Danıştay 6. Daire 2018/6560 Esas 2021/4857 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/6560
Karar No : 2021/4857

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
DAVACI YANINDA MÜDAHİL : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Valiliği
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İzmir İli, Buca İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda kabul edilen ... sayılı parselasyonda düzenleme ortaklık payı (DOP) oranının yasal sınır olan %40'ın altına düşürülemediği gerekçesi ile davalı idare adına kayıtlı bulunan ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın bir kısmının İmar Kanununun 18 İnci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 32. maddesi uyarınca değerlendirilmesi için gerekli muvafakatin verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarihli, E: ..., K: ... sayılı kararda; dava dosyasındaki mevcut bilgi ve belgeler ile mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde hazırlanan bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, düzenleme sahasında umumi hizmetlere ayrılan miktarın düzenlemeye giren alan toplamının %40'ından fazla olması, belediyeye ait taşınmazların tahsis edilmesine karşın bunun yetmemesi karşısında, Hazineye ait ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın düzenleme ortaklık payı ile oluşturulması gereken yol ve ilkokul alanına isabet eden 3.607,10 m2'lik kısmının İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 32. maddesi uyarınca imar planındaki fonksiyonu olan yol ve ilkokul olarak tahsis edilmek kaydıyla devrine muvafakat edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İmar Kanununun 18 İnci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 32. maddesi uyarınca düzenleme ortaklık payının yasal sınır olan %40'a indirilmesi amacıyla Hazine taşınmazlarının meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşım istasyonu ve terminal gibi umumi hizmetlere rastlayan kısımlarının belediyeye devri mümkün ise de, aynı Yönetmeliğin 12. maddesi uyarınca kamu ortaklık payı ile oluşturulan okul alanının devrine cevaz veren bir mevzuat hükmünün bulunmadığı, uyuşmazlıkta, yürürlükte bulunan uygulama imar planına göre küçük bir kısmı yol, kalan kısmı ilkokul alanında kalan taşınmazın, herhangi bir ayrım yapılmaksızın bütününe yönelik devir isteminde bulunulduğu, yol alanında kalan kısmını ayırmak suretiyle devir talebinde bulunulmadığı hususu gözetildiğinde, davacının taşınmazın devrine muvafakat verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddi yolunda tesis edilen dava konusu işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmış, istinaf başvurusunun kabulü ile İdare Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu taşınmaz için getirilen okul alanı kullanımın düzenleme ortaklık payından karşılanacağı, temyize konu kararda hatalı olarak okul alanının kamu ortaklık payından karşılanan alan olarak belirtildiği, bilirkişi raporunda muvafakat işleminin reddinin kamu yararına ve parselasyon tekniğine aykırı olduğu ortaya konulduğundan kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASININ ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 10/07/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 101. maddesi uyarınca Hazine malları konusunda genel yetkili kuruluş Milli Emlak Genel Müdürlüğü olup anılan Genel Müdürlük aynı Kararnamenin 99. maddesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hizmet birimleri arasında sayıldığından ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1. maddesinin 19. fıkrası uyarınca, Hazineye ait taşınmazlara ilişkin olarak İzmir Defterdarlığı Milli Emlak Dairesi Başkanlığı yerine, İzmir Valiliği (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) davalı olarak alınarak, gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İzmir İli, Buca İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda kabul edilen ... sayılı parselasyon işleminde düzenleme ortaklık payı (DOP) oranının yasal sınır olan %40'ın altına düşürülemediği gerekçesi ile davalı idare adına kayıtlı bulunan ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın bir kısmının İmar Kanununun 18 İnci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 32. maddesi uyarınca değerlendirilmesi için gerekli muvafakatin verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinde; “İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır. Belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında "düzenleme ortaklık payı" olarak düşülebilir. Ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde kırkını geçemez. Düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tabi tutulan yerlerin ihtiyacı olan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları, (3194 sayılı İmar Kanununun 18.maddesi uyarınca yapılan parselasyon işlemlerinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları kamu ortaklık payından oluşturulurken 17.12.2003 tarih ve 25319 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan değişiklikle Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve orta eğitim kurumlarının eğitim tesislerinin düzenleme ortaklık payından karşılanacağı hükme bağlanmıştır.) yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri ve karakol gibi umumi hizmetlerden ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden başka maksatlarla kullanılamaz. Düzenleme ortaklık paylarının toplamı, yukarıdaki fıkrada sözü geçen umumi hizmetler için, yeniden ayrılması gereken yerlerin alanları toplamından az olduğu takdirde,eksik kalan miktar belediye veya valilikçe kamulaştırma yolu ile tamamlanır…” hükmü bulunmaktadır.
