Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/3396 Esas 2022/1076 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ


Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen alacak davasının kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; taraf vekillerinin istinaf başvurusunun reddine yönelik olarak verilen karar, davalı vekili tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmekle; duruşma günü olarak belirlenen 15/02/2022 tarihinde davacı vekili Av. ... ile davalı asil ve vekili Av. ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunan vekillerin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00'e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalı ...'ün ...'nün ihtiyaç duyulan alanlarda bilimsel çalışmalarda bulunmak üzere 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 78,79. ve 80. maddeleri ile ilgili yönetmelik gereğince 22/07/2004 tarihli Bakanlık oluru ile 20/08/2004-19/08/2008 tarihleri arasında yüksek lisans eğitimi amacıyla ABD'ye gönderildiğini, davalının yüksek lisans diplomasını 20/05/2006 tarihinde aldığını, 05/06/2006 tarihinde yurda dönerek göreve başlaması gerektiği halde doktoroya geçiş onay tarihi olan 18/07/2008 tarihine kadar yurt dışında kalmaya devam ettiğini ve 2 yıl 1 ay 13 gün süreyle mevzuata aykırı olarak yurt dışında kalmak suretiyle kendisine ödenen maaş vs. ödemeler tutarında kamu zararına sebebiyet verdiğini, 17/08/2016 tarihli 670 sayılı KHK ile davalının kamu görevinden ihraç edildiğini, davalının imzasını içeren yüklenme senedine aykırı hareketi nedeniyle davalı için yapılan harcamalardan dolayı idarenin uğradığı zararın tespiti ile fazlaya ilişkin haklar saklı tutulmak suretiyle belirsiz alacak davası olarak 1.000,00-TL alacağın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 04/12/2018 tarihli ıslah dilekçesi ile, 108.034,52 ABD Dolarının karşılığı olan 556.377,77 TL alacağın faiziyle birlikte tahsilini istemiştir.
Davalı, davacının usul kurallarına uygun hareket etmediğini, 108.034,52-ABD doları zarara uğradığını belirten davacının belirsiz alacak davası açamayacağını, davacının isteminin zamanaşımına uğradığını beyan ederek öncelikle davanın zamanaşımı nedeniyle usulden reddini, usulü itirazın kabul edilmemesi halinde davacının master eğitimini, mesleki çalışmaları de kapsar şekilde yurt dışına gönderdiğini, davacı tarafından yüksek lisans eğitimi ile gönderilmesini müteakip yüksek lisans eğitimini tamamladığı 05/06/2006 tarihinden 18/07/2008 tarihine kadar geçen sürede aldığı dersler ve mesleki çalışmalarla ilgili belgelerin davacıya düzenli olarak gönderildiğini, eğitime kesintisiz devam ettiğini, dolayısıyla yüksek lisans diplomasını almakla eğitiminin sona ermediğini, gönderilme amacına uygun olarak yurt dışında kaldığını savunarak davanın esastan reddini dilemiştir.
Mahkemece; davacının dava ve ıslah dilekçesindeki taleplerinin kabulü ile, toplam 556.377,77-TL alacağın ( 1.000,00 TL si için dava tarihi olan 08/06/2017 tarihinden itibaren, bakiye 555.377,77-TL' si için ıslah tarihi olan 04/12/2018 tarihinden olmak üzere ) işleyen yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, karar verilmiş; hüküm süresi içinde davacı ve davalı tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge adliye mahkemesince; HMK m.353/1-b-1 gereğince davacı ve davalının istinaf başvurusunun esastan reddine, karar verilmiş, hüküm süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, 657 sayılı Kanunun 78. Maddesi kapsamında eğitim görmeye hak kazanan davalının öğrenim yapmayı taahhüt ettiği, ancak yüksek lisans diplomasını almasına rağmen doktora eğitimi için Bakanlık onayından evvel yurda dönmek suretiyle görevine başlaması gerektiği halde görevine başlamadığı gerekçesiyle bu süre içerisinde davalıya ödenen maaş vs ödemelerin iadesini talep etmiştir. Davalı ise, yurtdışı görevlendirmesinin sadece yüksek lisans için olmadığını, master eğitimi ve mesleki çalışmalarını da kapsadığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
Uyuşmazlık, davalının yurt dışında mevzuata aykırı kalıp kalmadığına ilişkindir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nu 78. 79. ve 80. maddesine dayanılarak çıkartılan Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilen Devlet Memurları Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 11. maddesinde “Mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgileri artırılmak, staj, öğrenim veya ihtisas yaptırılmak amacıyla yurt dışına gönderilen memurlardan, yüksek lisans düzeyindekilerin öğrenimlerini iki yılda, doktora düzeyindekilerin öğrenimlerini üç yılda, diğerlerinin ise kendi programlarını süresi içinde tamamlamaları esastır.
