Danıştay 12. Daire 2021/1916 Esas 2021/1852 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1916
Karar No : 2021/1852

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- …
: 2- … Başkanlığı
VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri V. …

DAVANIN KONUSU : Ağrı İli, Patnos İlçe Müftülüğünde Şube Müdürü olarak görev yapan davacının, sağlık mazereti nedeniyle yer değişikliği isteminin reddine ilişkin Diyanet İşleri Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile; bu işlemin dayanağı olan ve 15/04/2015 tarih ve 29327 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin "Grup ve sınıf hizmetinde atama yeri ve yer değiştirme genel şartları" başlıklı 23. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "Grup veya sınıf hizmetine tabi olarak il ve ilçelere ilk defa ataması yapılan personel bu yerlerdeki asgari görev süresini tamamlamadan 38. maddenin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan hükümlerden yararlanamaz..." ibaresinin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin "Mazeret sebebiyle yer değiştirme" başlıklı 38. maddesinde sağlık mazeretine bağlı yer değişikliğinin düzenlendiği, bu madde uyarınca sağlık mazereti nedeniyle yer değişikliğinin kabul edilmesi gerektiği, ancak aynı Yönetmeliğin dava konusu 23. maddesinin 3. fıkrasının Anayasa'nın eşitlik ilkesine ve hukukun genel ilkelerine aykırı olduğu, benzer konuda açılan davalarda Danıştayca iptal kararları verildiği ileri sürülmüştür.

DAVALI İDARELERİN SAVUNMASI :
Davacının uzun süre Adana İlinde görev yaptığı, mahkeme kararı ile Ağrı İline atandığı, Ağrı İline yargı kararı üzerine atanmış olmasına rağmen ailesini Ağrı'ya götürmediği, iptali istenen ibarenin Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 11., 12., 13. ve ilgili diğer maddelerine uygun olarak yürürlüğe konulduğu, anılan Yönetmelik maddelerinin iptali istenen ibareyle paralel düzenlemeler içerdiği, iptali istenen ibarenin Anayasaya ve mevzuata uygun olduğu, davacının grup ve sınıf hizmetine tabi olmayan unvana geçmek istemesi halinde sağlık mazereti kapsamında naklen atanmasının mümkün olduğu savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ :15/04/2015 tarih ve 29327 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin dava konusu 23. maddesinin 3. fıkrası, 11/04/2018 tarih ve 30388 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin 2. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığından, davanın bu kısmına ilişkin olarak karar verilmesine yer olmadığına; davacının sağlık özrü nedeniyle yer değişikliği isteminin reddine dair dava konusu işlemin ise iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava; Ağrı İli, Patnos İlçe Müftülüğünde Şube Müdürü olarak görev yapan davacı tarafından, sağlık özrü nedeniyle yer değişikliği isteminin reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem ile dayanağı Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 23. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "Grup veya sınıf hizmetine tabi olarak il ve ilçelere ilk defa ataması yapılan personel bu yerlerdeki asgari görev süresini tamamlamadan 38. maddenin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan hükümlerden yararlanamaz..." ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun ''Yer değiştirme suretiyle atanma'' başlıklı 72. maddesinde; ''Kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiyenin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasın da adil ve dengeli bir sistem içinde yapılır. Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yere 74 ve 76. maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır. Yer değiştirme suretiyle atanmaya tabi memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilatın bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun münhal bir görev bulunmaması ve ilgilinin de talebi halinde, bu personele eşinin görev süresi ile sınırlı olmak üzere aşağıdaki şartlarda izin verilebilir. Bu suretle izin verilenlere, aylık ve diğer ödemelerine karşılık olarak, aylık (taban ve kıdem aylığı dahil), ek gösterge, zam ve tazminatlarının kanuni kesintiler düşüldükten sonraki net miktarının, eşleri; a) Olağanüstü Hal Bölgesine dahil illerle bu illere mücavir olarak belirlenen illerde görevli olanlara % 60'ı, b) Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara % 50'si, c) Kalkınmada 2 nci derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara % 25'i, kurumlarınca kadro tasarrufundan ödenir. Eşleri diğer yörelerde görevli olanlar ise ücretsiz izinli sayılır. Yukarıda sayılanların kadroları eşlerinin görevlendirme süresiyle sınırlı olarak saklı tutulur. Ancak, bu süre memuriyet boyunca 4 yılı hiç bir surette geçemez. Bunların kademe ilerlemesi; emeklilik ve diğer bütün hakları ve yükümlülükleri devam eder. Ancak ücretsiz izin ver ilenlerin bu sürelerinin emeklilikten sayılabilmesi için kesenek ve kurum karşılıklarının her ay kendileri tarafından T.C. Emekli Sandığına yatırılması gerekir. İlgili mevzuatı uyarınca verilecek rapora göre kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri engelli olan memurların engellilik durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için düzenlemeler yapılır. Memurların atanamayacakları yerler ve bu yerlerdeki görevler ile kurumların özellik arz eden görevlerine atanabilmeleri için hangi kademelerde ne kadar hizmet etmeleri gerektiği ve yer değiştirme ile ilgili atama esasları Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. Kurumlar atamaya tabi olacak personeli için bu yönetmelik esaslarına göre Devlet Personel Başkanlığının görüşünü almak suretiyle bir personel ve atama planı hazırlar.'' hükmü yer almıştır.
25/06/1983 tarih ve 18088 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin, ''Hizmet Bölgeleri ve Bölgelerdeki Zorunlu Çalışma Süreleri'' başlıklı 5. maddesi; ''Türkiye'nin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren illeri gruplandırılarak, gelişmişlik sırasına göre (6) hizmet bölgesine ayrılmıştır. Bu hizmet bölgelerine giren il merkezleri ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir. İlçelerin gelişmişlik sırasına göre tesbiti ve bölgelere dağılımı, hizmetlerin gereklerine ve özelliklerine göre kurumlarca yapılır. Devlet Personel Dairesi Kalkınma Planı Dönemlerinde, bu hizmet bölgelerini ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmeleri gözönünde bulundurarak ve Devlet Planlama Teşkilatının da görüşünü alarak, yeniden düzenleyebilir. Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarını altıyı geçmemek ve en az üç bölge olmak üzere, hizmet özelliklerine göre bu hizmet bölgelerinden farklı hizmet bölgeleri de belirleyebilirler. Zorunlu yer değiştirmeye tabi personel ve en az iki yıl olmak üzere hizmet bölgelerindeki zorunlu çalışma süreleri, bölgelerin özellikleri, teşkilat yapısı, hizmetin ülkenin her yerine etkin olarak götürülebilmesi ve diğer hizmet gerekleri göz önünde bulundurulmak suretiyle kamu kurum ve kuruluşlarınca tespit edilir.'' hükmü yer almıştır.
Yukarıda yer verilen düzenlemelerden, Devlet memurlarının zorunlu çalışma süreleri ve zorunlu yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda illerin gruplandırılarak hizmet bölgelerine ayrıldığı anlaşılmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununa dayanılarak çıkartılan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin, 16/08/2014 günlü, 29090 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2014/6578 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile değişik "Memurun İsteği Üzerine Yapılabilecek Yer Değiştirmeler" başlıklı 12. maddesinde; "Sağlık, aile birliği ve can güvenliği mazeretlerinin belgelendirilmesi halinde, hizmet bölgelerindeki ve/veya hizmet alanlarındaki zorunlu çalışma süreleri tamamlanmadan memurun isteği üzerine yer değiştirme suretiyle ataması yapılabilir. Sağlık ve aile birliği mazeretlerine dayalı olarak yer değiştirmeye tabi tutulan memur, mazeretinin devam ettiğini her yıl Ocak ayında alacağı belgeyle belgelendirmek zorundadır. Zorunlu çalışma süresini sağlık veya aile birliği mazeretine dayalı olarak tamamlamamış olan memur mazeretinin sona ermesi durumunda, zorunlu hizmet süresinin eksik kalan kısmını tamamlamak zorundadır." düzenlemesine yer verilmiş, devamında ise 13. maddesinde sağlık, 14. maddesinde aile birliği, 14/A maddesinde ise can güvenliği mazeretine bağlı yer değişikliği düzenlenmiş, aynı Bakanlar Kurulu kararı ile Yönetmeliğe eklenen geçici 5. madde de "Kamu kurum ve kuruluşları bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yönetmeliklerini bu Yönetmeliğe uygun hale getirirler. Bu süre içerisinde kamu kurum ve kuruluşlarının yönetmeliklerinin bu Yönetmeliğe aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir." kuralına yer verilmiştir.
