Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/12536 Esas 2022/6728 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Kadastro

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalılardan Hazine ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R
Davacı; irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak ... Köyü ... mevkiinde bulunan çalışma alanında bulunan ve 1929 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz hakkında adına tescili istemiyle dava açmıştır.
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulü ile, Hatay İli ... İlçesi ... Köyü ... mevkiinde bulunan tapulama harici alanda kalan fen bilirkisisi İlhan Salkın'ın 14.04.2014 tarihli rapor ve krokisinde A harfiyle gösterilen 753,72 m2 miktarında bulunan ve üzerinde 2 adet ev bulunan taşınmazın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalılar Hazine ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; ziraat bilirkişisinin taşınmazın tarım arazisi olduğunu bildirdiği, orman mühendisinin ise buranın orman sayılmayan alanlardan olduğunu saptadığı, yerel bilirkişi ve tanıkların davacı ve babasının taşınmaz üzerinde eklemeli 20 yılı aşkın süreli zilyetliğini açıkladığı gerekçeleriyle yazılı şekilde karar verilmişse de; yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli görülmemiştir.
Şöyle ki; dava konusu taşınmazın bulunduğu yörede yapılan ilk arazi kadastrosuna ilişkin taşınmazı çevresi ile birlikte gösterir kadastro paftası getirtilerek taşınmazın hangi vasıfla tescil harici bırakıldığı araştırılmamış, hükme esas alınan fen bilirkişi raporundaki krokide taşınmazın konumu gösterilirken çevresindeki hiçbir taşınmaz gösterilmemiş, yörede 1980 yılında yapıldığı anlaşılan orman kadastrosuna ilişkin çalışma tutanak ve haritaları dosya arasına alınmak sureti ile çekişmeli taşınmazın orman kadastrosu sırasında orman sınırları dışında bırakılıp bırakılmadığı denetlenmemiş, gerekçeli kararda TMK'nin 713/4 maddesi gereğince gerekli ilanlar yapıldığı yazılmış ise de dosya içerisinde gazete ilanına rastlanmamış, ziraat bilirkişi raporunda taşınmaz üzerinde bulunan ağaçların cinsi yaşı dağılımı konusunda bilgi verilmemiş, dava konusu taşınmazın hava fotoğrafı üzerindeki konumu en yakın kadastro parsellerini de gösterecek şekilde yapılmamıştır. Bilirkişi raporları bu hali ile yeterli bulunmadığı gibi denetime de açık değildir.
Hal böyle olunca, dava konusu taşınmazı çevresi ile birlikte gösterir kadastro paftası, çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde yapılan orman tahdidine ilişkin harita ve çalışma ile askı ilanları, en eski ve dava tarihinden 15-20 yıl öncesine ilişkin hava fotoğrafları, taşınmazın yakın cevresindeki komşu parsellere ilişkin kadastro tutanakları, varsa dayanak belgeler ile tapu kayıtları dosya içerisinde alınmalıdır. Yine hükmen tescil edilen komşu parseller varsa bunlara ilişkin dava dosyaları da dosya içerisine alındıktan sonra önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir orman yüksek mühendisi veya orman mühendisi, bir ziraat mühendisi, bir jeodezi mühendisi ve tapu fen memurundan oluşturulacak bilirkişi kurulu yardımıyla mahallinde yeniden keşif yapılmalıdır.
