MAHKEMESİ:Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA

A)Davacı İstemi;
Dava, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 19/02/1975 olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı;
SGK vekili davanın reddini istemiştir.
C) İlk Derece Mahkemesi Kararı ;
İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne, davacının 19/02/1975 tarihinde bir gün sigortalı olarak çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
D) Bölge Adliye Mahkemesi Kararı ;
Bölge Adliye Mahkemesince, her ne kadar davacı tanıkları bordro tanığı veya komşu işyeri çalışanı olmasalar da işe giriş bildirgesinin davacıya ait olduğunun imzasıyla tespit edilmiş olması ve tanıkların 1975 yılı kış aylarında bir süre gemide çalıştığını beyan etmeleri karşısında denizde seyreden gemideki çalışma nedeniyle komşu işyeri tanığı bulunamaması, dönem bordrolarının da verilmemesi nedeniyle ilk derece mahkemesinin yaptığı araştırmanın yeterli olduğu gerekçesiyle davalı Kurumun istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
E) Temyiz;
SGK,eksik inceleme ile karar verildiğini belirterek temyiz etmiştir.
F)Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe;
Dava,sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti istemine ilişkindir. Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı adına verilen 19/02/1975 tarihli işe giriş bildirgesinin ... sicil numaralı... Ltd Şti. ünvanlı (... tankeri adresinde) işyerinden 21 Şubat 1975 tarihinde kurum kayıtlarına alındığı, işe giriş bildirgesi üzerindeki imzanın davacının eli ürünü olduğunun bilirkişi incelemesi ile tespit edildiği, işyerinin 01/01/1973 ile 01/11/1982 tarihleri arasında kanun kapsamında olduğu, Kurum tarafından işyerinden 1975 yılında dönem bordrosu verilmediğinin bildirildiği, 1976/1 dönem bordrosunun dosyada olduğu, davacının ablası ve eniştesinin tanık olarak dinlendiği, 1975 yılında davacının kısa bir süreliğine gemicilik şirketinde işe girdiğini, gemide miço olarak ... ve ..."ya gittiğini, kış aylarında 4-5 ay kadar çalıştığını beyan ettikleri, ilk derece mahkemesi tarafından liman başkanlığından ve dava dışı şirketin işyeri adresinden, komşu işyerleri araştırması yaptırıldığı, liman başkanlığınca ... Tankerinin 1975 yılındaki seferlerinin tespit edilemediği ve tanık bulunamadığının" bildirildiği,davacı vekilinin, gemide aşçı olarak çalıştığını bildirdiği Kemal Kurnal isimli kişinin ayrıntılı kimlik bilgileri olmadığından Sosyal Güvenlik Kurumundan sorulmasına rağmen adresinin tespit edilemediği anlaşılmaktadır. Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 108.maddesinin 1.fıkrasında; "Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında nazara alınacak sigortalılık süresinin başlangıcı, sigortalının, yürürlükten kaldırılmış 5417 ve 6900 sayılı kanunlara veya bu kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihtir" hükmü düzenlenmiştir.Bir kimsenin sigortalı sayılabilmesi için sigortalı işe giriş bildirgesinin varlığı yeterli değildir. Aynı zamanda o kimsenin Yasa"nın belirlediği biçimde eylemli olarak çalışması da koşuldur. Bu yön 506 sayılı Yasa"nın 6. maddesi ile 5510 sayılı Yasa"nın 7/a maddesinde ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 1999/21-549-555, 2005/21-437-448 ve 2007/21-306-320 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır. Bu bakımdan davacının işyerinde eylemli olarak çalışıp çalışmadığının yöntemince araştırılması gerektiği ortadadır.Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak sigortalılık başlangıcının sigortalıya sağlayacağı sigortalılık süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmeli, buna göre dönem bordrosunda yer alan ve davacının talep ettiği tarihte çalışması mevcut tanıklar ile gerektiğinde komşu işyerleri çalışanları olduğu kayıtlarla ya da emniyet yolu ile yaptırılacak araştırma ile belirlenen kimselerin beyanlarına başvurulmalı, sonucuna göre karar verilmelidir. Somut olayda, mahkemece yeterli araştırma yapılmadan davacının ablası ve eniştesinin beyanlarına dayanılarak karar verilmesi hatalı bulunmuştur.
Yapılacak iş, davacının miço olarak gemide çalıştığı belirtildiğinden, ... tankerinin bildirge tarihindeki kaptan ve mürettebatını tespit ederek dinlemek, her ne kadar 1975 dönem bordrosu verilmemişse de işyerinin 01/01/1973 tarihinden itibaren kanun kapsamında olduğu dikkate alınarak öncesinde veya sonraki dönem bordrolarında kayıtlı davacının göstereceği gemi mürettebatından başka tanıklar varsa bunları dinlemek ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik araştırma ile karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma sebebidir. O halde davalı SGK vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.G)SONUÇ : Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 09/12/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.