Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/9286 Esas 2022/1128 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ



Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davalılardan ... ... Gayrimenkul ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi yönünden davanın kabulüne, diğer davalılar yönünden davanın reddine dair verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

YARGITAY KARARI

Davacı; 18/05/2012 tarihli sözleşme ile davalılardan ... ... Gayrimenkul ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinden 90.000TL bedel karşılığında konut satın aldığını, satış bedeline mahsuben 18/05/2012 tarihinde 5.000TL, 18/06/2012 tarihinde 42.500TL ve 18/07/2012 tarihinde 42.500TL'yi davalı şirketin hesabına yatırdığını, davalı ... ... Gayrimenkul ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile diğer davalı şirketler arasında imzalanan 30/05/2012 tarihli adi ortaklık sözleşmesine göre, her ortağın kendi tüzel kişiliği kapsamında daire satışına ilişkin yetkili olacağının kararlaştırıldığını, bu nedenle davalıların üstlenilen işin yerine getirilmesi bakımından sorumluluklarının bulunduğunu, davaya konu taşınmazın sözleşmeye göre süresinde tesliminin gerçekleşmediğini ileri sürerek; ödediği 90.000TL'nin 18/05/2012 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalı şirketlerden müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davanın açıldığı Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesince; davaya bakma görevinin asliye hukuk mahkemesine ait olduğu gerekçesiyle, davanın usulden reddine dair verilen karar, davalılardan ... ... Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin temyizi üzerine, Dairece verilen 15/06/2017 tarihli ve 2016/857 E. 2017/10280 K. sayılı kararla; "...4077 sayılı Kanun'un 23. maddesi bu kanunun uygulanması ile ilgili her türlü ihtilafa tüketici mahkemelerinde bakılacağını öngörmüştür. Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında resen gözetilir. Mahkemece, bu yönler gözönünde tutularak, tüketici mahkemesinin görevli olduğundan görevsizlik kararı verilmesi gerekir..." gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak görevsizlik kararı verilmiştir.
Görevli mahkemece yapılan yargılama sırasında davacı, dava değerini 15/04/2019 tarihli ıslah dilekçesi ile 230.000TL'ye artırmıştır.
Davalılar ... ... Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ve ... Gayrimenkul Yatırım Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi; davacının 18/05/2012 tarihli sözleşmeyi davalı ... ... Gayrimenkul ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile imzaladığını, adi ortaklık sözleşmesinin ise 30/05/2012 tarihinde imzalandığını savunarak, husumet yokluğu nedeniyle davanın reddini istemişlerdir.
Davalı .... ... Gayrimenkul ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece; davacı ile davalılardan .... ... Gayrimenkul ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi arasında imzalanan adi yazılı sözleşmenin geçersiz olduğu, davacı ile diğer davalı şirketler arasında sözleşme ilişkisi bulunmadığı, sözleşmenin nispiliği ilkesi gereği sözleşme şartlarının taraflar bakımından hüküm ifade edeceği gerekçesiyle; davalılar ... ... Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ve ... Gayrimenkul Yatırım Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi aleyhine açılan davanın reddine, 230.000TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ... ... Gayrimenkul ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinden tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1) Adi ortaklığın ayrı bir tüzel kişiliği bulunmamaktadır. Bu nedenle adi ortaklığın işlerini yürüten ortağın iki şekilde hareket etme ihtimali vardır. Bunlardan ilki dolaylı temsildir. Dolaylı temsilde, yapılan işlemin hüküm ve sonuçları önce bu hukuki işlemi yapan kişinin şahsında doğar, daha sonra diğer işlemlerle temsil edilen kişiye devredilir. Bu tür temsilin özelliği gereği yapılan işlemden doğan borç ve haklar nedeniyle üçüncü kişinin, diğer ortak ve ortaklara karşı istemde bulunma hakkı olmadığı gibi, diğer ortak ya da ortakların da üçüncü kişiye karşı bir istemde bulunmalarına olanak yoktur. Ortaklığın işlerini yöneten ortak şirketi dolaysız da temsil edebilir. Bu durumda, temsilcinin işlemi kendi hukuki alanına uğramaksızın, doğrudan doğruya temsil edilen kimsenin hukuki sahasında hüküm ve sonuç doğurur.
