MAHKEMESİ: Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA

KARAR
A) Davacı istemi;
Davacı vekili Kurumca 2017 yılında, hatalı işlem yapıldığı gerekçesiyle davacıya 1479 sayılı Yasaya göre bağlanan aylığın iptal edilerek; 2926 sayılı Yasaya göre aylık bağlandığını; 1479 sayılı Yasaya göre bağlanan aylığın yersiz ödeme kabul edildiğini ve 2926 sayılı Yasaya göre bağlanan aylığın tutarının mahsup edilerek, 01/03/2017 tarihi itibariyle 38.709,03 TL borç tahakkuk ettirildiğini; tahakkuk ettirilen borç için aylık gelirin % 25’ine tekabül edecek şekilde kesintiye başlandığını; Kurumun bu işleminin iptali ile borçlu olmadığının tespiti ve aylığın yeniden bağlanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabı;
Davalı vekili Kurum tarafından yapılan işlemlerin mevzuata uygun olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı;
İlk Derece Mahkemesince; "davanın KABULÜ ile; davacı ..."nin yaşlılık aylığını iptal eden davalı kurum işleminin iptali ile davacıya 01/02/2000 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin ve davacının davalı kuruma borçlu olmadığının tespitine" karar verilmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı;
Bölge Adliye Mahkemesince Kurumun hatalı işlemi ile davacıya 2926 sayılı Kanun yerine 1479 sayılı Kanun uyarınca aylık bağlandığı, davacının olaya dahli olmadan tamamen Kurumun hatalı şekilde işlem yaptığı, davacıya 1479 sayılı Kanun kapsamından bağlanan aylığın yaklaşık 17 yıl sonra kesilerek geriye dönük borç çıkarılması işleminin Medeni Kanun"daki iyiniyet hükümlerine de aykırı olduğu, Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 19/04/2016 tarih, 2015/13556 E. 2016/6923 K. sayılı kararı ile onanan ...1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 30/04/2015 tarih, 2014/550 E. - 2015/339 K. sayılı kararının da aynı doğrultuda olduğu anlaşıldığından davanın kabulüne dair Mahkeme kararı ve gerekçesi yerinde olduğu gerekçesiyle ve dava açılırken harcın maktu yatırılması, ön inceleme aşamasında davanın, “Kurum işleminin iptali olduğunun” belirtilmesi karşısında Mahkeme kararının tespit niteliğinde olduğu anlaşıldığından, davacı vekilinin “nispi vekalet ücreti yerine maktu vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğu” şeklindeki istinaf itirazı yerinde görülmediği belirtilerek taraf vekillerinin istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
E)Temyiz;
Davalı SGK vekili, davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verildiği, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf talebinin kabul edilerek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
E)Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe;
Dava, davalı Kurum tarafından, 1479 sayılı Kanuna göre bağlanan yaşlılık aylığının başlangıç tarihinden itibaren iptal edilerek 2926 Sayılı Kanunun 17. maddesine göre bağlanan aylıkla aradaki farktan dolayı yersiz ödeme bildirilen davacının, davalı Kurum"a borcu olmadığının tespiti ile iptal edilen aylığın yeniden bağlanması istemine ilişkindir.Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden davacının 10/06/1933 tarihinde doğduğu, 27/10/1982 – 27/12/1983 ve 15/07/1996 – 10/12/1999 tarihleri arasında toplam 4 yıl 6 ay 25 gün 1479 sayılı Kanun kapsamında, 01/01/1986 – 15/07/1996 tarihleri arasında da toplam 10 yıl 6 ay 14 gün 2926 sayılı Kanun kapsamında sigortalılığının bulunduğu, davacının 10/12/1999 tarihli tahsis talebine istinaden 01/01/2000 tarihi itibariyle 1645 gün 1479 sayılı Kanun, 3794 gün 2926 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılık süresi olmak üzere toplam 5439 gün üzerinden 1479 sayılı Kanunun 35. maddesine göre aylık bağlandığı, Kurumun, 30/12/2016 tarihinde; “1479 sayılı Kanun kapsamında sehven aylık bağladığı, bu aylığı başlangıçtan itibaren iptal ederek 2926 sayılı Kanunun 17. maddesine göre aylık bağladığı, 10/12/1999 tarihinde davacının yaş şartını sağladığı ancak prim gününün 1260 gün olması gerekirken 1225 olduğu, buna göre 1479 sayılı Kanun kapsamında 35 gün eksik priminin bulunduğunun belirtildiği, 31/10/2016 tarih, 5798218 sayılı Kurum işlemi ile, davacının son 7 yıllık süresinin en fazla 1479 sayılı Kanun kapsamında olmadığı tespit edildiğinden 1479 sayılı Kanuna göre bağlanan yaşlılık aylığının Kurum hatası kabul edilerek kişi borcu çıkarılması gerektiğinin belirtildiği, Kurumun, 30/12/2016 tarihinde 1479 sayılı