Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/355 Esas 2022/1302 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili ve davalılardan ... ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; İTÜ İnşaat Fakültesinde araştırma görevlisi olarak görev yapan davalı ...’in 01/12/1991 tarihinde doktorası ile ilgili araştırma çalışmalarına katılmak üzere Amerika’ya gönderildiğini, kendisine verilen süre içinde doktorasını tamamlayamayan davalının görevden çekilme isteğinin kabul edildiğini, davalının taahhüt ve kefalet senetleri imzaladığını, diğer davalıların ise müşterek ve müteselsil borçlu sıfatıyla bu taahhüt ve kefaletnameleri imzaladıklarını, davalılara mecburi hizmet borcunun ödenmesi yönünde ihbarname gönderilmesine rağmen yanıt verilmediğini ve ödeme yapılmadığını iddia ederek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, mecburi hizmet borcu olarak belirlenen 170.622.446.512 (170.622,45) TL'nin dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini istemiş; yargılama devam ederken dava değerini 299.231.570.000 (299.231,57) TL olarak ıslah etmiştir.
Davalı ...; davacının talep ettiği tutarı nasıl hesapladığını açıklamadığını, taahhüt ve kefalet senetlerinin gerekleri yerine getirilerek hesaplama yapılmadığını, kefaletin kefalet senedinde belirtilen süre ve bedelle sınırlı olduğunu, davalıların tüm kefalet senetlerinde imzaları varmış gibi değerlendirilerek dava edildiğini, davacının hesaplamada dikkate aldığını belirttiği ödemeleri ispatlaması gerektiğini, yurt içi maaşlarının geri ödenmesinin talep edilemeyeceğini, davalılara gönderilen ihbar ve ihtarların tarihlerinin temerrüt tarihleri bakımından bildirilmesi gerektiğini savunarak
Davalılar ...; davalı ...’in doktora araştırma çalışması için yurt dışına gönderildiğini, her görevlendirmenin altı ay süreli olduğunu, başarı durumuna göre yine altışar ay sürenin uzatıldığını, her altı ayda bir taahhütname ve değişik
kişilerden kefaletnameler alındığını, bu nedenle sorumluluklarının kefil oldukları dönem ve kendi temerrütleri ile sınırlı olduğunu, haksız olarak borcun tamamının ödenmesinin kendilerinden talep edildiğini, görevinden çekilme isteğinin idarece uygun bulunduğunu, davacının bu karardan önce alacağın tahsili yönünden harekete geçtiğini, kararın Fatih’e bildirilmediğini, alacak miktarının tespitinde de yanlışlıklar olduğunu, yapılan hesaplamalara belirlenen borç miktarının bir öğretim görevlisinin maaşıyla ödeyemeyeceği düzeyde olduğunu savunarak, davanın reddini istemişlerdir.
Davalı ..., davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece; davalı ...’in İstanbul Teknik Üniversitesinden 01/12/1991 ila 01/03/1999 tarihleri arasında almış olduğu yurt dışı burslar sebebi ile ücretlerin ödenmesi için davalılara gönderilen ihbarnamelere bir yanıt verilmediği, ücretin ödenmediği ve 5535 sayılı Kanun çerçevesinde yapılan hesaplama sonucu 6.190,94 TL borçlu olduğu, diğer davalıların da müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatı ile kefalet limiti dahilinde aynı miktardan sorumlu oldukları gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile 6.190,94 TL nın davalılardan dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine dair verilen hüküm, tarafların temyizi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin 25/12/2014 tarihli ve 2014/8224 E. 2014/18961 K. sayılı ilamıyla; kısa karar ile gerekçeli kararın çelişkili olduğu, davacı tarafından 13/01/1992, 02/02/1995, 26/07/1995 tarihli ve 17/12/1996, 10/07/1997, 27/12/1997, 08/07/1998 tarihli düzenleme senetlerinin imzalandığı, 5535 sayılı Kanun m.53/6-a hükmü uyarınca 05/08/1996 tarihinden sonra düzenlenen 17/12/1996, 10/07/1997, 27/12/1997, 08/07/1998 tarihli yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedine göre yapılan harcamaların döviz cinsinden ve tahsil tarihindeki Türk Lirası karşılığının faizi ile birlikte tahsili öngörüldüğünden bu senetler uyarınca döviz