Bu düzenlemeler çerçevesinde, 15/04/2015 günlü, 29327 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren dava konusu Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin "Mazeret sebebiyle yer değiştirme" başlıklı 38. maddesinin (a) bendinde sağlık, (b) bendinde aile birliği ve (c) bendinde can güvenliği mazeretine yer verilerek referans yönetmelik olan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğe uygun düzenlemeler yapılmıştır.
Ancak, dava konusu Yönetmeliğin "Grup ve sınıf hizmetinde atama yeri ve yer değiştirme genel şartları" başlıklı 23. maddesinin 3. fıkrasında "Grup veya sınıf hizmetine tabi olarak il ve ilçelere ilk defa ataması yapılan personel bu yerlerdeki asgari görev süresini tamamlamadan 38 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan hükümlerden yararlanamaz, görevlerinden feragat ederek durumlarına uygun diğer kadrolara ya da öğrenimle ihraz ettikleri kadrolara atanmayı talep etmeleri halinde 38 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan hükümlerden yararlanabilirler. Bayan vaizler hakkında bu Yönetmeliğin 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan, aile birliği mazereti sebebiyle yer değiştirme isteğinde bulunabilmek için ayrıca eşlerin aynı seviyede veya daha üst bir görevde bulunmaları gerektiğine ilişkin hüküm uygulanmaz." şeklinde, Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte yer alan düzenlemeleri daraltan ibarelere yer verilmiştir.
Dava konusu edilen, Yönetmeliğin 23/3 maddesi hükmü; 11/04/218 tarih ve 30388 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına ilişkin Yönetmeliğin 2. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Söz konusu mülga düzenleme, personelin, çeşitli mazeretlerle atanma talebinde bulunabilmesinin engellenmesi ve personelin Anayasa ve yasalardan doğan haklarını kullanamaması sonucunu doğurur ki bu durum hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmadığından, anılan düzenlemeye dayanılarak tesis edilen, davacının sağlık özrü nedeniyle yer değişikliği isteminin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle davacının, sağlık özrü nedeniyle yer değişikliği isteminin reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptaline, dava konusu edilen Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 23. maddesinin 3. fıkrasında yer alan ibarenin iptali istemi hakkında ise yürürlükten kaldırılmış olması nedeniyle konusu kalmayan davanın bu kısmı hakkında karar verilmesine yer olmadığına, karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı kararı uyarınca Dairemize devredilen dosyada Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Ağrı İli, Patnos İlçe Müftülüğünde Şube Müdürü olarak görev yapan davacı, 18/08/2015 tarihli dilekçesi ile, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesinden almış olduğu 03/08/2015 tarihli heyet raporunda, kendisine "Bilateral kronik otiitis media (bilaterel opere)" tanısını konulduğunu, soğuk iklim koşullarının sağlığını olumsuz etkilediğini belirterek, bu sağlık sorunu nedeniyle daha ılıman iklime sahip olan Adana İli Seyhan İçesi, Osmaniye İli, Mersin İli Yenişehir İlçesinde münhal bulunan şube müdürlüğü kadrolarından birine tayininin yapılmasını talep etmiş, davacının bu talebinin Diyanet İşleri Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile reddi üzerine, bu işlem ile bu işlemin dayanağı olan Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin "Grup ve sınıf hizmetinde atama yeri ve yer değiştirme genel şartları" başlıklı 23. maddesinin 3. fıkrasının iptaline karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT :
