Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/8843 Esas 2022/1569 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen menfi tespit davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılmasına ve ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına dair verilen karara, ilk derece mahkemesince uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davalı vekili ve katılma yoluyla davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davalı kurumun 13.03.2008 tarihinde kaçak su tutanağı düzenlediğini, kaçak su kullanmadığı halde 463.667 TL kaçak kullanım bedeli tahakkuk ettirildiğini ileri sürerek; tahakkuk ettirilen kaçak kullanım bedeli nedeniyle davalı kuruma borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir.
Davalı; tesis edilen işlemlerin mevzuat hükümlerine uygun olduğunu savunarak, davanın reddini dilemiştir.
İlk derece mahkemesince; kaçak su kullanımının sabit olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davacının istinaf yoluna başvurması üzerine, bölge adliye mahkemesince; davacının kaçak ve usulsüz su kullandığının somut olarak tespit edilemediği, kaçak tutanağı sonrası tüketim miktarlarında belirgin bir artışa da rastlanmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun ve davanın kabulüne karar verilmiş; kararın, davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece verilen 10.03.2020 tarihli ve 2019/5298 E. 2020/2153 K. sayılı kararla; "...O halde mahkemece yapılacak iş; davacının eyleminin kaçak su kullanımını oluşturduğu göz önünde bulundurularak, dosyanın yeniden oluşturulacak konusunda uzman üç kişilik bilirkişi kurulu tarafından incelenmesi sağlanarak tutanak tarihinde yürürlükte olan yönetmelik ve tarife hükümleri çerçevesinde, Yargıtay ve taraf denetimine elverişli, davalının davacıdan talep edebileceği bedelin hesaplandığı rapor hazırlatılarak varılacak sonuca göre bir karar vermektir.
İlk derece mahkemesince; davalının davacıdan talep edebileceği kaçak su bedeli hesaplatılmaksızın davanın reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir." gerekçesiyle bozulmuştur.
İlk derece mahkemesince; bozmaya uyularak aldırılan bilirkişi raporu doğrultusunda, davanın kısmen kabulü ile davacının davalı kuruma 19.03.2008 tarih ve 125782492 sayılı fatura açısından 66.136,90 TL borçlu olduğunun, bakiye kısım açısından borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş; karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, tarafların temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2) Yargılama harçları kamu düzeni ile ilgili olduğundan resen yapılan incelemede;
Menfi tespit davalarında; davacının borçlu olduğunun değil borçlu olmadığının tespit edilerek, ne kadar miktardan borçlu değilse o şekilde borçlu olmadığına dair hüküm kurulması gerekir.
Somut olayda; mahkemece, davacının davalı kuruma (463.667 TL - 66.136,90 TL) 397.530,10 TL borçlu olmadığının tespitine (olumsuz tespit) karar verilmiştir.
Buna göre mahkemece; menfi tespit isteminin kabulüne karar verildiği anlaşılan 397.530,10 TL esas alınarak hesaplanan karar ve ilam harcı uyarınca hüküm tesis edilmesi gerekirken, davacının davalı kuruma borçlu olduğu tutar esas alınmak suretiyle hesaplanan karar ve ilam harcı uyarınca yazılı şekilde hüküm tesis edilmiş olması, usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinde,n kararın düzeltilerek onanması HMK'nın 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle tarafların temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının (2) numaralı bendi çıkartılarak yerine "2- Alınması gereken 27.155,28 TL nispi karar ve ilam harcından davacı tarafından yatırılan 6.259,60 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye kalan 20.895,68 TL harcın davalıdan alınarak Hazineye irat kaydına," bendinin yazılmasına, peşin alınan temyiz harçlarının istek halinde temiz edenlere iadesine, hükmün düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, 24/02/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.