Danıştay 12. Daire 2021/153 Esas 2021/1842 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/153
Karar No : 2021/1842

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : Başkanlığı
VEKİLİ : ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem :Çankırı ili, Ilgaz ilçesi ... Camiinde Müezzin-Kayyım olarak görev yapan davacının, 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun'un 25. maddesi uyarınca siyasetle ilgilenme yasağını ihlal ettiğinden bahisle görevine son verilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı işleminin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarihl ve E: ..., K: ... kararıyla; gerek Anayasa'nın 136. maddesi ve gerekse 633 sayılı Kanunun 25.maddesinde, Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluşunun her derecesinde görev yapan kamu görevlilerinin siyaset yapamayacakları ve siyasi övme veya yerme tutum ve davranışlarında bulunamayacaklarının düzenlendiği, bu düzenlemelerin amacının başta din görevlileri olmak üzere, Diyanet İşleri Başkanlığı'nda görev alan her kademedeki kamu görevlilerinin tüm siyasi görüşlerin dışında tutularak, laik, objektif ve milli birlik ve beraberliğin tesis edilmesine yönelik bir tavır sergilemelerini sağlamak olduğu belirtilerek, uyuşmazlıkta, müezzin kayyım olarak görev yapan davacının, internet ortamındaki sosyal paylaşım sitesindeki kimi yazı ve paylaşımlarının açıkça siyasi yerme niteliği taşıdığı açık olduğundan; 633 sayılı Kanun'un 25. maddesi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İsnat edilen eylemlerin kamu hizmeti dışında olduğu ve kamu hizmetine tesiri olmadığı, özel hayatı içinde, ülke gündemine ait bazı haberleri ve başka şahıslara ait yorum ve fotoğrafları kendi facebook sayfasında paylaştığı, bu paylaşımların demokrasi ve düşünce özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı hakkında yapılan soruşturma sonucunda, davacının siyasi konularda tarafsızlığını koruyamadığı ve tespit edilen eylemleri ile 633 sayılı Kanun'un 25. maddesine aykırı hareket ettiğinin anlaşıldığı, mevzuata uygun olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı "Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı" uyarınca Dairemize devredilen dosya incelendi ve tekemmül ettiği anlaşıldığından, davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Çankırı ili, Ilgaz ilçesi ... Camiinde Müezzin-Kayyım olarak görev yapan davacı hakkında 30 Mart 2014 seçimleri öncesinde (2014 yılı Ocak, Şubat aylarında) sosyal paylaşım sitelerinde siyasi nitelikte paylaşım yaptığı iddiasına yönelik olarak ... tarafından Kaymakamlığa verilen şikayet dilekçesi neticesinde yapılan soruşturma sonucu düzenlenen ... tarih ... sayılı soruşturma raporunda; davacının, 15 Ocak ile 21 Şubat tarihlerinde sosyal paylaşım sitesinde yer verdiği yazı, resim ve videolarla iktidar partisi aleyhine telkinlerde bulunduğunun tespit edilmesi sonucu, Devlet memurlarının siyaset yapma yasağını ihlal etmiş olması sebebiyle 633 sayılı Kanun'un "Siyasetle İlgilenme" başlıklı 25. maddesi uyarınca Diyanet İşleri Başkanlığındaki işine son verilmesi teklifi getirilmiştir.
Söz konusu teklifin Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Kurulunda görüşülmesi sonucu davacının siyasi eylemleriyle anılan mevzuat ile getirilen yasağı ihlal ettiği gerekçesiyle tesis edilen ... tarih ve ... sayılı karar ile Diyanet İşleri Başkanlığındaki işine son verilmesine karar verilmiş ve bu karar Diyanet İşleri Başkanlığınca onaylanarak ... tarih ve ... sayılı işlemi ile davacının görevine son verilmiştir.
Bunun üzerine, davacının görevine son verilmesine ilişkin anılan işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 25. maddesinde, herkesin, düşünce ve kanaat hürriyetine sahip olduğu, her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimsenin, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamayacağı, düşünce ve kanaatleri sebebiyle kınanamayacağı ve suçlanamayacağı, 26. maddesinde de; herkesin, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahip olduğu, bu hürriyetin resmi makamların müdahalesi olmaksızın haber veya fikir almak ya da vermek serbestliğini de kapsadığı hükmüne yer verildiği, devamında hürriyetin kullanılmasının hangi amaçlarla sınırlanabileceğinin açıklandığı, 90.maddesinin son fıkrasında ise; usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası andlaşmaların Kanun hükmünde olduğu, usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınacağı düzenlenmiştir.
İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşmenin (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi) ''ifade özgürlüğü'' başlığı taşıyan 10.maddesinde, '' 1. Herkes ifade özgürlüğü hakkına sahiptir. Bu hak, kamu makamları tarafından müdahale olmaksızın ve ulusal sınırlar dikkate alınmaksızın, görüşlere sahip olma ve bilgi ve düşünceleri edinme ve bunları yayma özgürlüğünü içerecektir. Bu Madde, Devletlerin, radyo televizyon ya da sinema işletmeciliğinin izne/ruhsata bağlanması isteminde bulunmalarını engellemeyecektir. 2. Bu özgürlüklerin kullanımı, ödevler ve sorumluluklar ile yürütüleceğinden, ulusal güvenliğin, ülke bütünlüğünün ya da kamu emniyetinin yararı, düzensizliğin ya da suçun önlenmesi için, sağlığın ya da ahlakın korunması için, başkalarının şöhret ve haklarının korunması için, gizli bilginin edinilerek açığa çıkmasının önlenmesi için, yahut yargılama organlarının yetki ve tarafsızlığının muhafaza edilmesi için, hukukun öngördüğü ve demokratik bir toplumda gerekli bulunan türdeki formalitelere, koşullara, kayıtlamalara ya da cezalara tabi tutulabilir.''kuralına yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Tarafsızlık ve Devlete Bağlılık" başlıklı 7. maddesinde, "Devlet memurları siyasi partiye üye olamazlar, herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan bir davranışta bulunamazlar; görevlerini yerine getirilirken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi ayırım yapamazlar; hiçbir şekilde siyasi ve ideolojik amaçlı beyanda ve eylemde bulunmazlar ve bu eylemlere katılamazlar. Devlet memurları her durumda Devletin menfaatlerini korumak mecburiyetindedirler. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve kanunlarına aykırı olan, memleketin bağımsızlığını ve bütünlüğünü bozan Türkiye Cumhuriyetinin güvenliğini tehlikeye düşüren herhangi bir faaliyette bulunamazlar. Aynı nitelikte faaliyet gösteren herhangi bir harekete, gruplaşmaya, teşekküle veya derneğe katılamazlar, bunlara yardım edemezler." hükmüne yer verilmiştir.
633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un "Siyasetle ilgilenme" başlıklı 25. maddesinde, "Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluşunun her derecesinde görev alan personel, Memurin Kanununun hizmetliler için yasak ettiği siyasi faaliyetten başka, dini görevi içinde veya bu görevin dışında, her ne suretle olursa olsun, siyasi partilerden herhangi birini veya onların tutum ve davranışını övemez ve yeremez. Bu gibi hareketleri tahkikatla sabit olanların, ilgili ve yetkili mercilerce işine son verilir." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu işlemin dayanağı soruşturma raporu incelendiğinde, davacının eyleminin, ... Gazetesi, ... Haber, ... Haber, ... Cevaplar gibi haber siteleri ve internet ortamındaki diğer kişilerce oluşturulan yazıların, kendi adına açtığı facebook isimli sosyal paylaşım sitesindeki sayfasına eklenmek suretiyle gerçekleştiği, eylemin işlendiği tarihte, paylaşım yapılan sitelerin erişim engelinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Facebook sitesinin, gazete, dergi, radyo televizyon gibi bir genel yayın organı olmadığı, kişinin kendisinin seçtiği arkadaşları ile paylaşımda bulunduğu, sohbet ettiği, kişisel bir alan olduğu, bu özelliği gereği kişinin Devlet memuru sıfatının önem arzetmediği, facebook sitesinde kullanılan ve suç niteliğinde olmayan ifadelerin, Anayasamızca güvence altına alınan ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde de açıkça belirtilen ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, davacının paylaşımlarının değerlendirilmesinden, Anayasamızca güvence altına alınan ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde de açıkça belirtilen ifade özgürlüğü kapsamında kaldığı, mesleki faaliyetini yürüttüğü ortamda bulunmadığı ve bu suretle 633 sayılı Kanun'un 25. maddesinde düzenlenen dini görevi içinde veya dışında, her ne suretle olursa olsun, siyasi partilerden herhangi birini veya onların tutum ve davranışını övme ve yerme yasağını ve 657 sayılı Kanun'un 7.maddesinde düzenlenen tarafsızlık koşulunu ihlal ettiği sonucuna ulaşılamayacağından, anılan fiili nedeniyle davacının görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ... TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 01/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.