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na dayanılarak çıkartılan ve 25/06/1983 tarih ve 18088 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin, 16/08/2014 tarih ve 29090 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2014/6578 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın 2. maddesi ile değişik "Memurun İsteği Üzerine Yapılabilecek Yer Değiştirmeler" başlıklı 12. maddesinde; "Sağlık, aile birliği ve can güvenliği mazeretlerinin belgelendirilmesi halinde, hizmet bölgelerindeki ve/veya hizmet alanlarındaki zorunlu çalışma süreleri tamamlanmadan memurun isteği üzerine yer değiştirme suretiyle ataması yapılabilir. Sağlık ve aile birliği mazeretlerine dayalı olarak yer değiştirmeye tabi tutulan memur, mazeretinin devam ettiğini her yıl Ocak ayında alacağı belgeyle belgelendirmek zorundadır. Zorunlu çalışma süresini sağlık veya aile birliği mazeretine dayalı olarak tamamlamamış olan memur mazeretinin sona ermesi durumunda, zorunlu hizmet süresinin eksik kalan kısmını tamamlamak zorundadır." düzenlemesine; aynı Bakanlar Kurulu Kararı'nın 3., 4, ve 5. maddeleri ile değişik 13. maddesinde sağlık, 14. maddesinde aile birliği, 14/A maddesinde ise can güvenliği mazeretine bağlı yer değişikliği düzenlemelerine yer verilmiş; aynı Bakanlar Kurulu Kararı'nın 12. maddesi ile Yönetmeliğe eklenen geçici 5. maddede ise "Kamu kurum ve kuruluşları bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yönetmeliklerini bu Yönetmeliğe uygun hale getirirler. Bu süre içerisinde kamu kurum ve kuruluşlarının yönetmeliklerinin bu Yönetmeliğe aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir." kuralına yer verilmiştir.
15/04/2015 tarih ve 29327 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren dava konusu Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin "Grup ve sınıf hizmetinde atama yeri ve yer değiştirme genel şartları" başlıklı 23. maddesinin 3. fıkrasında "Grup veya sınıf hizmetine tabi olarak il ve ilçelere ilk defa ataması yapılan personel bu yerlerdeki asgari görev süresini tamamlamadan 38. maddenin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan hükümlerden yararlanamaz..." düzenlemesine yer verilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 38. maddesinde ise; "(1) Aşağıda belirtilen mazeretlerin belgelendirilmesi halinde, yer değiştirme isteğinde bulunanların atamaları yapılabilir:
a) Sağlık mazeretine bağlı yer değişikliği: Memurun sağlık mazeretine dayanarak yer değiştirme talebinde bulunabilmesi için; kendisi, eşi, annesi, babası, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ve yargı kararı ile vasi tayin edildiği kardeşinin hastalığının görev yaptığı yerde tedavisinin mümkün olmadığı veya mevcut görev yerinin söz konusu kişilerin sağlık durumunu tehlikeye düşüreceğini eğitim ve araştırma hastanesi veya üniversite hastanesinden alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelendirenler, tedavisinin yapılabileceği en yakın il veya ilçeye atanabilir.
b) Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği: Aile birliği mazeretine dayanarak yer değişikliği memurun;
1) Kamu personeli olan eşinin, kurum içi yer değiştirme suretiyle atanma imkânının olmaması veya mevzuatı uyarınca eşin zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması durumunda bu kapsamdaki eşin bulunduğu yere, atanması suretiyle yapılabilir.
2) Eşlerin her ikisinin de Başkanlıkta çalışıyor olması halinde, Başkanlığın daha fazla hizmet ihtiyacı duyduğu yere, atanması suretiyle yapılabilir.
