Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/6823 Esas 2022/1492 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında birleştirilerek görülen menfi tespit, alacak davalarının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davaların kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; 08613108 tesisat nolu aboneliği nedeniyle elektrik sarfiyatı olmamasına ve üzerine düşen tüm yükümlülüğü yerine getirmesine rağmen aniden elektriğinin kesildiğini, kendisine bir ihbar da yapılmadan davalı şirket tarafından 41.519,10 TL bedelli fatura düzenlenerek aleyhinde icra takibi yapıldığını ileri sürerek; davalı şirket tarafından başlatılan takip nedeniyle borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir.
Davalı; davacının fatura borcundan ötürü kesilen elektriği mühür kırmak sureti ile kullanmaya devam ettiğini, bu durumun kaçak kullanım teşkil ettiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece tüketici mahkemesi sıfatıyla yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulü ile 41.519,40 TL bedelli faturadan dolayı davacının davalı şirkete dava tarihi itibariyle 29.942,46 TL borçlu olmadığının tespitine dair verilen karar, davalı vekilinin temyizi üzerine, Dairece verilen 20/09/2018 tarihli ve 2016/20579 E. 2018/8813 K. sayılı kararla; dava konusu edilen aboneliği tarımsal sulama aboneliği olduğu ve davaya asliye hukuk mahkemesi sıfatı ile bakılması gerektiği gerekçesi ile bozulmuştur.
Davalı tarafından davacı aleyhine açılan ve bozma sonrasında birleşen davada; davacının kaçak kullanımının sabit olduğunu ve 41.519,10 TL fatura bedeli, 40.209,86TL gecikme zammı ve 7.237,77TL gecikme zammı KDV’sinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Bozmaya uyan mahkemece; asıl davanın kısmen kabulü ile davacının takip dosyasından davalıya 4.492,92 TL borçlu olmadığının tespitine, birleşen davanın kısmen kabulü ile 72.139,53TL’nin birleşen davalıdan tahsiline karar verilmiş; hükmü, davacı/birleşen davalı vekili asıl ve birleşen davalar yönünden, davalı/birleşen davacı vekili ise birleşen dava yönünden temyiz etmiştir.
1- Dava harçları kamu düzeni ile ilgili olduğundan asıl davaya yönelik re'sen yapılan incelemede;
492 Sayılı Harçlar Kanun'unun 27-28. maddelerine göre; harca tabi davalarda, her dava açılırken davacıdan bir başvurma harcı ve nisbi harca tabi davalarda nisbi karar ve ilam harcının dörtte biri peşin olarak alınır. Dava açılırken, harcın eksik alınmış olması halinde mahkemece davaya devam olunabilmesi için harcın Harçlar Kanunu'nun 30. maddesi uyarınca tamamlanması yoluna gidilir ve davacıya eksik harcı yatırması için süre verilir. Şayet verilen süreye rağmen eksik harç ikmal edilmez ise dosya işlemden kaldırılır ve HUMK'nın 409. maddesi (6100 sayılı yasanın 150. maddesi) uyarınca süresinde tamamlanarak yenilenmez ise açılmamış sayılmasına karar verilir.
Yine aynı Kanun'un "Harç Ödenmeyen İşlemler" başlığını taşıyan 32. maddesinde ise, "Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz. Ancak, ilgilisi tarafından ödenmeyen harçları diğer taraf öderse işleme devam olunmakla beraber bu para muhakeme neticesinde ayrıca bir isteğe hacet kalmaksızın hükümde nazara alınır." hükmü getirilmiştir.
Kural olarak yargı harçlarının davanın açıldığı sırada ödenmesi gerekir. Harcı ödenmeyen dava dilekçesinin kabul edilip, mahkeme esas defterine kaydının yapılması halinde bahsi geçen Kanun'un 30. ve 32. maddeleri gereğince ödenmesi gereken harç miktarının belirlenerek uygun bir sürede ödenmesi talep edilmelidir.
Somut olay değerlendirildiğinde; davacının davayı ilk olarak 13/06/2014 tarihinde tüketici mahkemesi sıfatı ile açtığı ve harç yatırmadığı, tüketici mahkemesi sıfatı ile verilen kararın asliye hukuk mahkemesi sıfatıyla bakılması gerektiği gerekçesi ile bozulması üzerine mahkemece davacı vekiline takip konusu bedelin hangi kısmına ilişkin menfi tespit isteminde bulunduğu bildirmesi ve bildirdiği bedel üzerinden peşin harç yatırması için 2 haftalık kesin süre verildiği, harç ödenmediği takdirde ise dosyanın işlemden kaldırılacağına ilişkin ihtarat yapıldığı ancak davacı vekili tarafından harç yatırılmadığı ve mahkeme tarafından bu durumun tespit olunmasına rağmen, başvuru harcı ve nispi esas üzerinden harç ikmal edilmeden, asıl davanın esası hakkında karar verilmiştir.
O halde mahkemece; asıl dava yönünden davacının bildirdiği değer üzerinden eksik peşin harcın ve başvuru harcının tamamlanması için bir sonraki celseye kadar usulünce ihtarat yapılarak süre verilmesi, bu sürede harç tamamlanır ise işin esasına girilmesi, tamamlanmadığı takdirde HMK'nın 150. maddesi uyarınca asıl dava dosyasının işlemden kaldırılmasına karar verilmesi, süresi içinde harç ikmaliyle yenileme yapılmadığı takdirde asıl davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, bu yönler nazara alınmaksızın hüküm kurulmuş olması usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
2- Bozma nedenine göre, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nın 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 6100 sayılı HMK'nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/02/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.