Sözleşme tarihinde yürürlükte olan 818 sayılı Borçlar Kanunu (BK)'nun 533 üncü maddesi gereğince; şirket işlerini idare yetkisini haiz her ortak, ortakları üçüncü şahıslara karşı temsil yetkisine de sahiptir. Bu nedenle ortaklığı, bütün ortaklar elbirliği ile yönetiyorsa bütün ortakların; bir veya birkaç ortak yönetiyorsa bu yönetici ortak veya ortakların adi ortaklığı veya diğer ortakları temsil yetkisi bulunmaktadır. Yani iç ilişkide idare, dış ilişkide temsil yetkisine tekabül eder.
Adi ortaklıkta, ortaklar adına yapılan veya ortakların sonradan icazet (olur) verdikleri işlemlerden doğan borçlar nedeniyle BK'nın 534 üncü maddesi gereğince bütün ortaklar sorumludur.
Bu aşamada, davalı şirketler tarafından imzalanan adi ortaklık sözleşmesi ile davaya konu satış sözleşmesinin incelenmesinde fayda bulunmaktadır.
Davalı şirketler tarafından 15/05/2012 tarihli noterde düzenlenen adi ortaklık sözleşmesinin;
(3.) numaralı maddesinde; kurulan ... adi ortaklığının amacının arsa sahiplerine ait olan 1440 ada 15 parsel sayılı taşınmaz hakkında İstanbul 17. Noterliğinde 16826 yevmiye numarası ile imza altına alınmış olan Kat Karşılığı ... Sözleşmesinin gerekliliklerinin ortaklar tarafından yerine getirilmesi olduğu,
(4.) numaralı maddesinde; ortakların %33,33 oranında eşit paylara sahip olduğu,
(6.2) numaralı maddesinde; Ortakların koyması gereken sermaye borcunu, kendi hissesine düşen bağımsız bölümlerin satışı suretiyle yerine getirebileceği,
(7.1.1.) numaralı maddesinde; ortaklığın her ortaktan birer temsilci olmak üzere toplam 3 kişilik bir yönetim kurulu tarafından yönetileceği,
(8.1) numaralı maddesinde; ortaklığın, ortakların yönetim kurulunda bulunan temsilcilerinden her birinin atacağı üç imza ile en geniş şekilde temsil edileceği, ortaklığı borç altına sokacak 200.000TL'ye kadar işlerde tek temsilcinin imzası, 200.000TL ve 500.000TL arasındaki işlerde iki temsilcinin imzası ve üstü işlerde her üç ortağın temsilcisinin atacağı imzaların gerekli ve yeterli olacağı kararlaştırılmıştır.
Bu sözleşmeden sonra, davacı ile davalılardan ... ... Gayrimenkul ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi arasında imzalanan 18/05/2012 tarihli ve "Gayrimenkul Pay Ortaklığı sözleşmesi" başlıklı belgede; davacının pay sahibi, davalı şirketin ise temsilci olduğu belirtildikten sonra,
1. maddesinde; " Temsilci, arsa vasıflı ve bina yapımına uygun gayrimenkule, emanet usulü ile alınacak imara uygun inşa edilecek olan projedeki daireleri müteahhit olarak yapımını üstlenmiş ve pay sahibine burada belirtilen şart ve özelliklerde daire vermeyi kabul ve taahhüt etmektedir. ",
2. maddesinde; "...Temsilci bu sözleşmedeki taahhütlerini yerine getirmek için uygun göreceği kişi ve kişilerle ortaklık kurabilir.",
14. maddesinde; "Temsilci ve ortakları her ne sebeple olursa olsun sözleşme konusu arsa üzerindeki projeyi yapmaktan vazgeçmesi, temsilcinin yapmış olduğu ortaklığın bozulması ve ortaklık dışında kalması, yapı ruhsatının iptali, imarın durdurulması, inşaatın yapım süresinin fen ve sanat kurallarına göre iş programına uygun en fazla 4 ay ilerlemediğinin anlaşılması durumunda pay sahibi sözleşmeyi tek taraflı olarak fesih etme hakkı mevcuttur. Bu sebeplerle oluşacak bir feshin gerçekleşmesi durumunda temsilci bir ay içerisinde, pay sahibinin ödediği tüm paraları iade etmeyi kabul eder."
Hükümlerine yer verilmiştir.
Yapılan açıklamalar ve yukarıda yer verilen adi ortaklık sözleşmesi ile satış sözleşmesi birlikte değerlendirildiğinde; davalı .... ... Gayrimenkul ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin, 15/05/2012 tarihli sözleşme ile kurulan adi ortaklığı temsile ilişkin hükümler uyarınca yönetici ortaklarından olduğunun ve davacı ile imzalamış olduğu 18/08/2012 tarihli sözleşmeden dolayı ortaya çıkan borçtan diğer ortakların da BK'nın 534 üncü maddesi gereğince müteselsilen sorumlu olduklarının kabulü gerekir.
Hal böyle olunca mahkemece; davacı ile adi ortaklığın yöneticilerinden davalılardan .... ... Gayrimenkul ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi arasında imzalanmış olan 18/05/2012 tarihli sözleşmeden dolayı adi ortaklığın ortakları olan diğer davalı şirketlerinde sorumlu olduğu gözetilerek uyuşmazlığın esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
2) Bozma nedenine göre, davacının sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.

SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nın 428 inci maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenle davacının sair temyiz itirazının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, harçtan muaf olmasına rağmen davacı tüketiciden peşin alınan temyiz harçlarının istek halinde iadesine, 6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/02/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.