3) Eşlerin farklı kurumda çalışıyor olması halinde kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanmak suretiyle her iki kurumun da öncelikli hizmet ihtiyacının bulunduğu yere, atanması suretiyle yapılabilir.
4) Kamu personeli olmayan eşinin, talep edilen yerde kesintisiz son üç yıl sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması halinde bu durumda olan eşin bulunduğu yere, atanması suretiyle yapılabilir.
5) Milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya noter olan eşlerinin bulunduğu yere, atanması suretiyle yapılabilir.
6) Aile birliği mazeretine dayanarak yer değiştirme isteğinde bulunan memur, eşinin kamu kurum ve kuruluşlarında kamu personeli olarak çalıştığına veya atanmayı talep ettiği yerde eşinin kesintisiz son üç yıl sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak halen çalıştığına ya da (b) bendinin (5) numaralı alt bendinde sayılan görevlerde bulunduğuna ilişkin belgeyi kurumuna ibraz etmekle yükümlüdür. Ayrıca yer değiştirme başvurusuna, evlilik durumunu kanıtlayan belgenin de eklenmesi gerekir.
7) Müftü, müftü yardımcısı ve şube müdürlerinin aile birliği mazereti sebebiyle nakil isteğinde bulunabilmeleri için eşlerinin aynı seviyede veya daha üst bir görevde bulunmaları gerekir.
8) Devlet Memurluğunda adaylığı kaldırılmayanlar aile birliği mazeretine bağlı olarak yer değiştirme talebinde bulunamazlar.
c) Can güvenliği mazeretine bağlı yer değişikliği: Memurun can güvenliği mazeretine dayanarak yer değiştirme talebinde bulunabilmesi için; kendisinin, eşinin veya bakmakla yükümlü olduğu çocuklarından birinin bulunduğu yerde kalmasının can güvenliğini tehdit altında bırakacağının adli veya mülki idare makamlarından alınacak belgeyle belgelendirmesi gerekir. 8/3/2012 tarihli ve 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca hakkında adli makamlarca işyerinin değiştirilmesine ilişkin koruyucu tedbir kararı alınan memur, bir başka yere atanabilir.
(2) Sağlık ve aile birliği mazeretlerine dayalı olarak yer değiştirmeye tabi tutulan memur, mazeretinin devam ettiğini her yıl Ocak ayında alacağı belgeyle belgelendirmek zorundadır. Zorunlu çalışma süresini sağlık veya aile birliği mazeretine dayalı olarak tamamlamamış olan memur mazeretinin sona ermesi durumunda, zorunlu hizmet süresinin eksik kalan kısmını tamamlamak zorundadır. Sağlık ve can güvenliği mazeretlerine dayalı olarak yapılacak yer değiştirme suretiyle atamalar, atanma dönemine tabi değildir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin "Grup ve sınıf hizmetinde atama yeri ve yer değiştirme genel şartları" başlıklı 23. maddesinin 3. fıkrası yönünden incelendiğinde:
15/04/2015 tarih ve 29327 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin "Grup ve sınıf hizmetinde atama yeri ve yer değiştirme genel şartları" başlıklı 23. maddesinin 3. fıkrası, 11/04/2018 tarih ve 30388 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin 2. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olup, bu nedenle karar tarihi itibarıyla yürürlükte bulunmayan dava konusu Yönetmelik hükmü hakkında karar verilmesine olanak bulunmamaktadır.
Ancak, dava konusu işlemin, tesis edildiği tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre irdeleneceği, bireysel işlemin tüm hukuki sonuçları ile birlikte ortadan kaldırılmadığı sürece, anılan işlemin dayanağı olan düzenleyici işlemin sonradan yürürlükten kaldırılmasının, söz konusu bireysel işlemle ilgili olarak açılan davanın sonuçlanmasına engel oluşturmayacağı açıktır.
