21. Hukuk Dairesi 2019/733 E. , 2019/7671 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ: Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
K A R A R
A)Davacı İstemi: Davacı, ... Süt Fabrikasına 1994 yılından beri süt sattığını, 2002 yılından beri de prim kesintisi yapıldığı halde kurumca bu sürelerin sigortalılık süresine eklenmediğini belirterek; 01/02/2002-31/12/2009 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak tescilini, bu sürelerin Kurumun tescil etmiş olduğu tarım Bağ-Kur sigortalılık süresine eklenmesini, aksi yöndeki Kurum kararının iptalini talep ve dava etmiştir.
B)Davalı Cevabı: davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı : İlk derece mahkemesi gerekçesinde özetle; davacının ilk kesintinin yapıldığı 1997 ve sonrası için 2926 s. Kanun sigortalısı olduğu, ancak talebine göre sürelerin belirlendiği, dinlenilen tanıklar, keşif sonucunda alınan bilirkişi raporları ile anılan tarihlerde davacının tarımsal ve hayvancılık faaliyetinin devam ediyor olması değerlendirilerek " Davanın kabulü ile; 1-Davacı ..."in 01/02/2002 - 31/12/2009 tarihleri arasında tarım bağ-kur sigortalısı olduğunun tespit ve tesciline, kurumun tescil etmiş olduğu tarım bağ-kur sigortalılık sürelerine eklenmesine, aksi yöndeki kurum kararının iptaline " karar vermiştir.
İstinaf Başvurusu ; Davacının tarımsal ürününü verdiği ... Süt Fabrikası" ndaki ürün teslimine ilişkin kayıtların tetkiki yapılmadan, ziraat oda kaydının 31/12/2010 tarihinde başladığı gözetilmeden eksik araştırma ile karar verildiği ve re" sen dikkate alınacak nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı : Davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
E)Temyiz:
Davalı kurum vekili: İstinaf talebindeki aynı gerekçelerle bozulmasını talep etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Dava özetle, 01/02/2002-31/12/2009 tarihleri arasındaki ... Süt Fabrikası" nca davacının babası adına yapılan tevkifatların davacıya aidiyeti ile bu sürelerin tarım bağ-kur sigortalılık sürelesi olarak tespiti istemine ilişkindir.Mahkemece hükümde yazıldığı şekilde davanın kabulüne karar verilmiş olmakla Bölge Adliye Mahkemesince karar usul ve yasaya uygun bulunmuştur.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının ... Ziraat Odası kaydına istinaden 31/12/2010 tarihi itibariyle tarım bağ-kur tescilinin sağlandığı, 02/12/2014 tarihinde Kuruma müracaat ederek ... süt fabrikası kesintilerine istinaden geriye doğru tescil talebinde bulunduğu, davacı adına Ketaş" tan kesinti yapılmadığı, davacının almış olduğu listedeki kesintilerin davacıya ait olmayıp davacının babasına ait olduğunun tespit edilmesi üzerine geriye doğru tescil yapılmadığı, 8641 müstahsil numarası ile ... Gıda San. ve Tic. A.Ş." den yapılan kesintilerin davacının babası Bilal Karagüzel adına kayıtlı olduğu, ilgili şirket 27/01/2015 tarihli cevabında kesintilerin sehven davacı adına değil de babası adına yazıldığını bildirdiği, kesintilere ilişkin tevkifat listelerinin bir kısmının bulunduğu, ancak tamamının dosyada bulunmadığı, davacının 01/01/2000 tarihinden itibaren devam eden ilçe tarım müdürlüğü kaydı, 28/12/2010 tarihinden devam eden ziraat odası kaydı bulunduğu, muhtarlık cevabına göre geçimini besicilik ve süt satımı ile sağladığı, tarla ve fındık bahçesi vasıflı taşınmazlarının bulunduğu, davacının taşınmazlarında keşif yapıldığı ve bilirkişi raporu alındığı anlaşılmaktadır.Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş kararları; Kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi halinde, Bağ-Kur’un prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi, yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil yükümlülüğüne aykırılık teşkil ettiğinden, prim tevkifatının yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren sigortalı olarak kabulü gerektiği yönündedir.İlk prim kesintisini izleyen yıllarda prim kesintisi veya ürün tesliminin gerçekleştiğinin belirlendiği durumlarda, bu yıllar için de tespit kararı verilmesi gerekmektedir.Tarım Bağ-Kur sigortalılığının temel koşulu 2926 sayılı Yasanın 2/1 ve 3/b maddelerinde belirtildiği gibi, tarımsal faaliyette bulunmaktır. Prim tevkifatına dayalı tespit davasında, salt ziraat odası ve kooperatif kaydı gibi belgelerin bulunması, davanın kabulü için yeterli değildir. Tarımsal faaliyetin sürdüğünün, faaliyete ilişkin olarak hangi tarımsal ürünlerin üretildiği, nereye satıldığı veya teslim edildiği gibi hususlar da somutlaştırılarak belirlenmelidir. Prim tevkifatı ve ürün tesliminin, iki yıla kadar olan süre dışında süreklilik arzettiği hallerde de, tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilebilir.Öte yandan, 5510 sayılı Yasa"nın 7/b maddesi uyarınca sigorta hak ve yükümlülükleri 4 üncü maddenin birinci fıkrasının b bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan, tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için tarımsal faaliyetlerinin kanunla kurulu ilgili meslek kuruluşlarınca veya kendilerince, bir yıl içinde bildirilmesi halinde kaydedildiği tarihten, bu süre içinde bildirilmemesi halinde ise bildirimin Kuruma yapıldığı tarihten itibaren başlayacağı bildirilmiştir.Davacının kendisine ait olduğunu iddia ettiği kesintilerde babası Bilal Karagüzel" in kaydedildiği, davacının da açtığı bu dava ile babası adına kayıtlı müstahsillerin kendisine ait olduğunun tespitini amaçladığı, bu tür davalarda gösterilmesi gereken özen gereğince sağlıklı bir sonuca ulaşılabilmesi için olabildiğince araştırma yapılması gerektiği açıktır. Kişilerin sosyal güvenliği Anayasal bir hak olup güvence altında bulunduğu, bu tür aidiyet davalarında da hizmetin gerçekten davacıya ait olup olmadığının tespitinin çok önemli olduğu açıktır.Somut olayda ise, 01/02/2002-31/12/2009 tarihleri arasında davacının babası adına tevkifat bildirimlerinin yapıldığı, davacının kimlik bilgileri ile tevkifat bildirimi yapılıp yapılmadığının araştırılmadığı, sadece davacının ihtilaflı dönemde tarımla uğraştığına dair tespit ile sonuca gidildiği, Kurumca davacının babasının kimlik bilgilerine göre yapılan tevkifatların davacıya ait olmadığı gerçeği karşısında mahkemenin yeterli inceleme yapmadan sonuca gittiği ortadadır.
Yapılacak iş; davacıdan adına düzenlenen müstahsil makbuzu olup olmadığını sormak ve var ise ibraz etmesini istemek, davacının babasının sigorta sicil dosyasını davalı kurumdan istemek, davacının aidiyetini istediği tevkifatların babasına ait sigorta dosyasında değerlendirilip değerlendirilmediğini araştırmak, yine davacının aidiyetini istediği tevkifat makbuzlarını ... Gıda San. ve Tic. A.Ş." den, tevkifat listelerini de davalı kurumdan isteyerek tevkifat listeleri ile tevkifat makbuzlarını karşılaştırmak, davacı adına düzenlenen tevkifat makbuzu bulunmadığı takdirde davanın reddine karar vermek, aksi halde yukarıdaki ilkeler doğrultusunda bir karar vermekten ibarettir.O halde, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Bölge Adliye Mahkemesince eksik inceleme ve araştırma sonucu SGK vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı ORTADAN KALDIRILMASI, ilk derece mahkemesinin kararının bozulması gerekmiştir.G)Sonuç :Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,10/12/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.