Ancak, süresi içinde eğitim veya öğrenimini tamamlayamayan ve kurumu tarafından kabul edilebilir bir mazereti bulunan memurlardan;
a) Doktora düzeyindekilere bir yıla,
b) Yüksek lisans düzeyindekilere altı aya,
c) Diğerlerine, kendileri için öngörülen program süresinin 1/3’üne, kadar süre uzatımı verilebilir.
Süre uzatımları, Devlet Personel Başkanlığına bildirilmek kaydıyla, kurumlarınca yapılır.” düzenlenmesinin mevcut olduğu, davacının davalıyı 22.07.2004 tarihli Bakanlık onaylı “...konularında yüksek lisans programına katılmak üzere Devlet Memurları Kanununun 78. maddesi çerçevesinde 20 Ağustos 2004- 19 Ağustos 2008 tarihleri arasında ABD/... Üniversitesine lisansüstü eğitime hazırlık programı (Graduate Preparation Course-GPC) ile kurs sonrasında uzmanlık konularında eğitimlerini almak ve ... Üniversitesi’nin bağlantıda olduğu ABD üniversitelerinde veya mesleki birimlerinde; eğitimlerine devam etmek, alanlarıyla ilgili uygulama, bilimsel toplantı, sempozyum, proje vb. çalışmalara katılmak, araştırma yapmak, mesleki ve akademik çevrelerle ilişkileri geliştirmek ve bu amaçlarla eğitim gördükleri yerlerden başka yerlere seyahat edebilmek, ihtiyaç halinde dış temsilciliklerimize gidebilmek maksadıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 78, 79 ve 80. maddelerine istinaden hazırlanan, “Yetiştirilmek Amacıyla Yurtdışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde, gerekli harcamaların ... Bütçesinden karşılanmak üzere gönderilmelerini tensiplerinize arz ederim.” şeklinde yazı ile yurt dışı eğitimi için 20.08.2004-19.08.2008 tarihleri arasında ABD’ye gönderdiği, 17.07.2008 tarihli Bakanlık onaylı “...Konularındaki eğitimleri tamamlayabilmeleri amacıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 78,79 ve 80. maddelerine istinaden hazırlanan 21.01.1974 tarihli ve 7/7756 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğü konulan ‘Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilen Devlet Memurları Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in değişik 14.06.2005 tarih ve 25845 sayılı 11. maddesi hükmüne istinaden, gerekli harcamaların ... bütçesinden karşılanmak üzere eğitim sürelerinin bir yıl uzatılması hususunu takdir ve tensiplerinize arz ederim.” şeklinde yazı ile davalının eğitim süresinin 1 yıl uzatılmasına karar verildiği, yine 29.07.2009 tarihli Bakanlık onaylı “...Süreyle doktora eğitimlerini tamamlayabilmeleri amacıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 78,79 ve 80. maddelerine istinaden hazırlanan ‘Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilen Devlet Memurları Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’ hükümleri çerçevesinde, gerekli harcamaların ... bütçesinden karşılanmak üzere eğitim sürelerinin uzatılması hususunu takdir ve tensiplerinize arz ederim.” şeklinde yazıyla davalının eğitim süresinin uzatılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklanan görevlendirme yazısı içeriğine göre, davalının yalnızca yüksek lisans eğitimi için gönderilmediği, alanlarıyla ilgili uygulama, bilimsel toplantı, sempozyum, proje vb. çalışmalara katılmak, araştırma yapmak, mesleki ve akademik çevrelerle ilişkileri geliştirmek ve bu amaçlarla eğitim gördükleri yerlerden başka yerlere seyahat edebilmek, ihtiyaç halinde dış temsilciliklerimize gidebilmek maksadıyla gönderildiği, söz konusu görevlendirme yazısına uygun olarak yurtdışında kaldığı anlaşıldığından mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
O halde, ilk derece mahkemesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmasına karar verilmiş olduğundan, HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca işbu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararının da kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK'nın 373/1 maddesi uyarınca temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılmasına, aynı Kanun'un 371. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının davalı yararına BOZULMASINA, 3.815 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 15/02/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.