Dava, davacının sağlık mazereti nedeniyle yer değişikliği isteminin reddine ilişkin Diyanet İşleri Başkanlığının … tarih ve … sayılı bireysel işlem yönünden incelendiğinde:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na dayanılarak çıkartılan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin, 16/08/2014 günlü, 29090 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2014/6578 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile değişik "Memurun İsteği Üzerine Yapılabilecek Yer Değiştirmeler" başlıklı 12. maddesinde; "Sağlık, aile birliği ve can güvenliği mazeretlerinin belgelendirilmesi halinde, hizmet bölgelerindeki ve/veya hizmet alanlarındaki zorunlu çalışma süreleri tamamlanmadan memurun isteği üzerine yer değiştirme suretiyle ataması yapılabilir. Sağlık ve aile birliği mazeretlerine dayalı olarak yer değiştirmeye tabi tutulan memur, mazeretinin devam ettiğini her yıl Ocak ayında alacağı belgeyle belgelendirmek zorundadır. Zorunlu çalışma süresini sağlık veya aile birliği mazeretine dayalı olarak tamamlamamış olan memur mazeretinin sona ermesi durumunda, zorunlu hizmet süresinin eksik kalan kısmını tamamlamak zorundadır." düzenlemesine yer verilmiş; devamında ise, 13. maddesinde sağlık, 14. maddesinde aile birliği, 14/A maddesinde ise can güvenliği mazeretine bağlı yer değişikliği düzenlenmiş; aynı Bakanlar Kurulu kararı ile Yönetmeliğe eklenen geçici 5. maddede "Kamu kurum ve kuruluşları bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yönetmeliklerini bu Yönetmeliğe uygun hale getirirler. Bu süre içerisinde kamu kurum ve kuruluşlarının yönetmeliklerinin bu Yönetmeliğe aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir." kuralına yer verilmiştir.
Diyanet İşleri Başkanlığında görevli personelin mazeret nedeniyle yer değişikliği istemlerine ilişkin olarak, 15/04/2015 tarih ve 29327 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren dava konusu Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin "Mazeret sebebiyle yer değiştirme" başlıklı 38. maddesinin (a) bendinde sağlık, (b) bendinde aile birliği ve (c) bendinde can güvenliği mazeretine yer verilerek, yukarıda değinilen ve referans yönetmelik olan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğe uygun düzenlemeler yapılmıştır.
Ancak, dava konusu Yönetmeliğin "Grup ve sınıf hizmetinde atama yeri ve yer değiştirme genel şartları" başlıklı 23. maddesinin 3. fıkrasında "Grup veya sınıf hizmetine tabi olarak il ve ilçelere ilk defa ataması yapılan personel bu yerlerdeki asgari görev süresini tamamlamadan 38 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan hükümlerden yararlanamaz..." şeklindeki düzenleme ile, Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte yer alan düzenlemeleri daraltan ibarelere yer verilmiştir.
Söz konusu düzenleme, personelin, çeşitli mazeretlerle atanma talebinde bulunabilmesinin engellenmesi ve personelin Anayasa ve yasalardan doğan haklarını kullanamaması sonucunu doğurur ki, bu durum hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmamakta olup, söz konusu düzenlemede hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda; hukuka aykırılığı saptanan dava konusu Yönetmeliğin 23. maddesinin 3. fıkrasına istinaden tesis edilen, davacının sağlık mazereti nedeniyle yer değişikliği isteminin reddine ilişkin Diyanet İşleri Başkanlığının ...tarih ve... sayılı işleminde de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin "Grup ve sınıf hizmetinde atama yeri ve yer değiştirme genel şartları" başlıklı 23. maddesinin 3. fıkrasının iptali istemi yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Sağlık mazereti nedeniyle yer değişikliği isteminin reddine ilişkin Diyanet İşleri Başkanlığının … tarih ve … sayılı dava konusu işleminin İPTALİNE,
3. Aşağıda ayrıntısı gösterilen …-TL yargılama giderlerinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen …-TL vekâlet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
5. Yürütmenin durdurulmasına itiraz aşamasında davalı idarelerden … Başkanlığı tarafından yapılan …- TL posta giderinin bu idare üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra taraflara iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 01/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.