Kanun kapsamında sehven aylık bağladığından, bu aylığı başlangıçtan iptal ederek 2926 sayılı Kanunun 17. maddesine göre aylık bağladığı ve aradaki farktan dolayı yersiz ödenen 38.709,03 TL’yi borç çıkardığı, 03/09/2017 tarihli borç bildirim belgesi ile 38.709,03 TL borcun faizsiz şekilde ödenmesinin talep edildiği, davacının 21/02/2017 tarihinde Kurum"a başvurarak “Kurum işleminin gözden geçirilerek aylığın esnaf Bağ-Kur sigortalılıktan bağlanması”nı talep ettiği, davacının bu başvurusuna, Kurumun 14/04/2017 tarihli cevabı ile; “davacıya sehven 1479 sayılı Kanunun 35. maddesine göre bağlanan yaşlılık aylığının başlangıç itibariyle iptal edilerek aynı tarih itibariyle 2926 sayılı Kanunun 17. maddesine göre aylık bağlandığını” belirttiği anlaşılmaktadır. Dava tarihinden sonra yürürlüğe giren 05/12/2017 Tarihli ve 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği"nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"ten de söz etmek gerekir.05.12.2017 Tarihli ve 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği"nde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin “Aylık bağlandıktan sonra prim ödeme gün sayısı eksik olduğu tespit edilenler” başlıklı geçici 35. maddesinde;
“ (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Kanuna veya ilgili sosyal güvenlik kanunlarına göre aylık bağlanmış olanlardan, tahsis talep veya ölüm tarihi itibariyle ilgili kanunlarında öngörülen aylık bağlama koşullarından prim ödeme gün sayısı şartının sigortalıların kasıtlı veya kusurlu davranışlarından kaynaklanmayan nedenlerle yerine gelmediği daha sonra anlaşılanların eksik hizmet süreleri;
a) Kanun"a veya 3201 sayılı Kanun"a göre borçlanılacak süresi olanlar, borçlanma talep tarihinde Kanun"un 82. maddesine göre tespit edilecek prime esas günlük kazanç alt sınırı üzerinden eksik hizmet süresi kadar borçlandırılmak,
b) Birinci fıkranın (a) bendi kapsamında borçlanılacak süresi olmayanlar ile borçlanılacak süreleriyle eksik hizmet süresini tamamlamayanlardan; tahsis talep tarihi ile yersiz ödemenin tespit edildiği tarih arasında Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrası kapsamında sigortalılığı bulunanların eksik hizmet süresinin tamamlanacağı tarihe kadar hizmet verilmek,
c) Birinci fıkranın (a) ve (b) bendi kapsamında süresi olmayanlardan; isteğe bağlı, 2925 sayılı Kanun"a tabi, Kanun"un Ek 5. maddesi ile ek 9. maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki sigortalılıkları tahsis talep tarihi itibariyle aylığa hak kazanmaları nedeniyle sona erenlere, eksik hizmet süresinin tamamlanacağı tarihe kadar belirtilen kapsamdaki sigortalılıkları devam ettirilmek, suretiyle tamamlatılır.
(2) Birinci fıkranın (a) bendi kapsamında olanlar için yeni bir aylık hesabı yapılmaz ve aylık başlangıç tarihi değiştirilmez. (b) ve (c) bentleri kapsamında olanlar için ise aylık bağlanmış olan sigortalılık haline göre eksik hizmet süresinin tamamlanacağı tarih itibariyle yeniden aylık hesaplanır ve yapılacak hesaplamada; devam eden sigortalılık süreleri gün ve kazanç olarak, borçlanılacak süreler sadece prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilir.
(3) Birinci fıkranın (a), (b) veya (c) bentleri kapsamında tahakkuk edecek borç tutarları ile bu madde kapsamında olanlara son aylık ödenen tarihten eksik hizmet süresi kadar geriye gidilerek tespit edilecek sürede yapılmış olan yersiz ödemeler Kanunun 96 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında aylıklarından kesilmek suretiyle tahsil edilir. Ancak bu maddenin yürürlük tarihinden önce aylıkları kesilerek Kanunun 96 ncı maddesi hükümlerine göre yersiz ödenen tutarların tamamı tahsil edilmiş olanlar ile tahsil süreci devam edenlerin ödemiş oldukları tutarlar bu madde kapsamında hesaplanan yersiz ödeme tutarından fazla ise iade ve mahsup edilmez. ” hükümleri yer almaktadır.Mahkemece dava tarihinden sonra yürürlüğe giren yukarıda sözü edilen yönetmelik gereğince davalı Kurum"a müracaat etmesi için davacıya süre verilerek davalı Kurum işleminin sonucuna göre karar vermek gerekirken eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilerek temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı kaldırılmasına, ilk derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir,
G) SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 10/12/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.