Mahkemesi : İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti, istemine ilişkindir.

Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ve davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı asil, davalı işverene ait işyerinde 01/05/2006 tarihinde çırak olarak işe başladığını ve bu tarihten 01/10/2010 tarihine kadar kesintisiz çalıştığını belirterek, 01/05/2006 ile 01/10/2010 tarihleri arasında davalı işveren nezdinde çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, Mahkemece davanın kısmen kabulü ile, 24/12/2009 ile 31/12/2009 tarihleri arasında davalı işyerinde hizmet akdi ile çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez”. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Yine, Davanın yasal dayanaklarından olan 506 sayılı Kanunun 3. maddesinin II numaralı bendinin (B) alt bendinde, özel kanunda tarifi ve nitelikleri belirtilen çıraklar hakkında, çıraklık devresi sayılan süre içinde analık, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile bu kanunun 35. maddesi hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir.
./...
3308 sayılı Kanun’un 3. maddesi çırağı; “çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştirilen kişi” olarak tanımlanmıştır. Kanunun 10’uncu maddesine göre çırak olabilmek için 14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olmak gerekir. Ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. Kanunun 13’ncü maddesinde ise; “Bu Kanunun uygulandığı yer ve meslek dallarında 818 sayılı Borçlar Kanununun çıraklık sözleşmesine dair hükümleri ile 18 yaşını doldurduktan sonra sözleşmesi devam eden çıraklar hakkında 1475 sayılı İş Kanununun...ı ve Güvenliği başlıklı beşinci bölümünde yer alan hükümleri dışındaki hükümler uygulanmaz.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında dava konusu somut olayda;
Davacının 01/10/2007 tarihinde ...-2 alanında kaydını yaptırdığı, aynı tarihte davalı işveren nezdinde çırak statüsüyle çalışmaya başladığına dair 24/10/2007 tarihinde Kuruma intikal eden, 3308 sayılı ... tabi sigortalı işe giriş bildirgesi düzenlendiği, davacının 24/12/2009 tarihinde devamsızlığı nedeniyle ... kaydının silindiği, yine aynı tarihte 3308 sayılı ... tabi işten ayrılış bildirgesi düzenlendiği, tanıkların davacının belirtilen tarihlerde çırak olarak çalıştığını beyan etmeleri, işyerinin 29/10/2007 tarihinde 506 sayılı Yasa kapsamına alındığı göz önünde bulunduruluduğunda, mahkemenin 24/12/2009 tarihinden öncesine ilişkin davanın reddine yönelik kabulü yerindedir.
Ancak, 24/12/2009 tarihinden sonraki çalışmalara yönelik verilen hüküm eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır. Davacının çıraklık döneminin bitiminden itibaren iddia ettiği davalı nezdindeki çalışmalarının tespiti amacıyla, öncelikle davalı işyerinin kapsamı, davacının davalı işyerinde hangi işlerde çalıştığı, bu çalışmalarının ne kadar süreyle yapılabileceği, buna göre çalışmasının tam zamanlı çalışmayı gerektirip gerektirmediği, çalışmanın varlığı ve süresi yöntemince araştırılmalı, davacının 01/10/2010 tarihinde dava dışı işyerinde başlayan bildirimlerinin bulunduğu ve tanıklarca davalı işyerinin devredildiğinin belirtildiği nazara alındığında, dava dışı işyeri ile davalı işveren arasında fiili irtibat olup olmadığı usulünce tespit edilmeli, sadece tarafların belirttiği tanıklar ile yetinilmeden, dosyada mevcut dönem bordrolarında ismi bulunan ve mahkemece resen seçilecek tanıkların davaya konu uyuşmazlık ile ilgili bilgi ve görgülerine başvurulmalı, aynı çevrede iş yapan başka işverenler veya bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler, komşu işyeri tanıkları re’sen saptanarak dinlenilmeli, tanık beyanları arasında çelişki oluşursa bu çelişki yöntemince giderilmeli, davacının 29/11/2010 tarihinde askerlik hizmetini yerine getirmek amacıyla birliğine sevk edildiği dikkate alındığında, davalı tanığı ..."in davacının 2007 ile 2009 yılları arasında askere gidene kadar çalıştığı yönündeki beyanının davacının askerlik sevk tarihi ile çelişki oluşturduğu anlaşıldığından, tanığın beyanındaki çelişki de usulünce giderilmeli, davacı tanığı Zafer Gram"ın dava konusu yapılan tarihte komşu iş yeri işvereni veya çalışanı olup

olmadığı araştırılmalı, bu araştırmada, gerekirse, zabıta aracı kılınmalı, davalı Kurumdan, ..."a ilişkin belirtilen tarihte sigorta bildirimlerinin hangi iş yerinden yapılmış olduğu sorulmalı, ...i Dairesinden gelen 06/07/2014 tarihli müzekkere cevabında, davalı işverenin asıl adresinde değil şube adresinde 31/12/2009 tarihinde işini terk ettiğinin belirtilmesi de nazara alınarak, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde karar tesisi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı ve davalılardan Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya iadesine, 11.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.