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan İmar Kanununun 18 İnci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 12. maddesinde, "Düzenleme sahasında bulunan hastane, kreş, belediye hizmet veya diğer resmi tesis alanı gibi umumi tesislere ayrılan alanların parselleri, düzenlemeye giren parsellerin alanları oranında pay verilmek suretiyle hisselendirilir.", 32. maddesinde, "Düzenleme sahasında umumi hizmetlere ayrılan miktarın, düzenlemeye giren alan toplamının % 35`inden daha fazla çıkması halinde, bu miktarın % 35`e düşürülmesi için önce, varsa bu düzenleme sahasındaki belediyeye ait arsalar, bu işe tahsis edilir. Bunlar yetmediği takdirde, bu sahada, belediyeye devri mümkün hazine veya özel idare mülkiyetindeki parsellerden; meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşım istasyonu ve terminal gibi umumi hizmetlere rastlayan kısımların belediyeye devirleri sağlandıktan sonra aynı maksada tahsis edilirler. Bunlar da yetmediği takdirde, aşağıdaki sıraya göre kamulaştırma yapılır. a) Kadastro parsellerinin yüzölçümü en büyük olanından başlamak üzere, müstakil imar parselleri verildikten sonra arta kalan miktarları, b) Alanları en küçük bir imar parseli alanının dörtte birinden daha küçük olan kadastro ve varsa imar parsellerinin en küçüğünden başlanarak yeteri kadarı, c) Tamamı yol, meydan, park, yeşil saha, genel otopark, cami, karakol gibi umumi tesislere isabet eden kadastro ve varsa imar parsellerinin yeteri kadarı, kamulaştırılır." düzenlemeleri yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında, İmar Kanununun 18 İnci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 32. maddesi uyarınca düzenleme ortaklık payının yasal sınır olan %40'a indirilmesi amacıyla Hazine taşınmazlarının meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşım istasyonu ve terminal gibi umumi hizmetlere rastlayan kısımlarının belediyeye devri mümkün ise de, aynı Yönetmeliğin 12. maddesi uyarınca kamu ortaklık payı ile oluşturulan okul alanının devrine cevaz veren bir mevzuat hükmünün bulunmadığından bahisle dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca yapılan parselasyon işlemlerinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları kamu ortaklık payından oluşturulurken 17/12/2003 tarih ve 25319 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan değişiklikle Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve orta eğitim kurumlarının eğitim tesislerinin düzenleme ortaklık payından karşılanacağı hükme bağlanmıştır. Öte yandan, yukarıda anılan Yönetmeliğin 32. maddesinde sayılan umumi hizmetlere rastlayan kullanımların niteliğine bakıldığında, dava konusu taşınmaza getirilen ve düzenleme ortaklık payından karşılanacak olan okul alanı kullanımının da bu madde kapsamında değerlendirilmesi gerektiği açıktır.
Bu durumda, düzenleme sahasında umumi hizmetlere ayrılan miktarın düzenlemeye giren alan toplamının %40'ından fazla olması, belediyeye ait taşınmazların tahsis edilmesine karşın bunun yetmemesi karşısında, Hazineye ait ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın düzenleme ortaklık payı ile oluşturulması gereken yol ve ilkokul alanına isabet eden 3.607,10 m2'lik kısmının İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 32. maddesi uyarınca imar planındaki fonksiyonu olan yol ve ilkokul olarak tahsis edilmek kaydıyla devrine muvafakat edilmesi gerektiği sonucuna varıldığından dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi gerekirken, istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılması ve davanın reddi yolundaki temyize konu İdari Dava Dairesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararın BOZULMASINA,
3. Dosyanın adı geçen ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi gönderilmesine, 31/03/2021 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.