MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
(ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ SIFATIYLA)


TÜRK MİLLETİ ADINA


Taraflar arasında görülen davada Kuşadası 3. Asliye Hukuk Mahkemesince bozmaya uyularak verilen 21/11/2017 tarih ve 2014/280-2017/771 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin davacı vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacının Park Turz. A.Ş." nin ortağı iken kendi hissesinin gayri yasal bir şekilde yok edilerek ortaklıktan çıkarıldığını, gayri yasal olarak davacının bilgisi haricinde ortaklıktan çıkarılması nedeni ile alınan tüm kararların iptali gerektiğini ileri sürerek, davacının davalı şirketteki ortaklığının tespitine, davacının ortaklıktan çıkarılmasından sonra yapılan genel kurul toplantılarının iptaline ve yok hükmünde sayılmasına karar verilmesini istemiştir.
Davalılar davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece Dairemiz bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, davacı vekiline verilen kesin sürede gider avansının yatırılmadığı, gider avansının HMK"nın 114/1-g maddesi uyarınca dava şartı olduğu, avansın zamanında yatırılmaması sebebiyle sözlü yargılama ihtarını içerir davetiyelerin bir tanesinin duruşma günü itibariyle davalı vekiline, bir tanesinin duruşmadan bir gün önce davalıya tebliğ edildiği, bir tanesinin iade döndüğü için yeniden işlem yapılamadığı ve bu durumun karar celsesinin ertelenmesine sebebiyet verecek şekilde gecikme yaşanması sonucu doğuracağı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Davaların kısa zamanda sonuçlandırılması, adaletin bir an önce tecellisi için, taraflarca veya mahkemelerce yapılması gereken bir kısım adli işlemler sürelere bağlanmıştır. Bilindiği üzere bu sürelerin bazılarını kanun bizzat belirlerken bir kısmını işin özelliğine, tarafların durumlarına göre belirlemesi için hakime takdir hakkı bırakmıştır. Kanuni süreler açıkça belirtilen istisnalar dışında kesindir. Bu nedenle karar tarihinde yürürlükte olan HMK’nın 90. maddesinde belirtildiği gibi kanunun tayin ettiği süreler hakim tarafından azaltıp çoğaltılamaz. Buna karşın, HMK 94. maddesine göre hakimin belirlediği, ilk süreler ise kural olarak kesin değildir. Hakim tayin ettiği süreyi henüz dolmadan azaltıp çoğaltacağı gibi, süre geçtikten sonra da tarafın isteği üzerine yeni bir süre tanıma yoluna da gidebilir. Bu takdirde verilen ikinci süre kesindir. Hakim kendi belirlediği sürenin kesin olduğuna da karar verebilir. Kesin sürenin tayin edilmesi halinde, karşı taraf yararına usulü kazanılmış hak doğacağı da kuşkusuzdur. Hemen belirtmek gerekir ki, ister kanun, isterse hakim tarafından tayin edilmiş olsun kesin süre içerisinde yerine getirilmeyen bir işlemin bu süre geçtikten sonra yerine getirilmesine yasal olanak yoktur. Bununla birlikte kesin süre kuralı kanunun amacına uygun olarak kullanılmalıdır. Öncelikle, kesin süreye ilişkin ara kararı her türlü yanlış anlaşılmayı önleyecek biçimde açık ve eksiksiz yazılmalı, yapılacak işler teker teker belirtilmelidir. Bunun yanında verilen süre yeterli, emredilen işler, gerekli ve yapılabilir nitelik taşımalı, ayrıca hakim süreye uyulmamanın sonuçlarını açıkça anlatmalı, tarafları uyarmalıdır.
Somut olayda mahkemece, 07.11.2017 tarihli celsede 150 TL gider avansı yatırması için davacı vekiline 1 haftalık kesin süre verilmiş, davacı vekilince de 1 haftalık kesin süreden 1 gün sonrasında 15.11.2017 tarihinde 150 TL gider avansı yatırılmıştır. Yukarıdaki açıklamalar kapsamında öncelikle mahkemece HMK"nın 120. maddesinde belirlenen 2 haftalık sürenin azaltılarak 1 hafta olarak belirlenmesi nedeniyle verilen kesin süre usule aykırı olup kanuna aykırı olarak verilen süre içerisinde avansın yatırılmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmesi doğru görülmemiş ve bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile usul ve yasaya aykırı mahkeme kararının davacı yararına BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 13/05/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.