Keşifte, çekişmeli taşınmazların kadastro paftası ölçeği ile orman kadastro haritasının ölçekleri eşitlenip değişik açı ve uzaklıklarda olan en az 7 veya 8 orman sınır noktasını gösterir biçimde davaya konu taşınmazların ve komşu parsellerin orman kadastrosu ve orman rejimi dışına çıkarma hattına göre konumları kadastro paftası üzerinde ayrı renkli kalemlerle çizilmek suretiyle gösterilmeli, en eski ve dava tarihinden 15-20 yıl öncesine ait tarihli memleket haritası, hava fotoğrafları ve amenajman planı, kesinleşmiş tahdit haritası çekişmeli taşınmazlar ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle tahdit haritası ile irtibatlı kroki düzenlenmeli, taşınmazların öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı Kanunlar karşısındaki durumları saptanmalı; tapu ve zilyetlikle ormandan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanun'un 45. maddesinin ilgili fıkraları,, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 tarihli ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 tarihli ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 tarihli ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 3.3.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanun'un 14. maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; taşınmazların toprak yapısı, bitki örtüsü, ağaçların yaşı, cinsi, sayısı, kapalılık durumu, çevresi, incelenmeli, yukarıda değinilen belgeler fen ve uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ve hava fotoğrafının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ve hava fotoğrafı ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu çevre parsellerle birlikte haritalar üzerinde gösterecekleri, ayrıca hava fotoğrafı stereoskop aleti ile inceletilip çekişmeli taşınmazın üzerinde neler gözüktüğünü belirtir şekilde yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalı, açıklanan yöntemlerle yapılacak araştırma sonucu, taşınmazın orman sayılan yerlerden olmadığı belirlendiği takdirde, davacı gerçek kişi yararına 3402 sayılı Kanun'un 14 ve 17. maddeleri gereğince imar ve ihya ile zilyetlik yoluyla taşınmaz edinme koşullarının araştırılması gerekeceğinden, bu kez fen, orman ve ziraat bilirkişi tarafından dava konusu taşınmazların bulunduğu yere ilişkin olarak stereoskopik hava fotoğrafları, topografik harita ve kadastro paftası ile çakıştırıldıktan sonra mahalline uygulanmalı, stereoskop aletiyle incelenmeli, taşınmaz üzerinde tam olarak hangi tarihten itibaren zilyetliğin başladığı belirlenmeli, imar ve ihya yapılmışsa hangi tarihte başlayıp tamamlandığı, kimden kime kaldığı, zilyetliğin ne zaman başlayıp nasıl sürdürüldüğü ve ekonomik amacına uygun olup olmadığı, maddi olaylara dayalı ve ayrıntılı olarak, taşınmaz başında dinlenecek yerel bilirkişiler ile taraf tanıklarından sorulmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin doğruluğu yukarıda belirtilen ve gerçeğin kendisi olan belgelere dayalı olarak düzenlenecek bilirkişi kurulu raporuyla denetlenmeli, keşif sırasında taşınmazın çeşitli yönlerinden hali hazır durumunu gösterir renkli fotoğrafları çektirilip onaylanarak ve taşınmaz fotoğraf üzerinde gösterilerek dava dosyası içine konulmalı, 3402 sayılı Kanun'un 14/1. maddesinde yazılı 40 ve 100 dönüm kısıtlama araştırmasının aynı maddenin, 3.7.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunuyla değiştirilen ikinci fıkrası hükümleri nazara alınarak yapılması gerektiği düşünülerek, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları yönünden aynı çalışma alanı içerisinde belgesizden zilyetliğe dayalı olarak tesbit ve tescil edilen taşınmaz olup olmadığı, varsa cinsi, parsel numaraları ve miktarı, Tapu ve ilgili Kadastro Müdürlüklerinden ve yine aynı kişiler tarafından açılan tescil davası olup olmadığı hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğünden ayrı ayrı sorularak gerektiğinde tesbit tutanak örnekleri ve tapu kayıtları ya da tescil dava dosyaları getirtilip incelenmeli, dava konusu taşınmazların sulu ya da kuru tarım arazisi olup olmadığı konusunda (5403 sayılı Kanun'un 3/j maddesi ile Taşınmaz Malların Sınırlandırma Tespit ve Kontrol İşleri Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinin değişik ikinci fıkrası hükümlerine göre, sulu tarım arazisi: tarım yapılan bitkilerin büyüme devresinde ihtiyaç duyduğu suyun, su kaynağından alınarak yeterli miktarda ve kontrollü bir şekilde karşılandığı araziler olarak açıklandığından) ziraat mühendisinden Kanun'un amacına uygun rapor alınmalı, varsa gazete ilanı dosya içerisine alınmalı yoksa yasal ilanlar tamamlanıp yasal süreler beklendikten sonra sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ile yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalılar Hazine ve ... vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz eden ... Belediye Başkanlığına iadesine 06.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.