Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/7382 Esas 2022/1565 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 24. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ANKARA 14. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen alacak davasının kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalılar vekilinin istinaf başvurusunun reddine yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; dava dışı ... adına hareket eden davalılar ile kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapmak üzere sözlü olarak anlaştıklarını, sözleşmenin yapılmasında aracılık etmesi nedeniyle ... Hukuk Bürosu adına davalı avukat ...'a 141.000 TL ödendiğini, daha sonra davalı avukat ...'in şirket yetkilisini arayarak müvekkillerinin sözleşmeden caydığını belirterek sözleşme bedelinin iade edileceğini taahhüt ettiğini, bu konuda taahhüt ve ibra yazısının davalılardan ... tarafından imzalandığını ancak sözleşme bedelinin iade edilmediğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 141.000 TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalılar; davalı ...’un kendi nam ve hesabına değil bizzat diğer davalı nam ve hesabına parayı aldığını, temsilci konumunda bulunan ve verildiği iddia edilen parayı alan davalının Hukuk Bürosu adına ve temsilci sıfatıyla işlem yaptığından sorumlu olmayacağını, dava konusu yapılan meblağın iadesiyle ilgili olarak davacıya bir vade ya da taahhüt verilmediğini, davalılardan ...'in danışmanı ... tarafından davacı şirket yetkilisi... hesabına 27/08/2018 tarihinde 40.000 TL ve 27/09/2018 tarihinde 50.000 TL olmak üzere toplam 90.000 TL ödeme yapıldığını savunarak davalılardan ... adına açılan davanın husumet nedeniyle, diğer davalı bakımından esastan reddini dilemişlerdir.
İlk derece mahkemesince; dosyaya sunulan belgelere göre mezkur havale işlemlerinin açıklama kısmında "Borç olarak" ibarelerinin mevcut olduğu, bu ibarelerden 40.000 TL ve 50.000 TL bedelli EFT işlemlerinin, dava konusu 141.000 TL bedele mahsuben gönderildiğinin açık ve net bir şekilde anlaşılamadığı, öte yandan dava konusu edilen bedelin miktar itibariyle senetle ispat zorunluluğu kuralına tabi olduğu, davalı tarafın iddiasını ispata yarar yazılı belge sunması gerekirken bu yönde herhangi bir delilin dosyaya sunulmadığı, davalının çalışanı olan dava dışı ... isimli şahsın da hukuki işlem yönünden maddi vakıanın ispatında tanık olarak dinlenemeyeceği, dosyada mevcut ibraname ve makbuz suretinde davalı ...'un isim - imzasının bulunması ve bu işlemlerin diğer davalı ...'in işveren statüsünde olduğu "... Hukuk Bürosu" adına yapılması nedeniyle davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları gerekçesiyle, davanın kabulü ile, 141.000 TL'nin 17/08/2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiz ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; karara karşı, davalılar tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge adliye mahkemesince; davalıların dava dışı arsa sahibi ...'ın vekili olarak kat karşılığı inşaat sözleşmesinin yapılmasına aracılık ettikleri, 27/07/2018 tarihli "ibraname" başlıklı belgeyi, ... Hukuk Bürosu adına davalı Av. ...'un imzaladığı gerekçesi ile davalılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karar, davalılar vekilince temyiz edilmiştir.
Dava, davacı şirket ile dava dışı arsa sahibi arasında yapılması kararlaştırılan kat karşılığı inşaat sözleşmesi nedeniyle ödenen bedelin, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin yapılmaması nedeniyle davalılardan tahsili istemine ilişkindir.
Kural olarak, yargılama aşamasında dayanılıp sunulmayan deliller, temyiz veya karar düzeltme aşamasında sunulamazlar; sunulmuş olsalar bile, bu aşamalardaki incelemeler sırasında dikkate alınamazlar. Bu kuralın tek istisnası, dayanılıp sunulan delillin, o davaya konu borcu söndüren bir nitelik taşıması; örneğin, davaya konu borcun ödenmiş olduğunu gösteren makbuz, ibraname gibi bir belge olmasıdır. Davanın hukuksal niteliği ve somut olayın özelliği gereği davalı, yargılama aşamasında dava konusu borcu söndüren nitelikte bir belge vermişse, bu belge üzerinde gerekli inceleme yapılmak suretiyle bir karar verilmesi gerekir. Diğer bir anlatımla, yargılama aşaması henüz tamamlanmamış ise böyle durumda, borcu itfa eden belge değerlendirmeye alınmalıdır.
Davalılar yargılama aşamasında dava konusu alacağa ilişkin bir kısım ödemenin yapıldığını savunmuşlar, davacı taraf ise söz konusu ödemenin davaya konu alacak ile ilgisi olmadığnı beyan etmiştir. Ancak temyiz aşamasında davalı vekili tarafından dosyaya sunulan ve davacı şirket yetkilisinin Ankara 21. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2022/14 Esas sayılı dosyasında ...'nün açtığı davaya davalı sıfatıyla verdiği cevap dilekçesinde; bahsedilen ödemelerin bu davaya konu alacağa ilişkin olduğunu "borç olarak" verilmediğini bildirilmiştir.
Buna göre, ilk derece mahkemesince; dava dışı ... tarafından davacı şirket aleyhine Ankara 21. Asliye Hukuk Mahkemesinde (ikinci davanın açıldığı mahkeme) açılan davada verilecek kararın, işbu davayı etkileyecek nitelikte olduğu, diğer bir anlatımla iki dava arasında bağlantı bulunduğu gözetilerek Ankara 21. Asliye Hukuk Mahkemesinden ikinci davanın işbu dava ile birleştirilmesi husunun sorulması, ikinci davanın bu dava ile birleştirilmemesi halinde ise bekletilmesinin yapılması ve hasıl olacak sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
İlk derece mahkemesi kararının, yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmasına karar verilmiş olduğundan, HMK'nın 373 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca, işbu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararının da kaldırılmasına karar verilmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK'nın 373 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, aynı Kanun'un 371 inci maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının davalılar yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 24/02/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.