cinsinden yapılan harcamalar hesaplanıp mahkemece de tahsil tarihindeki Türk Lirası karşılığının (dava dilekçesinde Türk lirası talep edildiğinden) tahsiline karar verilmesi gerekirken sarf tarihindeki kur üzerinden hesaplama yapan bilirkişi raporuna göre karar verilmiş olmasının hatalı olduğu ve ayrıca 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Geçici 4. maddesi ile 6552 sayılı İş Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun'un Geçici 1. maddelerinin somut olayda değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma kararına uyan mahkemece; davalı ...’in İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesinde araştırma görevlisi olarak görev yaptığı, 01/12/1991 tarihinde doktorası ile ilgili araştırma çalışmalarına katılmak amacıyla 2547 sayılı Kanun kapsamında ABD’ye gönderilip aynı Kanun uyarınca 01/06/1998-01/03/1999 tarihleri arasında yine ABD’de görevlendirildiği, davalının doktorasını tamamlayamaması nedeniyle görevinden çekilme isteğinin fakülte yönetimi kurulu tarafından 09/05/1999’te uygun bulunduğu, davalı ...’in taahhüt ve kefalet senetleri imzaladığı, diğer davalıların ise müşterek ve müteselsil borçlu sıfatıyla söz konusu taahhüt ve kefaletnameleri imzaladıkları, davalıların hizmet borcunun ödenmemesinden dolayı mecburi hizmet borcu olarak belirlenen 299.231,57 TL'nin tahsilinin talep edildiği, davaya konu düzenleme senetlerinin 1992 ile 1998 yılları arasını kapsadığı, 5335 sayılı Kanun'un 53. maddesi gereğince 05/08/1996 tarihinden sonra düzenlenen yüklenmede kefalet senedine göre yapılan harcamaların döviz cinsinden ve tahsil tarihindeki Türk Lirası karşılığının bilirkişi aracılığı ile belirlendiği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile 29.135,72 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya dair istemin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ile davalılardan Fatih ve Murat tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre; davacı ve davalı ...’in tüm, davalı ...’ın ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- 818 sayılı Borçlar Kanun'un kefaletin şartlarını düzenleyen 484. maddesi; “Kefaletin sıhhati, tahriri şekle riayet etmeğe ve kefilin mes'ul olacağı muayyen bir mikdar iraesine mütevakkıftır.” hükmünü içerir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davalı ...'ın, 27/12/1995 tarihli kefalet senedini 2.000.000.000 ETL (2.000 TL), 26/07/1995 tarihli kefalet senedini 700.000.000 ETL (700 TL), 02/02/1995 tarihli kefalet senedini 800.000.000 ETL (800 TL) ve 17/12/1996 tarihli kefalet senedini 1.771.674.850 ETL (1.771.67 TL), olmak üzere toplam 5.271.674.850 ETL (5.271,67 TL) yönünden kefil sıfatıyla imzalamıştır. Buna göre mahkemece, kefil olan davalı ...'ın sorumluluğunun kefalet tutarıyla sınırlı olduğu gözetilerek davalı ... yönünden 5.271,67 TL ile sınırlı olarak kabul kararı verilmesi gerekirken, kefalet limiti aşılarak 29.135,72 TL üzerinden kabul kararı verilmesi usul ve kanuna aykırı olup bozmayı geektirir.
Ne var ki, yapılan bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanması HUMK'nın 438/7. maddesi hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacı ve davalı ...’in tüm, davalı ...’ın ise sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının birinci bendi hükümden çıkartılarak yerine "1-Davanın kısmen kabulü ile 29.135,72 TL’nin (davalı ... Kuroğlu’nun sorumluluğu 5.271,67 TL ile sınırlı olmak üzere) dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya dair istemin reddine,” ifadesinin eklenmesine, hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 1.437,85 TL bakiye temyiz harcının temyiz eden davalı ...'a yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalı ...'na iadesine, HUMK’nin 440/III-1 maddesi uyarınca kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süresi içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/02/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.