okuldan mezun olup atandıktan sonra mecburi hizmetini henüz tamamlamadan ordudan ayrıldığı gözetilerek, somut olayın 926 sayılı Kanun hükümleri kapsamında ele alınması ve bu cihette yapılacak değerlendirmenin sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı bulunduğu ileri sürülerek; kararın, 6100 sayılı HMK’nın 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
Dava; 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nundan kaynaklanan eğitim ve öğretim alacağının tahsili istemine ilişkindir.
926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun 112. maddesine 03.07.2003 tarihinde 4917 Sayılı Yasa ile eklenen 5. maddesinde “Türk Silâhlı Kuvvetleri’nden her ne şekilde olursa olsun mecburî hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar (Türk Silâhlı Kuvvetleri’nde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malûlü olarak Türk Silâhlı Kuvvetleri’nden ayrılanlar hariç), her yıl kuvvet komutanlıkları, ... Genel Komutanlığı ve ... Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen; askerî öğrenci, subay ve ... nasbedildikten sonra kendilerine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarını, yükümlülük sürelerinin eksik kalan kısmı ile orantılı olarak kanunî faizi ile birlikte tazminat olarak öderler. Öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının hangi unsurlardan oluşacağı ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar; Millî Savunma, İçişleri ve Maliye Bakanlıkları tarafından müştereken yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirlenir'' hükmü yer almaktadır. Yasanın uygulanmasını gösteren ve 17.12.2005 tarihinde yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelik'in (09.11.2013 tarihli yönetmelik ile değişik) 5. maddesinde ise, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malûlü olarak ayrılanlar hariç olmak üzere her ne şekilde olursa olsun mecburi hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar ile ilgili maliyet hesabında dikkate alınacak gider kalemleri açıklanmış; aynı Yönetmeliğin 6. maddesinin (b) fıkrasında masrafların yapıldığı yıl esas alınarak, ayrıldığı ve ilişiğinin kesildiği tarihe kadar kanuni faizi hesaplanarak tazminat hesabı yapılacağı; yine Yönetmeliğin geçici maddesinde ise yönetmeliğin yayımlandığı tarihte henüz ödeme yapmamış, ancak Türk Silahlı Kuvvetlerden ilişiği kesilmiş personele de bu yönetmelik hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Yine mahkemece hükme esas alınan, 25/07/2016 tarihli 669 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname'nin 105. maddesinin 2. fıkrasında "Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar herhangi bir sebeple Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı askeri okullardan ayrılan veya çıkarılan askeri öğrencilere ilgili mevzuatı uyarınca borç çıkarılamaz, çıkarılmış borçlar tahsil edilmez ve başlatılmış işlemler durdurulur. Bunlardan bu amaçla yapılmış olan tahsilatlar iade edilmez....." denilmektedir.
Bu madde hükmünde askeri okullardan herhangi bir sebeple ayrılan askeri öğrencilerin yararlanabileceği düzenlenmektedir.
Dosyanın incelenmesinde; davalının 1999 ile 2003 yılları arasında ... Okulunda eğitim gördükten sonra 2003 yılında piyade ... ... olarak nasbedildiği, ancak; mecburi hizmetini tamamlamadan 13.03.2007 yılında ilişiğinin kesildiği sabit olup davalının ... olarak göreve başladıktan sonra ancak henüz mecburi hizmet süresinin tamamlanmasından önce ilişiğinin kesildiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle söz konusu KHK'nın ilgili maddesinden yararlanamaz.
O halde mahkemece, yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda davalının göreve başladıktan sonra mecburi hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ilişiğinin kesildiği değerlendirilip 926 sayılı Kanun hükümlerine göre inceleme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde yanılgılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan, Adalet Bakanlığının bu yöne ilişen kanun yararına temyiz talebinin kabulü gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Adalet Bakanlığı’nın kanun yararına bozma talebinin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA, aynı maddenin üçüncü fıkrası uyarınca gereği yapılmak üzere bozma kararının bir örneğinin ve dava dosyasının Adalet Bakanlığına gönderilmesine, 28.02.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.